Zelfbeheersing
421 gezondheid
opvoeden
De laatste schooldag
zaterdag 30 juni 2012
door Annie de Vreugd
Na vandaag heeft een
deel van het land al
schoolvakantie en reist
af naar het zonnige zui
den. We zijn de regen van de afge
lopen tijd helemaal beu en kun
nen haast niet wachten. „Zullen
we niet donderdag vast vertrek
ken?", vroegen sommige ouders
zich eerder al af. „We nemen een
paar extra verlofdagen en schrij
ven de schooldirecteur wel een
briefje dat ons kind de laatste don
derdag en vrijdag van het school
jaar niet aanwezig is. Hij doet die
laatste dagen op school toch niks
meer en dan lopen wij mooi de fi
les mis. We zitten al op het strand
als anderen nog op de Route du
Soleil staan te puffen."
Met een paar dagen eerder op pad
gaan dan de rest van het land, kan
je de grootste verkeersdrukte
voor zijn. Maar door je kind zo
maar eerder van school te halen,
handelen ouders in strijd met de
Leerplichtwet. Die schrijft voor
dat kinderen van 5 tot 18 jaar naar
school moeten. Ouders hebben de
plicht erop toe te zien dat hun kin
deren daadwerkelijk de lessen be
zoeken. De leerplichtambtenaren
van de gemeenten zien er op hun
beurt weer op toe dat ouders deze
wettelijke plicht nakomen.
De directeur van de school mag
ouders soms toestaan dat zij bui
ten de schoolvakanties hun kinde
ren meenemen op vakantie. Het
moet dan in ieder geval gaan om
een gezinsvakantie van ouders
die niet in het hoogseizoen op va
kantie kunnen, omdat zij bijvoor
beeld een camping beheren. Zij
mogen tien extra verlofdagen per
jaar opnemen.
Het extra verlof mag bovendien
niet vallen in de eerste twee we
ken na de zomervakantie en moet
minimaal een maand van tevoren
worden aangevraagd. Wie een
paar dagen van tevoren even snel
een briefje aan de directeur
schrijft - 'want die man zal daar
wel niet zo moeilijk over doen' -
brengt de schooldirecteur in verle
genheid. Hij moet het verlof toet
sen aan de gewichtige omstandig
heden zoals in de wet omschre
ven staan. Huwelijk, sterfgeval of
verhuizing. Een file is geen ge
wichtige omstandigheid. Hij kan
vragen om een werkgeversverkla
ring of een verklaring zelfstandig
ondernemer. Bij twijfel moet hij
de tijd krijgen de leerplichtambte
naar om advies te vragen.
Als de directeur de ouders niet te
rugfluit en het kind de laatste
schooldagen verzuimt om eerder
op de vakantieplek te kunnen
zijn, dan is hij volgens de wet
strafbaar. Je kunt je terecht afVra-
gen of een paar dagen spijbelen
het waard is om de goede ver
standhouding met de schooldirec
teur op het spel te zetten. Na de
zomervakantie moeten de par
tijen weer met elkaar door één
deur kunnen.
Ouders kunnen op weinig com
passie rekenen als het luxever-
zuim voor de rechter komt. Er
staan pittige straffen op het niet
nakomen van de Leerplichtwet,
zoals korten op de kinderbijslag
of een geldboete.
Afgezien van de juridische conse
quenties is de vraag gerechtvaar
digd of het pedagogisch wel zo
handig is je kind voor de eigen
lijke schoolvakantie al van school
te halen. Een leerachterstand zul
len ze er niet door oplopen, maar
leren is echter meer dan alleen
cognitief leren.
De laatste schooldagen wordt
hard gewerkt aan de sociale en
emotionele intelligentie. Er is een
speciaal programma om het jaar
af te sluiten. Het klaslokaal waar
in een jaar lang lief en leed werd
gedeeld, wordt ontmanteld. De
schoolwerkjes van het hele jaar
gaan in een map mee naar huis.
