i5 spectrum
gil»#
Zaterdag 30 juni 2012
Op Cyprus, belastingparadijs en toeristische trekpleister, draait alles om het beheren van geldstromen.
foto Harry Koundakjian/GPD
gelijk uitgesteld, uit vrees voor de eisen die
Brussel aan de financiële hulp kan stellen.
Bijvoorbeeld om de vennootschapsbelas
ting eens flink te verhogen. Die bedraagt
nu ïo procent, tegen bijvoorbeeld 25 pro
cent in Nederland. Om die reden week Cy
prus vorig jaar voor hulp uit naar Rusland,
dat het land vorig jaar al 2,5 miljard euro
leende. De communistische president bel
de naar Vladimir Poetin, van wie hij een
groot bewonderaar is. Met moeilijk doen
over waar geld vandaan komt, is Cyprus
niet rijk geworden. Voordat begin deze
eeuw met het oog op EU-toetreding een
grote schoonmaak werd gehouden, par
keerden figuren als de Servische president
Slobodan Milosevic hun Duitse marken op
rekeningen bij Cypriotische banken.
Dat alles draait om het beheren van geld
stromen en postbusfirma's, is al direct bij
aankomst op het vliegveld van Lamaca te
zien. Groepen melkbleke Deense en Russi
sche zontoeristen schuifelen in de rij voor
de paspoortcontrole langs reclame na recla
me van projectontwikkelaars, banken en
financieel adviesbureaus.
Ten zuiden van de oude stadsmuren, in
Nieuw Nicosia, staan de kantoren van mi
nisteries, banken en luchtvaartmaatschap
pijen uit het Midden-Oosten. Banken ad
verteren er op elektronische borden met
de eurokoers in Israëlische sjekels, Saudi-
sche riyals en dirhams uit de Verenigde
Arabische Emiraten.
Binnen het bastion plakken wisselkantoor
tjes daarentegen uitgeprinte Aatjes op de
etalageruit met de wisselkoers in Sri Lanke-
se roepi's, Vietnamese dongs en Roemeen
se lei. Dat doen ze voor de naar schatting
150.000 arbeidsmigranten op Cyprus, die
regelmatig geld naar hun land van her
komst willen sturen.
Aziatische vrouwen zijn op het eiland de
meest zichtbare groep arbeidsmigranten.
Ze verkopen loten op terrassen en werken
in hotels, restaurants en nachtclubs, 's Och
tends zie je ze op crossfietsjes op weg naar
hun werk als schoonmaker of oppas.
Op het pleintje aan het einde van de grote
winkelstraat Ledras verzamelen zich elke
avond zo'n dertig Vietnamese vrouwen.
Een Engelse toerist roept: „Five euro!",
maar niemand vertrekt een spier.
Aan de andere kant van een groot bouw-
hek wordt een prestigeproject van het
stadsbestuur gerealiseerd. Spektakelarchi
tect Zaha Had id bouwt op het Plateia
Eleftherias een compleet nieuw stadscen
trum, pal naast het oude centrum. On
danks de crisis gaat de bouw gewoon door.
Een keiharde botsing van stijlen en tijdper
ken, waar in Nicosia niemand van opkijkt.
Aan tegenstrijdigheden is een Cyprioot
wel gewend. Een communist is president
van een land dat drijft op bankiers en spe
culanten. Karl Marx zou zich in zijn graf
omdraaien.
Nu regeert de euro en via de euro regeert
Brussel. Maar Cyprus, dat qua ligging bij
het Midden-Oosten hoort, oefent al eeu
wenlang aantrekkingskracht uit op over
heersers van elders. Venetianen, Turken
en tot i960 de Britten. Cyprus kreeg in dat
jaar de onafhankelijkheid waarvoor pro-
Griekse fracties met steun van de ortho
doxe kerk al tien jaar gewapende strijd
voerden. In 1974 bezette Turkije echter het
noordelijke deel van het eiland, ter be
scherming van de Turks sprekende Cyprio
ten.
Al die buitenlanders lieten hun sporen ach-
ter in de gedeelde stad. De Venetianen een
bastion, de Turken een aantal monumenta
le moskeeën, de VN een bufferzone van
verlaten straten, die er uitzien of de straat
gevechten nog maar net zijn gestopt en de
sluipschutters nog op het dak zitten. Soms
vergeet je bijna dat Noord-Nicosia bestaat,
zegt tandtechnicus Pavlos Pamborides op
het terras van Halara. Een jaar na de opde
ling van de stad werd hij geboren. „Oude
re generaties uit Noord- en Zuid-Cyprus
kennen elkaar nog. Veel jongeren beleven
de stad anders. Het is de afgelopen jaren
gemakkelijker geworden je te bewegen tus
sen de delen, maar daardoor voelt de schei
ding ook definitief Maar ik geloof in een
gemeenschappelijke identiteit, ik geloof
dat die nog bestaat. Luister maar naar hoe
onze dialecten klinken, hoe zangerig. Grie
ken begrijpen ons vaak niet."
EU-president Herman van Rompuy sprak
bij een bezoek aan Cyprus begin deze
maand de hoop uit dat de vondst van gas
voor de kust van Cyprus het Turkse en het
Griekse deel van het eiland dichter bij el
kaar brengt. Bijvoorbeeld door van de ex
ploitatie een gezamenlijk project te ma
ken.
Maar vooralsnog blaast de gasbel de onder
linge spanning alleen maar op. Tijdens het
voorzitterschap van de Europese Unie, dat
Cyprus tot het einde van het jaar bekleedt,
bevriest Turkije de relaties met Brussel. 2*
reageren?
spectrum@wegener.nl
Banken op Cyprus lijden grote verliezen. Europese noodhulp moet het land redden, foto EPA
