ii spectrum
'Mensen beseffen niet
hoeveel verdriet ze
anderen aandoen'
Zaterdag 14 juli 2012
foto Frouwkje Bijlstra/GPD
De eigenaren hebben een nieuw bestaan
opgebouwd in Noord-Holland. „Ze heb
ben allebei een baantje en betalen de ko
mende drie jaar de schuldeisers af Daarna
zijn ze verlost van de zwarte bladzijde uit
hun verleden."
Mensen die definitief uit beeld verdwij
nen, dat is uitzonderlijk, meent Luckers.
„Wij doen meer dan duizend incasso's per
jaar. Slechts een enkele keer lukt het niet
iemand te traceren." Zijn bedrijf hanteert
de grens van vijf jaar. Slaagt hij er dan niet
in geld te incasseren, dan wordt het als
een verloren zaak beschouwd.
René Verwey komt stil vertrek met voor
bedachten rade vaker tegen tijdens zijn
werk als privédetective. Tussen de vijf en
tien gevallen per jaar, schat hij. Zijn bedrijf
speurt naar hen in opdracht van schuld
eisers. Banken, verzekeringsmaatschappij
en en bedrijven behoren tot zijn clientèle.
Toevallig had hij onlangs nog zo'n zaak bij
de hand, vertelt hij in zijn kantoorpand in
Almere. Een bank was naarstig op zoek
naar een klant die met de noorderzon ver
trokken was. „Hij had twee ton euro ge
leend om een bedrijf op te zetten. De eer
ste maand werd de rente keurig betaald,
de tweede ook, maar in maand drie bleef
het bedrag openstaan. Toen de deurwaar
der op het huisadres een kijkje ging ne
men, bleek de woning leeg."
Oplichting, concludeert Verwey. „Dan be
gint voor ons het speurwerk. In dit geval
leverde buurtonderzoek aanknopingspun
ten op. Een buurvrouw wist dat de man
graag in Zuid-Spanje kwam. Ook had hij
een voorliefde voor Landrovers. En in Ne
derland had hij een restaurant gehad. Met
die drie gegevens zijn we naar Spaanse col
lega's gestapt en binnen een dag was het:
bingo! Hij was getraceerd in Malaga."
Eenvoudig is het niet om in het niet te ver
dwijnen, is de ervaring van speurders. In
Nederland al helemaal niet. Via het sofi-
nummer zijn allerlei persoonsgegevens
aan elkaar gekoppeld, zoals het paspoort,
de gemeentelijke basisadministratie en ver
zekeringen. Gebruik van mobiele telefoon
is uit den boze, want traceerbaar. Gege
vens van bankpassen zijn eveneens makke
lijk te herleiden. Een nieuwe baan krijgen
en salaris laten storten of een uitkering aan
vragen: niet doen. Ook ongemerkt lands
grenzen overschrijden, is lastig als iemand
als vermist te boek staat. De marechaussee
krijgt onmiddellijk een signaal.
Een hutje op de hei, een zwervend bestaan
of als anonieme onderhuurder je dagen slij
ten: het is een weinig aantrekkelijke ma
nier van leven. Met een grote zak geld is
het nog wel enige tijd uit te houden. Het
alternatief: uitschrijven uit Nederland en
in het buitenland met een nieuwe identi
teit opnieuw beginnen. Met een vals pas
poort is het wel een tijd vol te houden.
Maar als dat verlopen is, start een nieuwe
ronde hoofdbrekens.
Desalniettemin zijn er nog veel mensen
op zoek naar een ooit vertrokken familie
lid of geliefde. Voor de achterblijvers blijft
het vertrek een schrijnende wond, die ook
jaren later niet wil helen. „Onlangs kreeg
ik te maken met een klassiek geval van
'even een pakje sigaretten kopen'", zegt Els
Leijs. Ze noemt zichzelf'de enige echte fa
miliedetective', en is gespecialiseerd in het
traceren van onbekende vaders, verloren
zoons en dochters of uit het oog verloren
geliefden.
„De man was al jaren geleden verdwenen.
Voor de achterblijvers blijft dan de onze
kerheid. Is iemand het slachtoffer gewor
den van een misdrijft Of leidde iemand
een dubbelleven? Het is heel lastig zo'n ge
beurtenis af te sluiten. Moet je boos zijn,
of rouwen? Dat is erg ingewikkeld."
Leijs herinnert zich het geval van een ver
loofd jong stel. „Ze zouden naar de Vere
nigde Staten emigreren. Hij ging alvast
kwartier maken, zij zou volgen als baan en
huis geregeld waren. Na een paar weken
kwam er goed nieuws: de verloofde kon
de oversteek maken. Maar na twee weken:
stilte." De man liet niets meer van zich ho
ren, nooit. „Een drama. De vrouw bleef de
eeuwige verloofde met een niet ingeloste
belofte. Wij kwamen erachter dat de man
ontslagen was in zijn proeftijd, de huur
niet meer kon betalen, in een caravan be
landde en geen cent te makken had. Hij
wilde eerst een nieuwe baan regelen, maar
dat duurde en duurde. Na drie jaar dacht
hij: ze zit niet meer op mij te wachten."
Schaamte, ja. De weg terug is dan bijna on
mogelijk, is Leijs' ervaring. „Het heeft wel
zin om als achterblijver te zoeken. Dan
speelt schaamte geen rol. Vaak zijn men
sen heel blij als ze dan alsnog gevonden
worden."
Een paar maal per jaar komt bij de Hulp
lijn Vermiste Personen van het Rode Kruis
in Den Haag een verlossend e-mailtje bin
nen. Vermisten kunnen via de website een
levensteken achterlaten. „Er wordt niet
vaak gebruik van gemaakt", zegt Karen Ber
ger van de internationale hulporganisatie.
„Degenen die het wel doen, zijn niet zel
den mensen die vrijwillig zijn vertrokken.
Zij willen vooral dat de zoektocht naar
hen stopt. Ze zien bijvoorbeeld in de me
dia dat er naar hen gezocht wordt of we
ten dat ze als vermist te boek staan. Daar
willen ze vanaf"
De meesten willen ook geen contact meer
met achterblijvers. In een enkel geval
komt het voor dat iemand een time-out
heeft genomen en is hij of zij bereid terug
te komen.
De Hulplijn Vermiste Personen bekom
mert zich om de achterblijvers na een ver
missing. Met praktische zaken, maar ook
met emotionele ondersteuning komt het
team zo'n driehonderd maal per jaar in ac
tie. Het is zuur voor de achterblijvers wan
neer iemand zich meldt, maar tegelijker
tijd contact afwijst, zegt Berger. „Maar er
komt aan de onzekerheid of iemand nog
leeft wel een eind. Dan kun je beginnen
aan de verwerking. Dat is heel belangrijk.
Vermissing van een dierbare zorgt bij de
achterblijvers voor een verstoord, gefrus
treerd rouwproces. Want zolang er geen
duidelijkheid is, blijft hoop bestaan. Als ie
mand expliciet aangeeft: ik ben vertrokken
en kom nooit meer terug, dan geeft dat re
latieve rust. Het dossier kan dicht."
reageren?
spectrum@wegener.nl
