12
Na bijna tweehonderd dagen in de ruimte keert de
Nederlandse astronaut André Kuipers morgen terug
naar de aarde. In de eerste weken moeten de astronauten
weer flink wennen aan de zwaartekracht. „Na zo'n twee,
drie dagen kunnen ze weer aardig lopen."
zaterdag 30 juni 2012
door Bjinse Dankert
de capsule op een heel andere
plaats neerkomt dan gepland, in Si
berië bijvoorbeeld, in zo'n geval
zullen de astronauten zelf actie
móeten ondernemen en de capsu
le uit moeten kruipen." Ook voor
zo'n situatie zijn de astronauten
getraind, benadrukt Pronk, maar
het zal geen pretje zijn.
Kuipers heeft, samen met de Russi
sche gezagsvoerder Olgg Kononen-
ko en de Amerikaanse astronaut
Don Pettit, meer dan een halfjaar
in het internationale ruimtesta
tion ISS doorgebracht. Ze hebben
gewerkt en geleefd in een omge
ving zonder zwaartekracht en bij
terugkeer naar de aarde zullen ze
de gevolgen daarvan goed merken.
Door de landing kunnen astronau
ten flink van de kaart raken door
dat ze weer blootgesteld worden
aan de zwaartekracht, vertelt
Pronk. „Ervaring helpt dan niet. Al
le drie hebben ze een pilotenoplei-
ding gehad en toch kunnen ze
flink last krijgen. Het verschilt per
persoon, per keer. Ga maar eens
een tijd in een draaimolen zitten
en stap er plotsklaps uit. Soms
ben je heel duizelig en een andere
keer valt het mee."
Het toegesnelde hulpteam draagt
de ruimtevaarders letterlijk uit de
capsule, vertelt ingenieur Frits de
Jong, die voor het Europese ruim
tevaartagentschap ESA werkt. De
Jong maakt deel uit van het medi
sche team in Keulen dat de ge
gaan een hele reeks controles. Me
dici nemen monsters om te kijken
of ze bacteriën meedragen die niet
in het ruimtestation mogen voor
komen. Het onderzoek gebeurt
heel grondig, onder oksels, tussen
de benen."
Het wordt een lange dag, maar de
astronauten hebben iets om naar
uit te kijken. Ten eerste het weer
zien met hun familie. Maar ook
naar het moment van de eerste
douche wordt halsreikend uitge
zien. Pronk: „Volgens mij is dat
het lekkerste wat ze overkomt. In
het ISS is geen douche. Ze gebrui
ken vochtige doekjes om zich
schoon te wrijven. Na een half
jaar heb je daar wel genoeg van."
Nog meer water staat Kuipers te
wachten tijdens de weken van re
habilitatie. De eerste dagen wordt
hij flink onder handen genomen
door masseurs om de spieren te
heractiveren. De Jong: „Na zo'n
drie dagen beginnen ook de oefe
ningen in een zwembad. Daar kun
nen ze goed wandelen en hun
lichaam testen zonder het te over
belasten. Ze bouwen langzaam
hun spieren en conditie weer op."
Iedere dag zal Kuipers ruim twee
uur bezig zijn met het herstel van
zijn lichaam. Daarnaast blijft hij
bezig met tal van wetenschappelij
ke onderzoeken. De Jong: „In ie
der geval de eerste drie weken na
de landing blijft hij een overvolle
agenda houden."
André Kuipers foto EPA
zondheid van alle ESA-astronau-
ten tijdens missies in de gaten
houdt. „De astronauten worden
naar buiten getild en in een com
fortabele stoel gezet om te voorko
men dat zij zich te veel inspannen.
De astronauten kunnen dan een
half uurtje op adem komen."
De gevolgen voor het evenwichts-
'Er is altijd een kans dat
de capsule op een heel
andere plaats neerkomt'
orgaan, dat het mensélijk lichaam
helpt om precies te kunnen bewe
gen, zijn liet meest zichtbaar kort
na de landing. Pronk: „De astro*
nauten zijn in de ruimte gewend
geraakt om te bewegen zonder
hulp van hun evenwichtsorgaan.
Na terugkeer start het orgaan weer
op." Daarom worden de astronau
ten de eerste uren ondersteund,
zegt De Jong. „Maar na zo'n twee,
drie dagen kunnen ze weer aardig
lopen. Al zullen ze nog steeds
voorzichtig aan moeten doen en
niet te snel een bocht maken."
Al mogen ze zelf niet te veel bewe
gen, de astronauten blijven niet
lang op dezelfde plaats. Na een eer
ste medische controle in de buiten
lucht worden ze uit hun ruimte-
pakken geholpen en per helikop
ter naar het dichtstbijzijnde vlieg
veld gevlogen. Daar staat een vlieg
tuig klaar dat Kuipers en de Ameri
kaanse astronaut Pettit recht
streeks naar Houston brengt, in de
Verenigde Staten.
Een fiks programma staat hen
daar nog te wachten. De eerste
uren wordt het contact met ande
re mensen nog beperkt. De Jong:
„Tegenwoordig spreken we niet
meer van quarantaine, dat was
vroeger zo, maar over rehabilitatie.
Die periode duurt zo'n twintig da
gen." Voordat ze met familie wor
den herenigd, vindt een uitvoerig
medisch onderzoek plaats, vertelt
De Jong. „De astronauten onder
met dertig kilometer per uur tegen
een betonnen muur rijdt. De drie
bemanningsleden worden door de
smak diep in hun stoelen gedrukt.
Dan wordt het stil om hen heen.
Ze halen adem, de landing is ge
lukt.
De kale steppe van Kazachstan is
door een raampje te zien. De drie
mannen blijven stil zitten en pro
beren zo weinig mogelijk te bewe
gen. Hun hoofden bonken, één
van hen moppert over misselijk
heid. Dan horen ze het geluid
waar ze alle drie op hopen: het
steeds luider wordende geraas van
een helikopter. Het reddingsteam
heeft de capsule gezien en is on
derweg om de astronauten op te
halen.
Ongeveer zo, denkt ingenieur Ze-
holy Pronk van het Nationaal
Lucht- en Ruimtevaartlaborato
rium in Lelystad, verlopen de eer
ste minuten na de landing van de
ruimtecapsule die ESA-astronaut
André Kuipers morgenochtend te
rugbrengt naar de aarde.
Tenminste, als de landing volgens
plan verloopt. „Het is uitzonder
lijk, maar er is altijd een kans dat
H
et is geen zachte
landing. Met een
fl inke klap raakt
de Spjoez-ruifnte-
capsule de grond,
als een auto die
