et de noorderzon
spectrum 10
Zaterdag 14 juli 2012
'Bosjongen' Robin verzon een bizar verhaal om zijn vlucht uit
Nederland te maskeren. Anderen laten 'gewoon' nooit meer van
zich horen. Jaarlijks kiezen naar schatting enkele tientallen
Nederlanders ervoor van de ene op de andere dag in het niets te
verdwijnen. „Er zit bijna altijd een wereld van verdriet, schaamte of
schulden achter."
door Sandra Donker
Vrienden ontvingen een tra
nentrekkende afscheidsbrief
Zijn auto werd teruggevon
den langs het water. Zijn pas
poort lag opgeborgen in het
dashboardkastje. Michel Temming zag het
leven ogenschijnlijk niet meer zitten.
Zelfmoord werd gevreesd. Alarmbellen rin
kelden. Rechercheurs van de politie IJssel-
land startten een intensieve zoektocht, die
een maand in beslag zou nemen. Er werd
gedregd, er werden sonarbeelden gemaakt.
Speurhonden zochten op de IJssel naar de
geur van een lijk. Maar het lichaam van
Temming werd niet gevonden.
In huis ging het speurwerk verder. DNA-
materiaal werd verzameld. Vreemd: zijn
laptop die hij altijd bij zich had, was ver
dwenen. En bij nadere inspectie bleek de
rijschoolinstructeur uit Hoenderloo twee
maanden voor zijn vermissing een nieuw
paspoort te hebben aangevraagd.
Dood? Welnee. Temming was met de
noorderzon vertrokken. Hij liet schulden
achter, zo wil het verhaal, er waren onver
kwikkelijke affaires met zijn bedrijf. Tegen
de rechercheurs die hem in Frankrijk tra
ceerden, zei de man dat hij een nieuw le
ven wilde beginnen. Ze lieten hem maar
gaan.
„Mensen beseffen niet hoeveel ellende en
verdriet ze anderen aandoen met dit soort
acties", zegt Irma Schijf van het Bureau
Vermiste Personen van het Korps landelij
ke politiediensten (KLPD). „Om maar te
zwijgen over de kosten van de inzet van
zo veel manschappen."
Jaarlijks raken 16.000 tot 20.000 mensen
zoek, van wie het overgrote deel (80 tot 85
procent) binnen 48 uur weer opduikt. In
tweeduizend gevallen komt de politie met
een in actie. De groep vermisten is divers:
weggelopen jongeren, verdwaalde demen
te bejaarden, mensen met zelfmoordplan
nen, echtelieden met ruzie, personen die
bij een misdrijf of ongeval betrokken blij
ken te zijn.
Zeven- a achthonderd mensen zijn langer
dan drie weken verdwenen, zo'n tien tot
vijftien langer dan een jaar. „Het gebeurt
niet heel vaak, maar af en toe zitten er
mensen tussen die doelbewust alles achter
zich gelaten hebben", zegt Schijf. „Als ie
mand echt onvindbaar wil blijven, dan
kan dat ook wel. Maar je zult er tegenwoor
dig zeker moeite voor moeten doen."
Niemand loopt zomaar weg en laat zijn fa
milie, vrienden en bezittingen achter, is de
ervaring van Schijf. Het is een vlucht, weg
van problemen die iemand boven het
hoofd groeien. „Er kan van alles aan de
hand zijn, schulden, relatieproblemen, ver
slaving, ruzie, maar ook vrees voor eer
wraak, of schaamte."
'Bosjongen' Robin van Helsum, die begin
september vorig jaar verdween en afgelo
pen maand werd teruggevonden, verzon
een opzienbarend verhaal om zijn her
komst uit te wissen. Hij zou jarenlang met
zijn vader in Duitse bossen hebben rondge
zworven. De waarheid was treuriger: hij
had een problematische jeugd in een ge
broken gezin, kende financiële problemen
en was op zijn 18e al vader. In Berlijn wil
de hij met een schone lei beginnen.
Voor de politie is het de kunst zo snel mo
gelijk in te schatten wat er achter een ver
dwijning kan zitten. Centrale vraag is: hoe
vreemd is het gedrag van de vermiste ten
opzichte van het normale gedrag? Is het
een jongere die vaker is weggelopen? Is ie
mand depressief of in de war?
Als er geen geruststellende signalen zijn,
start de politie een groot onderzoek. Schijf:
„Maar wanneer blijkt dat iemand een brief
heeft achtergelaten waarin hij zegt naar
Zuid-Amerika te zijn vertrokken, dan vol
gen we een ander spoor. Iedereen heeft na
tuurlijk het recht te vertrekken, dat is geen
strafbaar feit. Hij of zij komt dan wel op de
lijst met vermisten te staan."
Charles Luckers, advocaat met dertig jaar
ervaring met faillissementen en incasso,
kreeg vorig jaar te maken met een voor
hem ongebruikelijke zaak. Een echtpaar
met een goedlopend restaurant in Heerlen
verdween van de ene op de andere dag
ogenschijnlijk van de aardbodem. 'Wegens
omstandigheden gesloten', stond op een
briefje op de deur. Heerlen was in rep en
roer. „Het zijn heel fatsoenlijke mensen",
zegt Luckers, die hun zaak heeft afgehan
deld. „Niks geen oplichterij. Hoewel hun
restaurant altijd vol zat, bleek de onderne
ming niet winstgevend. Geld geleend, ei
gen vermogen erin gestoken. Ze kwamen
steeds dieper in de problemen. Op een
kwade dag zijn ze op de vlucht geslagen.
Ze schaamden zich kapot."
Het stel bleek ondergedoken te zijn in Ne
derland. Lang duurde hun vlucht niet:
toen het faillissement werd uitgesproken,
meldden ze zich bij de Limburgse raads
man. „Ze vertelden dat ze de druk van de
schulden psychisch niet meer aankonden."
