Toevalsvoetbal viert hoogtij
Tsjechië rekent op de nieuwe Poborsky
Geen van de 24 groepsduels
op het EK eindigde in
doelpuntloos gelijkspel
De amusementswaarde van
de groepsduels op het EK
was hoog, al lijkt toevals
voetbal de nieuwe norm.
Geen enkel land steekt er
echt bovenuit.
Als je louter met een Ne
derlandse bril kijkt - en
dat doen nogal wat
mensen in een land dat
om de twee jaar helemaal oranje
kleurt - dan rest er slechts één con
clusie na de eerste ronde van Euro
2012: dit is het meest rampzalige
voetbaltoernooi aller tijden.
Een uiterst broos en onevenwich
tig Nederlands elftal, met egocen
trische spelers en een bondscoach
door Theo Brinkman en Roel Wiche
wiens gezag zwaar aangetast is,
presteerde historisch slecht. Drie
wedstrijden, nul punten, exit. Bo
vendien vlogen naast Oranje ook
alle spelers van de eredivisie er in
de eerste ronde al uit. Zelfs scheids
rechter Björn Kuipers, die toch
goed floot, overleefde de groepsfa-
se niet. Maar voor de liefhebber
die over de muren van het chauvi
nisme heen kijkt, valt er in deze
ouverture van een lange sportzo-
mer wel degelijk wat te genieten.
De wedstrijden hebben een hoge
amusementswaarde, er worden
prachtige doelpunten gemaakt
(Blaszczykowski, Welbeck, Ibrahi-
movic), er zijn surprises (Grieken
land, Tsjechië) en er sneuvelen fa
vorieten (Nederland, Rusland).
Symbolisch is dat geen enkele van
de 24 wedstrijden in de eerste ron
de in een 0-0 gelijkspel eindigde.
Daarnaast is het hoge fair play-ge-
halte opmerkelijk, gezien de grote
belangen die er op het spel staan.
Slechts één keer werd er een direc
te rode kaart gegeven (de Poolse
keeper Szczesny in de openings
wedstrijd). Ook trouwens maar
één strafschop.
Is het voetbal dan ook zo goed?
Nee. Ploegen die de trend zetten,
die een speltechnische revolutie
ontketenen zijn er (nog) niet.
Geen enkel land steekt er boven
uit. Ook Spanje niet, de wereld
kampioen die de poort naar de
kwartfinale moeizaam opende. De
Chelsea-variant, een handbalverde
diging optrekken, blijkt populair
(Spanje-Kroatië, Frankrijk-Enge-
land, de Ieren, de Grieken). Alleen
Duitsland behaalde tot nu toe de
maximale score, maar ook Die
Mannschaft heeft zijn vleugels nog
niet ten volle gespreid.
Wat opvalt is hoe beslissend de fac
tor geluk is in het moderne voet
bal, waar alles heel dicht bij elkaar
ligt. Niet superioriteit geeft vaak
de doorslag, maar foutjes, klutsbal-
len, paal en lat, blunders van
keepers. Het is een hoge mate van
toevalsvoetbal. Leuk om te zien,
maar geen stap vooruit in de evolu
tie van het voetbal.
Gastland Oekraïne hoefde zich
weinig illusies te maken over een
droom-EK. Evenals mede-organisa
tor Polen bleek het land eenvoudig
weg te zwak om zich staande te
houden tussen de elite van Euro
pa. Het roept de vraag op of de Ue-
fa de eigen regels niet eens goed te
gen het licht moet houden. Polen
(nummer 62 op de wereldrang
lijst) en Oekraïne (nummer 52)
kregen als gastlanden twee van de
zestien beschikbare EK-tickets. Bo
vendien werden ze ook nog eens
aangewezen als groepshoofd. Dat
veroorzaakte een scheefgroei tus
sen de poules, met kwalitatief lich
te en zware groepen. Uitgerekend
Oranje werd in zo'n arena des
doods geplaatst.
Maar dat het een rampzalig toer
nooi werd, vanuit Nederlandse
ogen dan, heeft de ploeg toch voor
al aan zichzelf te wijten.
De Tsjechische doelman Petr Cech grijpt naar zijn hoofd na zijn flater in het groepsduel met Cristiano Ronaldo
Griekenland. foto Gerry Penny/EPA marken.
mist namens
Portugal een opgelegde kans in de poulewedstrijd tegen Dene
foto Kerim Okten/ANP
door Carel Goseling
Petr Jiracek
PRAAG - Zijn voetballoopbaan start
te eigenlijk pas écht medio 2008
toen hij de overstap maakte van
FC Banik Sokolov naar eredivisie-
ploeg Viktoria Plzen. Destijds
transfervrij. Nu is zijn marktwaar
de meer dan vier miljoen euro en
die loopt snel verder op.
Petr Jiracek (26), de langharige
middenvelder van de Tsjechische
nationale voetbalploeg, weet eigen
lijk niet wat hij meemaakt. Medio
2011 werd hij met Viktoria Plzen
voor het eerst nationaal kam
pioen. Kort daarop speelde hij
Champions League.
Zijn prestaties liepen zo in de ga
ten dat VfL Wolfsburg hem in de
winterstop naar Duitsland haalde.
De vereniging legde zonder blik
ken of blozen vier miljoen euro
voor hem op tafel.
En nu speelt de linksbenige, 180
centimeter lange Jiracek een hoofd
rol in zijn nationale ploeg op het
EK in Polen en Oekraïne. Vooraf
gaand aan de kwartfinale van
avond tegen Portugal trekt heel
voetbal minnend Tsjechië een ver
gelijking tussen het nieuwe idool
en een illustere voorganger: Karei
Poborsky. Poborsky droeg ook
lang haar en was eveneens mid
denvelder. Hij speelde in de natio
nale ploeg die aan het EK 1996 in
Engeland deelnam. In de kwartfi
nale ontmoette Tsjechië op 23 juni
in Birmingham Portugal.
Het duel werd beslist door Pobors
ky die na een solo over het mid
denveld in de 53ste minuut scoor
de middels een prachtige lob over
de Portugese doelman Viktor Baia.
Hij verdiende met zijn optreden
destijds een transfer van Slavia
Praag naar Manchester United. Jira
cek heeft die transfer al binnen, al
is VfL Wolfsburg als het zo door
gaat zeker niet zijn eindstation.
Jiracek heeft geen kapsones. Hij is
een plattelandsjongen. Geboren in
Tuchorice, een gat van nog geen
duizend inwoners zestig kilometer
ten noordwesten van Praag. Hij is
elke dag nog dankbaar voor het ge
luk dat voetbal hem heeft ge
bracht, zeker omdat hij daar pas
echt mee begon toen hij al 22 jaar
oud was en voordien al was mis
lukt bij Slavia Praag.
Zijn overstap naar VfL Wolfsburg
betreurt hij naar eigen zeggen
niet, ook al speelt hij lang niet elk
duel in de basis. Jiraceks simpele
verklaring: bij trainer Felix Magath
is niemand zeker van zijn plaats.
Het tekent hem, bescheiden en af
wachtend. Jiracek wil door inzet
bij trainingen en wedstrijden zijn
waarde bewijzen. Dat Tsjechië in
de laatste groepswedstrijd van de
Polen zou winnen, had Jiracek
vooraf al voorspeld. Alleen de te
genstander in de kwartfinale had
hij fout. De middenvelder gokte
op Duitsland. Als verrassende pou
lewinnaar kan die confrontatie nu
pas in de finale plaatsvinden.