Kind onterven is mogelijk
werken5
G€LDKW€STI€S
'Mijn dochter is gescheiden, erft mijn schoonzoon van mij?'
"EN MIJN FLAPDROL
VAN EEN ZOON ERFT:
MIJN HARTKWAAL,
KAALHEID, SUIKERZIEKTE
EN ZWAKKE MAAG"
zaterdag 30 juni 2012
'IKa;imroöJKKS^:&«:3a55R3E&CS®SgSSSSa«BH5®58a'2S^^
Een ouder kan in zijn testament
een kind onterven. Dat kind kan
dan echter alsnog een deel van de
erfenis van zijn ouder opeisen. Dat
deel wordt de legitieme portie ge
noemd.
door Sirene van den Berg
illustratie Ruben L Oppenheimer
Notaris Dré Teeuwen constateert een
opvallende ontwikkeling. „In mijn
klantenkring zie ik een toename van
het aantal ontervingen. Wellicht door een
stijging van het aantal samengestelde gezin
nen. Soms klikt het bijvoorbeeld helemaal
niet meer tussen een ouder en de kinderen
uit zijn eerste gezin."
Het is een wijdverbreid misverstand dat
ouders hun kinderen niet kunnen onter
ven. Ouders kunnen wel degelijk in een tes
tament vastleggen dat zij niet willen dat een
kind erfgenaam wordt. Het kind kan na
overlijden van de ouder in die onterving be
rusten, maar kan deze ook aanvechten en
een beroep doen op de zogeheten legitieme
portie. Die bestaat uit een geldbedrag, dat
de helft bedraagt van het normale kindsdeel
dat het kind zou hebben gekregen als het ge
woon erfgenaam zou zijn. De legitieme por
tie moet binnen vijfjaar na het overlijden
worden opgeëist. De legitieme portie is
meestal pas opeisbaar na het overlijden van
de langstlevende ouder.
Als het kind aanspraak maakt op de legitie
me portie, wordt het daarmee nog steeds
geen mede-erfgenaam. Het onterfde kind
mag geen persoonlijke spullen zoals siera
den of meubels opeisen vanwege emotione
le waarde, zoals gewone erfgenamen. Ook
heeft het onterfde kind geen enkele zeggen
schap in de afwikkeling van de erfenis.
Kinderen - en als deze zijn overleden de
kleinkinderen - zijn de enigen die recht kun
nen hebben op een legitieme portie. De
langstlevende echtgenoot, de ouders en de
stief- of pleegkinderen van de overledene
hebben geen recht op een legitieme portie
als zij worden onterfd.
Wordt een kind onterfd, dan kan het daar
helemaal niets tegen doen. Ook niet als de
reden van onterving - in de ogen van het
kind - heel onredelijk is. Denk als ouder
dan ook niet lichtzinnig over het onterven
van een kind. Ook al heb je gigantische ru
zie of juist totaal geen contact meer, voor
een kind kan onterving toch aankomen als
een grote klap. En niet alleen omdat het fi
nancieel wordt buitengesloten. Aan de ande
re kant is het voor ouders niet mogelijk te
voorkomen dat het kind toch een deel van
het geld krijgt.
„Persoonlijk vind ik dat vreemd. Als ouders
hun kinderen willen onterven, dan ga ik er
vanuit dat ze daar een heel goede reden
voor hebben. Dan is het raar dat de wetge
ver zegt dat het kind toch nog een deel van
het geld krijgt", meent Teeuwen.
Soms zijn er tussenoplossingen mogelijk.
Als een ouder niet wil dat een zoon of doch
ter met een verslaving of handicap over een
grote som geld beschikt, is het mogelijk per
testament een bewindvoerder aan te wij
zen. Ook kan een fonds worden ingesteld.
De kinderen krijgen dan niet zelf de erfenis
maar wel een uitkering uit het fonds.
Ouders die voor 2003 een kind hebben
onterfd, doen er verstandig aan hun testa
ment nog een keer onder de loep te nemen.
Voor die tijd gold het oude erfrecht waarbij
het voor ouders lastiger was hun kinderen
te onterven. Bij een oud testament is het
dus verstandig om te kijken of je als ouder
optimaal gebruik maakt van alle mogelijkhe
den van de nieuwe wetgeving.
reageren? geld@wegener.nl
Ik ben weduwe en mijn dochter is geschei-
den. Nnu vraag ik me af of haar ex-man
nog van mij zal erven. Hij zegt namelijk van wel
en ik heb ook wel eens iets van die strekking ge
hoord.
Uw ex-schoonzoon zal van u niet erven.
Door de scheiding is het huwelijk ontbon
den en erft uw dochter van u. Wanneer zij
er niet meer is, haar kinderen. Iets anders is
de nalatenschap van uw overleden man.
Wanneer die niet met een zogenaamde uit
sluiting door uw dochter is geërfd en uw
dochter in gemeenschap van goederen was
getrouwd, dan valt de nalatenschap van uw
man in de toenmalige huwelijkse gemeen
schap van uw dochter. Wanneer uw dochter
die nalatenschap niet verdeeld heeft bij de
echtscheiding, kan de ex-schoonzoon na uw
overlijden, wanneer de erfenis van uw man
ook vrijvalt, opeisen.
Mijn broer is overleden. In zijn testament
heeft hij een aantal legaten toegekend aan
mensen die inmiddels ook zijn overleden. Ik ben
de executeur, wat moet ik met deze legaten
doen?
Waarschijnlijk niets. Legaten vallen in zo'n
geval terug in de erfenis en worden onder
de erfgenamen verdeeld. Mocht uw broer de
legaten ook aan plaatsvervullers hebben toe
gekend, dan staat dat in zijn testament.
3 De afgelopen jaren heb ik mijn dochter ie
der jaar een schenking op papier gedaan.
Ik wil die schenkingen nu aan haar uitkeren.
Mag dat of moet zij dan alsnog schenkbelasting
betalen?
Dat mag. Schenkbelasting was verschuldigd
op het moment van schenken, als de schen
king groter was dan de vrijstelling. Door de
schenking op papier hebt u nu een schuld
bij uw dochter. Het geschonken geld hebt u
met deze constructie immers van haar terug
geleend. Het uitkeren van de schenkingen
betekent dat u die schuld nu aflost. Uw ver
mogen verandert niet, want uw vermogen is
het saldo van bezittingen minus schulden.
Beide zijn lager geworden. Het is wel verstan
dig in een onderhandse akte bij de notaris
vast te leggen dat de schuld is terugbetaald.
Op www.geldenrecht.nl kunt u een model
van de akte downloaden (zoek op 'onder
handse akte').
Owww.geldenrecht.nl/steleenvraag
Heeft u ook een vraag? Wellicht kunnen
wij u verder helpen. U gaat naar
www.geldenrecht.nl/steleenvraag en
typt uw vraag in. De deskundigen van
Plus Magazine, met wie deze redactie sa
menwerkt, nemen vragen met een alge
mene strekking in behandeling. U krijgt
hierover bericht. Een selectie van de vra
gen en antwoorden wordt gepubliceerd
in deze rubriek.
GELD EN WERK,
zie onze website:geldenwerk
Geld en werk is ook te volgen op de
website van deze krant. Naast diverse
columns en rubrieken treft u al het
nieuws dat met uw financiën en het
werk te maken heeft op één overzichte
lijke plek aan.
