'Stroomproductie bedreigd'
12 economie
vóór bond
,Z
wv
;u—TT
I
Tijdregistratie Toegangscontrole
www.atrea.nl
dinsdag 19 juni 2012
ACTUELE KOERSEN
www.pzc.nl/belecgen
door Chris van Alem
UTRECHT - Lage waterstanden en
hoge temperaturen als gevolg van
klimaatverandering kunnen in de
toekomst de elektriciteitsvoorzie
ningen in Europa en de VS in ge
vaar brengen. Elektriciteitscentra
les die hun koelwater uit rivieren
halen krijgen daardoor te maken
met forse productiebeperkingen.
De productie van stroom kan daar
door met wel 20 procent dalen. Bo
vendien zorgt klimaatverandering
ervoor dat het risico dat centrales
in extreme omstandigheden vrij
wel stilgelegd worden, drie keer zo
groot wordt.
„Ook Nederland krijgt te maken
met een duidelijke toename van
het koelwaterprobleem, hoewel de
effecten voor Zuid-Europese lan
den naar verwachting het grootst
zullen zijn", zegt Michelle van
Vliet.
Dat blijkt uit een studie die zij, na
mens Wageningen Universiteit
heeft verricht met de universiteit
van Washington en onderzoeksin
stituten in Duitsland. De onder
zoekers hebben de risico's onder
zocht bij 35 grote elektriciteitscen
trales in Europa. Daaruit blijkt dat
centrales in Spanje, Portugal en Ita
lië het hardst getroffen worden
door de gevolgen van hogere wa
tertemperaturen en lage waterstan
den. Centrales die niet over een
koeltoren beschikken lopen het
grootste risico. De studie is ver
richt om stroomproducenten goed
inzicht te geven in de gevolgen
van klimaatverandering. Tot dus
verre ontbrak dat inzicht.
Nederland heeft de afgelopen tien
jaar twee keer te maken gehad met
koelwater problemen. De gevolgen
waren het grootst in 2003 toen
langs rivieren gelegen centrales
noodgedwongen fors moesten te
rugschakelen. Volgens de VEMW,
de branchevereniging van grote
energieverbruikende bedrijven,
heeft dat de industrie destijds tien
DEN HAAG - Een grote meerderheid
van de FNV-leden voelt voor het
oprichten van De Nieuwe Vakbe
weging. De 470.000 leden van de
grootste bond, FNV Bondgenoten,
zijn gisteren akkoord gegaan, en
naar verwachting zal dat vandaag
ook gelden voor Abvakabo FNV
en voor FNV Bouw. Een aantal
kleine bonden heeft al aangegeven
positief te staan tegenover De
Nieuwe Vakbeweging, die komen
de zaterdag wordt opgericht. Alle
negentien bonden die zijn aange
sloten bij de FNV, moeten uiterlijk
donderdag laten weten of ze ver
der willen bouwen aan de nieuwe
vakbeweging.
De leden van FNV Mooi zien voor
alsnog onvoldoende basis om mee
te doen aan de nieuwe vakbewe
ging. FNV Mooi (onder anderen
kappers, visagisten en pedicures)
wil ook in de nieuwe opzet vol
doende autonoom en herkenbaar
blijven voor de achterban en kiest
ervoor om bij de huidige FNV te
blijven. Andere (mogelijke) tegen
standers in FNV-verband zijn
.ouderenbond ANBO, de Aob (on
derwijs) en de FNV-bonden voor
politiepersoneel en militairen.
De leden van Bondgenoten steun
den hun bestuur gisteren in het
voorstel om toe te treden. Dat bete
kent dat op de lange termijn Bond
genoten als bond verdwijnt, en dat
de sectoren (zoals de metaal, han
del, agrarische sector) rechtstreeks
onder een koepelorganisatie zul
len vallen.
Bondgenoten is over de streep ge
trokken sinds duidelijk is dat de
bond zich niet in kleine bonden
hoeft op te knippen, als De Nieu
we Vakbeweging ontstaat. Daar
mee is een dreigende versnippe
ring van de vakbeweging van de
baan, meent voorzitter Henk van
der Kolk.
Koelwater uit de kerncentrale van Borssele wordt in de Westerschelde geloosd.
tallen miljoenen euro's gekost.
