io homeopathie
Op homeopathische middelen mag sinds t juli niet langer staan
waar ze voor bedoeld zijn. Tenzij de werking ervan wetenschappelijk
is aangetoond. De makers vrezen omzetverlies.
vrijdag 13 juli 2012
Spoeling
nóg dunner
door Joep Trommelen
illustratie Mark Reijntjens
De nieuwe etikette-
ringsregel van minis
ter Edith Schippers
van Volksgezondheid
is gelukkig geen wet,
stelt Bernard Mau-
ritz, directeur van Neprofarm, de Ne-
derlandse Vereniging van de Farma
ceutische Industrie van Zelfzorgge-
neesmiddelen en Gezondheidsproduc
ten. „Het gaat om een ministeriële
maatregel die een volgende minister
zomaar terug kan draaien. De strijd is
dus zeker niet gestreden."
De Nederlandse Patiënten en Consu
menten Federatie (NPCF) steunt
Schippers daarentegen. Als niets we
tenschappelijk bewezen is, mag er ook
geen claim op het etiket staan, legt
woordvoerster Nathalie Koopman uit.
„Net als bij gewone medicijnen. Fabri
kanten van homeopathische middelen
zullen wel met slimme teksten komen
in de trant van 'dit kan helpen bij...'
maar er is dan in ieder geval duidelijk
heid."
Koopman stelt dat een consument al
leen zó kan beoordelen wat de waarde
van het middel is en of het de moeite
waard is het te kopen. De NPCF hecht
wel aan keuzevrijheid van patiënten.
Mauritz stelt dat van misleiding in het
'oude' systeem geen sprake is, omdat
op de verpakking en in de bijsluiter
staat dat de werking niet wetenschap
pelijk bewezen is. „De consument kan
zo wel heel goed beoordelen wat de
waarde van een middel is."
Neprofarm heeft namens de producen
ten van homeopathische middelen sa
men met de Koninklijke Vereniging
Homeopathie Nederland geprobeerd
Schippers op andere gedachten te
brengen. Mauritz: „Het is duidelijk dat
de minister een persoonlijke afkeer
heeft van homeopathie. Maar dat mag
niet betekenen dat de consument zelf
geen keuze meer mag maken. Bij ei
gen verantwoordelijkheid hoort zelfbe
schikkingsrecht. Als een etiket niet
meer mag melden waar een middel
voor bedoeld is, ondergraafje dat
recht."
Dat vindt ook de Nederlandse Vereni-
zie onze websiterbinnenland
Reportage vanuit de kruidentuin
van homeopaat A. Vogel
ging van Klassiek Homeopaten
„Keuzevrijheid is een fundamenteel
recht. De overheid bepaalt hier wat
goed voor ons is. Als de politiek ech
ter luistert naar wat gewone mensen
hier van vinden, zal ze de maatregel te
rug moeten draaien", zegt woordvoer
ster Lilian Peters.
Volgens Neprofarm wordt er in Neder
land jaarlijks voor 35 miljoen euro aan
homeopathische zelfzorgmiddelen
omgezet; 4,5 miljoen verpakkingen.
De branche vreest omzetverlies.
Daar is nu nog niets van te merken
omdat er nog geen nieuwe verpakkin
gen bij drogist en apotheek liggen. Het
College ter Beoordeling van Genees
middelen moet de nieuwe ontwerpen
nog goedkeuren.
Websites moeten op 1 augustus zijn
aangepast. Vanaf 1 januari mogen er
geen middelen met oude etiketten
meer verkocht worden.
Volgens Mauritz zijn kopers van ho
meopathische middelen 'helemaal
niet geïnteresseerd in de vraag of de
'Zij willen gewoon per
se een middel op
homeopathische basis'
werking ervan wetenschappelijk is
aangetoond'. „Zij willen gewoon per
se een middel op homeopathische ba
sis."
Het is voor de fabrikanten niet interes
sant om de werking met klinisch on
derzoek wetenschappelijk aan te to
nen, stelt Mauritz. „Dat is een kostba
re aangelegenheid. En voor de kopers
van die middelen niet relevant."
Jan Willem Nienhuys is bestuurslid
en secretaris van de Stichting Skepsis,
die de homeopathie te vuur en te
zwaard bestrijdt. Hij is blij met de
nieuwe etiketteringsregels, die de uit
komst van een lange strijd tussen ho
meopaten en de overheid vormen.
Voor hem staat vast dat homeopathie
niet werkt, dat louter sprake is van
een placebo-effect. Ook al schermen
homeopaten met onderzoeken die het
tegendeel zouden bewijzen. „Zij gaan
erg creatief om met onderzoeken. Als
ergens wordt gesteld dat sprake is van
resultaten die niet alleen aan het place
bo-effect toe te schrijven zijn, 'verge
ten' ze bijvoorbeeld dat het om erg
kleine onderzoeken gaat waarbij de
foutmarges groot zijn. Of het gaat om
slecht of zelfs frauduleus onderzoek."
Lex Rutten werkt als arts met verstan
delijk gehandicapten in Tilburg en
was lange tijd homeopathisch arts in
Breda en Dordrecht. Namens de Vere
niging van Homeopathische Artsen in
Nederland stelt hij dat wel degelijk is
aangetoond dat homeopathie werkt.
Hij noemt een studie waarin bij 90
van 110 'dubbelblinde' onderzoeken
(twee groepen mensen die niet weten
of ze een echt of een nepmiddel krij
gen) sprake was van een effect dat ver
der gaat dan het placebo-effect.
„Dat is vergelijkbaar met soortgelijke
studies naar reguliere middelen. Maar
dat gaat blijkbaar niet ver genoeg. Om
dat tegenstanders van homeopathie
stellen dat middelen door de sterke
verdunning niet kunnen werken, is
dat bewijs voor de overheid niet vol
doende. Maar dat is de spelregels ver
anderen vlak voordat de wedstrijd af
gelopen is, en dus niet eerlijk."
Volgens Nienhuys 'sturen' vooroorde
len onderzoeken. „Kijk naar de affaire
Stapel. Je kunt met data door te masse
ren en te-manipuleren totaal verschil
lende uitkomsten krijgen. Als je tij
dens een dubbelblind onderzoek af en
toe de 'code breekt' en kijkt wat de
'tussenstand' is, kun je stoppen op
een voor jou gunstig moment."
Dat kan volgens hem verklaren waar
om homeopaten zelf bijna altijd klei
ne groepen onderzoeken; dan kunnen
ze stoppen wanneer de resultaten hen
bevallen. „En onderzoek dat niets ople
vert, wordt gewoon niet gepubliceerd.
Ik zou bijna willen zeggen: als je een
homeopaat spreekt, heb je een leuge
naar te pakken. Als je de moeite
neemt de publicaties waarmee homeo
paten schermen goed te lezen, vallen
ze allemaal door de mand."
