Muziek
met cadans van hartslag
psychologie 117
zaterdag 21 juli 2012
De speciale selectie van muziekstuk
ken door pianiste en coach Karima
Matser hebben een beproefde helen
de werking. „Je kunt verdriet, angst,
pijn, onzekerheid, vermoeidheid en
stress beter het hoofd bieden."
door Dora Rovers
illustratie Mark Reijntjens
Klassieke entourage, met fraai uitge
lichte plafondschilderingen. In de
Orangerie van kasteel De Vanen
burg in Putten geeft Karima Matser
(46) aan de Steinway-vleugel een ongewoon
ochtendconcert. Het is bedoeld om te ont
spannen en te helen. Toehoorders bij deze
benefietbijeenkomst voor de Nederlandse
Borstkankervereniging zijn hoofdzakelijk
(ex)kankerpatiënten. Lotgenoten van Mat
ser, bij wie vier jaar geleden borstkanker
werd geconstateerd. Krap een jaar later was
ze vrij van kanker. Daarbij speelde muziek
met zijn helende kracht een belangrijke rol.
„Ik vind het mooi iets terug te doen na
mijn ziekteperiode. Die was eigenlijk fantas
tisch, doordat ik zo veel warmte en liefde
heb ervaren in een voor mij moeilijke tijd."
Op welke manier heeft muziek voor jou een he
lende werking gehad?
„Dankzij mijn cónservatoriumopleiding
kon ik mijn eigen muziek kiezen en daar
door rust vinden op het moment dat mijn
hoofd helemaal vol zat. Dat laatste was ze
ker het geval in de beginperiode, met keu
zes als 'naar welk ziekenhuis ga ik', 'welke
vorm van kanker heb ik', 'waar voel ik me
prettig bij', 'wat moet ik privé allemaal rege
len', 'wat moet ik zakelijk allemaal regelen?'
Muziek bood verdieping, troost en verwer
king, maar ook structuur in de chaos. Met
name als ik Bach speelde, kreeg ik weer over
zicht in mijn hoofd."
Muziek als houvast?
„Geen houvast, want je moet er toch door
heen. Hoofdzakelijk als hulpmiddel bij het
maken van de juiste keuze. Om terug te
gaan naar binnen, bij mezelf Even naar
mijn hart, naar mijn onderbuikgevoel, met
de vraag 'wat voelt goed?'. Ik heb alle beslis
singen op intuïtie genomen."
Dus muziek was daarbij een leidraad.
„Ja, om dicht bij mezelf te kunnen blijven.
Als ik iemand iets mee zou mogen geven
die ernstig ziek is: ga steeds van binnen na
of een stap goed voelt. Als je samen met art
sen en verpleegkundigen een besluit neemt
waarbij je je prettig voelt en er gaat een keer
iets minder voorspoedig, kom je daar uit.
Dan is dat bespreekbaar en oplosbaar. Bo
vendien kun je door te luisteren naar mu
ziek verdriet, angst, pijn, onzekerheid, ver
moeidheid en stress het hoofd bieden."
Al voor haar ziekte hield Matser zich als trai
ner en coach bezig met re-integratietrajec-
ten. Haar eigen ervaring gecombineerd met
haar kwaliteiten als beroepspianiste bleek
de opmaat voor samenwerking met zorgver
zekeraar Ohra. Die besloot Matsers 'helende
noten', die ze mede baseert op wetenschap
pelijk onderzoek van het Institute for Music
Neurological Function in New York, aan
de medewerkers aan te bieden. In de vorm
van een speciaal samengestelde cd en via
concerten, beide met harmonische klassieke
muziek uit de achttiende en negentiende
eeuw, afgewisseld met musicalnummers.
Zijn er stukken muziek waarvan je kunt zeg
gen dat die gegarandeerd helend werken?
„Ja, die van Bach en van zijn zoon Johann
Cristian Bach. En de adagio's van Haydn."
Waarom?