Elektriciteitscentrales mochten
toen enige dagen geen koelwater
meer innemen omdat de tempera
tuur van de rivier, na gebruik van
het koelwater, té hoog zou wor
den. Geloosd koelwater is 7 graden
warmer. Datzelfde deed zich in
juli en augustus 2006 voor. In de
zomer van 2010 dreigden opnieuw
problemen en kwam Tennet - be
heerder van het landelijke hoog
spanningsnet - in 'staat van alert
heid'.
In Nederland wordt bijna een
kwart van de stroom geprodu
ceerd door centrales die hun koel
water uit de rivier halen. Sinds de
crises in 2003 en 2006 zijn de re
gels veranderd. Er geldt geen maxi
male watertemperatuur (tempera
tuur rivierwater na lozing koelwa
ter) meer. Per centrale gelden ande
re voorwaarden. Per saldo mag er
daardoor in de grote rivieren meer
warm water worden geloosd. Bo
vendien wordt nabij centrales in
juli of augustus één keer maximaal
één week een watertemperatuur
van 32 graden toegestaan.
Tennet is, wat de koelwatersituatie
in betreft, minder bezorgd dan de
onderzoekers, die heef Europa en
de VS in hun onderzoek betrok
ken hebben. In Nederland worden
nieuwe centrales gebouwd nabij
archieffoto Marcel Antonisse/ANP
de kust (Eemshaven, Borssele,
Maasvlakte) waar grote hoeveelhe
den koelwater ter beschikking zijn.
„We zien juist dat Nederland voor
de bouw van nieuwe centrales aan
trekkelijk is als vestigingsland van
wege het voorhanden hebben van
voldoende koelwater", aldus Jelle
Wils van Tennet.
Daarnaast, stelt Tennet, zorgen ka
bels met Noorwegen en Engeland
ervoor dat snel stroom van elders
kan worden gehaald. Ook beschik
ken Nederlandse tuinders nog
over veel reservecapaciteit in de
vorm van warmtekrachtcentrales
die snel kunnen worden ingescha
keld.
TOP 5 STIJGERS AMSTERDAM
TOP 5 DALERS AMSTERDAM
297,01 -0,57 (-0,19%)
EURONEXT
AMSTERDAM - De opluchting over
de verkiezingsuitslag in Griekenland
hield gisteren niet lang stand op de Eu
ropese beursvloeren. De zorgen over
de financiële toekomst van Spanje kre
gen al snel de overhand, waardoor de
aanvankelijke winsten werden gedeci
meerd. De rente op Spaanse staats
obligaties steeg daarbij opnieuw tot
alarmerende hoogtes. In Amsterdam
eindigde de AEX met een verlies van
0,2 op 297,01 punten. De Midkap
steeg 0,2 tot 492,94. De beurs in Pa
rijs leverde 0,7 in. Londen en Frank
furt eindigden 0,2 en 0,3 in de plus.
In Madrid en Milaan liepen de verlie
zen op tot bijna 3 procent. De prijs
van een vat Amerikaanse olie daalde
met ruim 1 tot 82,92 dollar.
jun
WALLSTREET
NEW YORK - De beurzen op Wall
Street toonden gisteren een wisselend
beeld. Beleggers namen de Griekse
verkiezingsuitslag voor kennisgeving
aan en bleven voorzichtig door de aan
houdende vrees dat de crisis in Spanje
verder escaleert.
De Dow-Jones sloot 0,2 lager op
12.741,82 punten. De S&P 500 steeg
0,1 tot 1344,78 punten. Nasdaq
klom 0,8 5 tot 2895,33 punten.
Net als in Europa stonden bankaande
len onder druk. Citigroup, Goldman
Sachs en Morgan Stanley verloren 2
tot 3 In de Dow leverden Bank of
America en JPMorgan Chase ruim 1
in. De Nasdaq ontkwam aan de malai
se, mede dankzij een koerssprong van
4,5 voor eBay.