Met dit soort handelingen wordt
een periode afgesloten. Adieu
kleutertijd, adieu basisschool.
Nog een klapzoen van de juf, een
traktatie en een cadeautje. Die na
re rekensommen verdwijnen
voor weken in de kast Hartsvrien
dinnen omhelzen elkaar omdat ze
elkaar wekenlang niet zien. De zit-
tenblijver laat op zich inwerken
dat hij volgend jaar in een heel
nieuwe groep zit. Schoolverlaters
worden traditiegetrouw met be
zems het schoolplein af geveegd.
De kleuters moeten door een pa
pieren scherm uit de kleutertijd
de volgende leerfase inspringen.
De laatste schooldagen staan in
het teken van afscheidnemen. Dat
zullen de kinderen in hun leven
nog vaak moeten doen. Ouders
die hun kind deze belangrijke
schooldagen over laten slaan, ont
nemen hun kind een
mogelijkheid te le
ren hoe je op een
goede manier af
scheid neemt.
Voor een succesvol leven zijn twee eigenschappen
van belang', intelligentie en zelfbeheersing. Intelli
gentie kun je niet duurzaam vergroten maar zelfbe
heersing kun je met enige wilskracht wel degelijk
verbeteren, aldus de Amerikaanse sociaal psycho
loog professor Roy F. Baumeister.
door Anne Salomons
illustratie Helen van Vliet
Het ouderwetse begrip 'wilskracht'
paste goed in de strenge 19e eeuw-
se Victoriaanse, opvattingen over
karaktervorming, maar raakte in
de twintigste eeuw geheel uit de mode. De
tijd van 'feel good'-filosofieën en een cul
tuur van vooral 'lekker jezelf zijn' brak aan.
Met meer zelfwaardering en een grotere ei
genwaarde zouden mensen gelukkiger en
succesvoller in het leven staan. Maar diverse
onderzoeken wezen uit dat veel vertrouwen
in de eigen capaciteiten helemaal niet leid
de tot betere prestaties, onderzoekers stuit
ten daarentegen steeds weer op een eigen
schap die prestaties van proefpersonen wel
positief beïnvloedde, namelijk zelfbeheer
sing. „Mensen met een goede zelfbeheer
sing doen het op allerlei vlakken beter: ze
zijn emotioneel stabieler, ze kunnen zich be
ter in anderen verplaatsen, ze leven gezon
der en langer en zijn beter in relaties", aldus
Baumeister. Hij somt tevens op waar een ge
brek aan zelfbeheersing allemaal toe kan bij
dragen: „Echtscheidingen, depressies, huise
lijke geweld, criminaliteit en ga zo maar
door."
Voor zelfbeheersing is wilskracht nodig.
Een mens moet de hele dag weerstand bie
den aan de grootst mogelijke verleidingen.
Van taartjes die rond gaan op je werk, even
tussendoor Facebook checken en surfen op
het internet, tot dat allerlaatste wijntje in de
kroeg. Liet gaat maar door. En dat vergt veel
van onze wilskracht, die net als een spier
overbelast kan raken.
De kans is groot als je te veel wilskracht
hebt moeten gebruiken om je impulsen on
der controle te houden dat je uiteindelijk
toch toegeeft. In zijn boek Wilskracht haalt
Baumeister een experiment aan waarbij
hongerige studenten in een ruimte alleen
werden gelaten met een schaal vers gebak
ken overdadig geurende chocoladekoekjes
binnen handbereik, waar ze niet van moch
ten eten. Hoewel het grote moeite kostte,
wisten zij de verleiding te weerstaan. Vervol
gens moesten ze in een andere ruimte onop
losbare meetkundeopgaven oplossen om te
kijken hoelang ze aan de opgave zouden
illustratie
Eliane Gerrits
Vet in dressing maakt sla
nog gezonder om te eten
Sla wordt nog gezonder met een
beetje vet erbij in de vorm van
een dressing, stellen Amerikaanse
onderzoekers. Zij vonden dat vet-
oplosbare voedingsstoffen in de
sla, met name carotenoïden, die
beschermen tegen oogaandoenin
gen, hart- en vaatziekten en vor
men van kanker, beter in het
bloed komen als je een beetje
dressing met vet over de sla giet.