„Bach heeft een bijna mathematische syste
matiek, die met name duidelijkheid schept
in de chaos in je hoofd. Voor ontspanning
zijn de zoon van Bach en Haydn geschikt.
Het gaat erom dat de compositie de cadans
heeft van een hartslag. Cadans en hartslag,
dat is de melodische lijn."
Maar je speelt ook 'Als er nooit meer een mor
gen is' van Marco Borsato en 'Music of the
night' uit de opera 'Phantom of the opera'.
„Dat is voor mensen die niet zo vertrouwd
zijn met klassieke muziek. Deze moderne
muziek heeft eenzelfde, rustige hartslagca
dans. Die moet kabbelend zijn."
Wat doet muziek nog meer?
„De trilling van muziek, zoals vanochtend
van de pianosnaar, komt binnen. Dat raakt
het oudste deel van de hersenen, dat we ge
meen hebben met reptielen. Dat kan ont
spannen, maar in het andere uiterste geval
ook angst geven. In filmmuziek voor thril
lers wordt dat handig gebruikt."
reageren?
gezondheid@wegener.nl
Muziek is goed voor je
Positieve effecten van muziek:
Verlaagt de bloeddruk
Verlaagt de hartslag- en ademfrequentie
Vermindert de spierspanning
Verlaagt hoeveelheid stresshormoon
Verhoogt de pijndrempel
Werkt ontspannend
Verbetert algeheel welbevinden
Meer over Karima Matser: www.ouno.nl
Dankzij kinderen
minder snei verkouden
Volwassenen die (opgroeiende)
kinderen hebben, raken minder
snel verkouden dan volwassenen
zonder kinderen. Dit concluderen
Amerikaanse onderzoekers uit ex
perimenten waarbij zij volwassen
vrijwilligers besmetten met vier
soorten verkoudheidvirussen. On
der de kinderloze deelnemers
raakten tweemaal zo veel mensen
verkouden.
http://bit.ly/S4wh46
Eiwit beschermt
tegen griepvirussen
Onderzoekers hebben een eiwit
gemaakt dat beschermt tegen
griep. Het eiwit alarmeert het af
weersysteem alsof er al een be
smetting met het griepvirus heeft
plaatsgevonden. Bij muizen leidt
zowel toediening van het eiwit
voorafgaand aan als tot 24 uur na
besmetting tot minder ziektever
schijnselen van alle varianten van
het griepvirus.
http://bit.ly/NuEHPd
Genschakelaar staat
verkeerd bij artrose
Bij mensen die last hebben van ar
trose staat een genschakelaar in
het kraakbeen ten onrechte op
'aan'. Hierdoor maakt het kraak
been te veel van het eiwit MMP13
aan. Dit eiwit tast het kraakbeen
aan. Hoe de genschakelaar 'aan' is
komen te staan en of deze ook
weer 'uit' kan, is nog niet bekend.
Bij artrose gaat het gewrichts
kraakbeen achteruit.
(http://bit.ly/S6Uh6K)
Geheugen bij alzheimer te
verbeteren met drankje
Het geheugen van mensen met
een milde vorm van de ziekte van
Alzheimer (een vorm van demen
tie) verbetert als zij een halfjaar
lang een experimenteel drankje
innemen. Het drankje (dat onder
ander het vetzuur DHA en de stof
fen choline en uridine bevat) sti
muleert het ontstaan van nieuwe
verbindingen tussen hersencel
len.
(http://bit.ly/L9weyL)
Een ander zien roken
doet beginnen met roken
Hoe vaker pubers in een film
mensen zien roken, des te groter
is de kans dat zij zelf ook begin
nen met roken, blijkt uit Ameri
kaans onderzoek. Anders dan tot
nu toe werd gedacht, maakt het
daarbij niet uit hoe de rokende ac-~
teur zich in de film gedraagt. Voor
het onderzoek werden ruim zes
duizend Amerikanen langere tijd
gevolgd.
(http://bit.ly/NfkNcU)