0,03 0,00 13,01
2,53 0,14 6,08
2,97 0,15 5,17
9.58 0.26 2,77
ïgg sharetompany COfKeptS
Bron: ShareCompany
Adverteren? Bd CoolConcepts op 071 -566 39 16.
www.sharecompany.nlwww.coolconcepis.nl
AEX
AMX
ASCX
EUROSTOXX 50
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
Aegon
3.38
-0,02
8,87
Aalberts
12.38
0.16
4.62
Accell
14,71
•0,41
4.33
A8 Inbev
56,11
-0,07
18.61
Ahold
9.13
0,00
-12,23
AMG
6,39
0,20
-15,93
12,25
0,00
18.47
Air Liquide
Allianz
87,95
0,08
-7.99
Air France KLM
3,16
-0,04
-20,54
Arcadis
17,24
0.31
42,48
Antonov
0,01
0,00
-75,00
73,88
•0,82
-0,04
AkzoNobel
37,47
0,14
0,28
ASMI
29,77-
0,46
30,80
Arseus
13,43
•0,39
21,76
Arcelor Mitlal
11,53
0,04
-18,44
9,58
0,26
-12,12
8AM
2.03
-0,05
-37,67
Ballast Nedam
11,02
0,06
-17,70
AXA
9.72
•0,17
-3.27
Arcelor Miltal
11,53
-0,04
-18.44
BinckBank
6,08
-0.18
-27,01
BE Semicond
5.45
0,08
6.45
BASF
56,10
0,19
4,10
ASML
39,67
0,47
22,16
8runel
32,12
-0,40
40,98
Beter Bed
14,32
0,12
2.40
8ayer
53.32
•0,19
7,94
24,78
•0,22
12,73
CSM
13,86
0,30
14,78
Cryo-Save
3,90
-0,27
-6,70
5,03
0,22
-24,70
Corio
32,19
•0,50
•4,23
Delia Lloyd
10,18
-0,08
-21,69
10,29
-0,31
-29,03
BMW
57,14
1,18
10,39
DSM
38,62
0,36
7,73
Eurocom Prop
25,35
-0,07
3,34
Dockwise
13,44
0,34
9,54
BNP Paribas
28,17
-1,30
-7.18
Fugro
46,27
-0,50
3,06
Heijmans
5,87
-0,02
-28,26
Exact
16,77
0,01
4,81
Carrefour
14,03
-0,46
-20,35
Holnbken
38,33
0,32
7,14
18,46
-0,14
-7,77
Gron1mi|
2,49
-0,02
-52,49
CRH
14,12
0,00
-4,82
ING Groep
4,79
■0,17
•13,90
logica
1,33
0,00
77,70
ICT
2,42
-0,06
-8,68
Daimler
34,74
0,71
2,42
KPN
7,89
-0,06
-14,61
Mediq
9,59
-0,08
-18,50
Kardan
0,53
-0,04
-73,03
Danone
51,83
-0,25
6,71
Philips
14,78
•0,24
-9,24
Nieuwe Steen
6,54
-0,17
-30,76
Kas bank
7,04
0,05
-17,71
Deutsche Bank
28,16
-0,32
-4,33
PostNl
2,97
0,15
20,77
50,81
0,44
-0,06
Kendrion
16,57
-0,31
0,39
Deutsche Boerse
40,00
0,25
-7.24
Randstad
23,01
•0,15
0,66
SNS Reaal
1,02
-0,03
-39,76
LBI Int
2,53
0,14
46,41
Deutsche Telekom
8,10
0,02
-8,66
RD Shell A
26,41
0,12
-6,18
Ten Cate
19.86
-0,04
-6,61
Macintosh Ret
8.71
-0,34
-13,81
EOn
15,21
-0,02
-8.79
Reed Elsevier
8,50
0,10
-5,61
TKH
17,55
0.23
3.54
Nedap
23,00
0,52
14,97
Enel
2,29
-0,07
-26,29
10,73
-0,16
-32,63
Unit4
19,80
0.06
8.17
Ordina
0,86
0,01
-10,98
Enl
16.18
-0,24
1.51
TNT Express
9,09
0,10
57.46
USG People
5.54
-0,09
-13,62
Pharming
0.03
0,00
-68.29
France Telecom
9,67
-0,13
-20,33
3.72
0,02
21.89
29.16
0.16
-15,72
Qurius
0.11
0,00
-26,80
GDF-Suez
16,83
-0.28
-20,31