http://bit.ly/MtwnyD
werken voordat ze het bijltje erbij neergooi
den. En wat bleek, in vergelijking tot een
controlegroep die wel gewoon had mogen
eten en dus niet zijn zelfbeheersing hoefde
aan te spreken, bleken zij door de inspan
ning van die zelfbeheersing er veel eerder
de brui aan te geven. Ze hadden er gewoon
weg de puf niet meer voor. Een Duits onder
zoek waarin proefpersonen, uitgerust met
piepers, de hele dag bevraagd werden over
hun verlangens, bekrachtigde het 'chocola
dekoekje experiment': hoe meer wilskracht
er in de loop van de dag werd verbruikt,
hoe meer de proefpersonen geneigd waren
toe te geven aan de eerstvolgende verleiding
die zich aandiende.
Wilskracht is dus eindig en raakt uitgeput
bij gebruik. De voorraad wilskracht wordt
ook door andere taken gebruikt, zoals beslis
singen nemen. Als je wordt overladen met
keuzes, kies je uiteindelijk de weg van de
minste weerstand. „En daar maken autover
kopers dankbaar gebruik van", grimlacht
Baumeister. „Die verkopers overladen de
klant met allerlei keuzes en opties zodat de
koper uiteindelijk, om er maar vanaf te zijn
voor de standaardoptie kiest en daarmee
zeer waarschijnlijk duurder uit is."
Als je wilskracht is opgesoupeerd, merk je
daar doorgaans niets van, behalve dat je
A/s je wordt overladen met
keuzes, kies je uiteindelijk de weg
van de minste weerstand
emoties soms intensiever beleeft. In het
lichaam is ondertussen wel wat gebeurd; je
bloedsuikerspiegel is aanzienlijk gedaald.
Het uitoefenen van zelfbeheersing vreet na
melijk glucose, het stofje wat niet alleen de
spieren maar ook de hersenen van brand
stof voorziet.
Een glucosetekort leidt tot concentratiever
lies, ongeduld, en soms agressie omdat de
zelfbeheersing is opgeraakt. „Geen glucose,
geen wilskracht", zo betoogt Baumeister.
Nu levert de inname van suiker weliswaar
snel positief resultaat maar de effecten zijn
van heel korte duur. Dus snel een moorkop
naar binnen proppen, is niet de beste ma
nier. Langzame suikers, oftewel normaal
voedsel, werkt langer en is uiteindelijk ge
zonder.
„En als je ziek bent, bewaar dan je glucose
voor je afweersysteem", benadrukt Baumeis
ter. „Dat heeft namelijk zoveel glucose no
dig dat er te weinig overblijft om op je werk
verstandige beslissingen te nemen. Ik ben
ook weieens met mijn zieke hoofd naar
Psoriasis vergroot
de kans op diabetes
Psoriasis-patiënten hebben meer
kans op diabetes. Afhankelijk van
de ernst van de psoriasis is de
kans op diabetes 10 tot 50 procent
hoger dan bij mensen zonder pso
riasis, blijkt uit gegevens van
ruim 400.000 mensen. Krijgt de
psoriasispatiënt diabetes, dan
heeft hij gemiddeld meer medicij
nen nodig om zijn bloedsuiker on
der controle te houden.
http://bit.ly/KTxYNL
Snoep je slank, eet
een appel met schil
De schil van de appel bevat een
bestanddeel (malol ofwel ursolic
acid) dat de aanmaak van bruine
vetcellen en spiercellen stimu
leert. Bruine vetcellen verbranden
vet, waardoor zij overgewicht te
gengaan. In een Amerikaans on
derzoek met muizen leidde het
toevoegen van malol aan een ener
gierijk dieet tot minder overge
wicht en minder diabetes.
http://bit.ly/LDFCNa
