wilde
ze
spectrum 4
Zaterdag 30 juni 2012
Voordat een kind uit huis geplaatst wordt, is er vaak al 'een hele batterij'
aan hulpverlening met het gezin bezig geweest. Je moet echt pedagogische vaardigheden hebben."
Vanwege de privacy is
er geen contact met de kinde
ren als ze eenmaal terug zijn
naar de biologische ouders.
„Ik neem het ze niet kwalijk",
zegt Ellen, „ze zijn vaak nog heel jong, nog
maar een baby of kleuter. En als ze naar
hun eigen ouders teruggaan, begrijp ik het
ook. Maar als ze doorgaan naar een ander
pleeggezin, vind ik het heel moeilijk. Vaak
denk ik aan ze terug. Hun verjaardagen zit
ten nog in mijn hoofd. Jij hebt hen iets ge
geven, en zij hebben jou iets gegeven. Je
gaat helemaal voor een kind, maar moet
tegelijk je professionele opvoedrol goed
vasthouden. De juiste mate van betrokken
heid, de juiste mate van afstand bewaren."
Tien jaar geleden besloot het gezin om
pleegkinderen te gaan opvangen. Ellen
werkte in de jeugdhulpverlening. Ze
kwam daar in aanraking met kinderen 'uit
lastige situaties', die ontspoord waren door
dat ze geen stabiele thuisbasis hadden. „Te
gen mijn man heb ik toen gezegd: laten
we in een groot huis gaan wonen en zelf
dat thuis bieden, aan kinderen die het no
dig hebben. Onze kinderen waren nog
klein: die zouden er makkelijk aan kunnen
wennen."
Een beroep: zo ziet Ellen pleegzorg. Een
mooie bijkomstigheid voor haar eigen kin
deren is dat ze nu altijd thuis is.
„Ik zie dat als een gouden regel voor pleeg
zorg want je moet er voor de kinderen
zijn."
Kort nadat Ellen en haar gezin het grote
huis in de nieuwbouwwijk betrokken,
kwam het eerste pleegkind. Als er een plek
nodig is voor een pleegkind, kan Ellen een
belletje verwachten van Juvent. „Die heeft
een lijstje met potentiële gastouders en
probeert een goede match te maken."
Als het om een crisisplaatsing gaat, is daar
geen tijd voor; dan moeten ze binnen een
uur een nieuw onderdak krijgen. „Dan
wordt er tegen mij gezegd: 'Dit is Joanne,
ze is drie jaar en moet een week blijven."
Zodra de kinderen binnenkomen, wordt
een plan opgesteld voor terugplaatsing
naar huis. „Maar de gemiddelde crisis
duurt nu al een halfjaar. Vroeger was het
korter, maar gezinnen hebben tegenwoor
dig steeds grotere problemen. Dat komt
ook door de crisis. Geldproblemen, versla
ving, werkloosheid. Gezinnen hoppen van
het ene naar het andere huis, hebben geen
vaste woonplaats meer, geen sociaal vang
net om op terug te vallen. Complexe situa
ties. Je wil niet weten wat voor batterij aan
hulpverlening er dan vaak al met zo'n ge
zin bezig is. Bij psychiatrische problemen
of verslaving is het sociale netwerk vaak al
helemaal afgebrokkeld; dan is er geen oma
of buurvrouw meer die iets wil opvan
gen."
Ieder mens heeft een gebruiksaanwij
zing, maar bij pleegkinderen is die vaak
wat ingewikkelder. Ellen: „Ons eerste
pleegkind had een contactstoornis en be
hoefte aan een emotieloze benadering.
Koel, robotachtig, zonder stemverheffing,
niet te veel grapjes. We moesten het voor
al overzichtelijk houden voor hem; struc
tuur bieden en één ding tegelijk vragen.
Uiteindelijk is hij bijna drie jaar gebleven."
Ellen 'doet' zowel langdurige als crisisop
vang. „Kinderen die hier komen vanuit cri
sissituaties zie je in een paar maanden tijd
een ander kind worden. Alsof ze op vakan
tie zijn, tot rust komen. Alsof ze voelen:
hier mag ik kind zijn. Hier hoefik niet
voor anderen te zorgen, maar wordt er
voor mij gezorgd. Het is mooi om een
kind te zien opbloeien. Dat geeft me de
energie om de langdurige plaatsingen vol
te houden. Eén van onze vaste pleegkinde
ren kwam ook via een crisisplaatsing bin
nen. Na vijf dagen zei ze: ik wil hier niet
meer weg."
Ellen herinnert zich het meisje dat haar
oude, kapotte jas maar niet weg wilde
gooien, omdat ze niet gewend was dat er
geld was voor een nieuwe.
„Als je zulke kinderen een eigen kamer
geeft, wordt het een pakhuis." Andere kin
deren weten niet beter dan dat ze telkens
weer alles achter moeten laten en durven
zich daardoor niet aan mensen en spullen
te hechten. Weer anderen slopen alles.
„Een van de kinderen had elk jaar een
nieuwe fiets nodig. Een andere gooide re-