Unibail Rodamco
139,35
-1,20
0,32
Vopak
50,51
0,24
23.72
RoodTesthouse
0.15
0,00
-6.25
Generali
9,49
-0,14
-17,67
Unilever
25.62
0,12
3,58
48,19
0,76
-6,09
Sligro
20.55
0,40
0,99
3.32
-0,18
-31.39
Woliers Kluwer
11,75
-0,04
-12,06
Wessanen
2,20
0,01
-22,21
Xeikon
2.75
0,03
-7,06
Inditex
75,63
•0,47
19,52
OVERIGE AANDELEN
L'Oreal
91,33
0,29
13.17
8,18
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
♦/-
ytd%
LVMH
118,35
0,10
1N0MIJ
0,30
0.00
0.00
Grooth geb
36.50
0,30
-10,76
Roto Smeels
9.75
-0,04
12,07
Muench Rueck
103,75
-0,15
9,46
Aamigeo
3.40
0,00
-14.14
Hal Trust Unit
85,85
-0,15
0,14
Simac Techniek
2.38
-0..18
-1,04
Nokia
1.96
0,04
-47.73
Accsys
0.15
0.01
36.36
Heineken Hold
32,57
0,44
2,99
Sopheon
0,05
0,00
-28,57
Philips
14,78
0.24
-9,24
AFCA|ax
7.11
-0,14
3,92
Hes
37,39
0,00
5.32
Spykor
0.05
0,00
-79,17
Repsol YPF
12,21
-0,41
-48,56
Ageas
1,33
-0.01
10,92
Hifi
6,42
0,01
33,75
Stern
19,50
0,00
-6,25
RWE
29,54
-0,19
8,80
AMT
0,03
0,00
-91,78
Holland Col
16,75
0,04
-24,09
Tetragon
7,28
-0,06
16,48
Saint-Gobaïn
26,66
-0,43
-10,13
AND Int
1,03
0,04
14,33
Homburg Invest
0,24
-0,03
-33,33
Thunderbird Res.
1,80
0,00
•27,13
Sanofi-Aventis
56,32
0,13
-0,76
AP Alternative
10,35
0,00
22,49
Hunter Douglas
30,79
0,43
6,08
Tie
0,09
0,00
0,00
Santander
4,70
-0,22
-20,00
Atrium
3,55
0,00
7,58
Hydralec
22,00
0(00
21,88
TMC
14,19
•0,01
47,05
SAP
46,70
0,23
14,31
Batenburg Techniek
14,45
0,44
-9,44
Lanschot, van
18,90
-0,04
-13,09
TMG
8,20
-0,30
-17,59
Schneider Elec
42,10
0,00
3,49
Bever
1,28
0,00
9,40
MDxHealth
1,48
0,01
3,50
TNT Basket
12,06
0,25
46,50
Siemens
66,21
•0,38
-10,45
Brill
18,76
0,88
38,96
Mittal Basket
12,00
-0,02
-18,20
Value8
22,50
0,44
•0,66
Sodete Gen
17,02
-0,76
-1,10
BTG-BPP EUR UNIT
12.75
0,00
0,00
NB Priv. Eq Partners
7,49
-0,10
7,00
Vivenda
0,12
-0,01
-36,11
Telecom Italia
0,69
-0,02
-16,77
Conversus Capital
20,60
0,20
3,21
0,35
-0,01
5,41
Volta Finance
3,86
0,04
22.54
9,50
•0,39
-29,00
Core Laboratories
99.05
0,00
0.00
New Sources Energy
0,56
0,10
16,67
10,60
0,04
11.58
Total
34,80
-0,06
-11,91
Crown v Gelder
4,67
0,00
29.58
Neways
5,00
0,00
-7,44
3.45
0,02
44,96
Unibail Rodamco
139,35
-1,20
0,32
Ctac
0,82
0,00
31,67
OctoPlus
0,42
0.00
-9,15
Write Molen
4.52
0.00
13,00
UmCredit
2,56
-0,11
-39,36
DE MB 1753
8.55
-0,05
0,00
Oranjewoud
5,00
0,10
13,61
Yatra
2.75
0.00
-14,06
Unilever
25,62
0,12
-3,58
Dico Internat
1.81
-0,19
-17.73
Porceleyne Fles
8,75
0,25
3.55
Ziggo
24,55
-0,45
0.00
Vind
33,63
-0,14
-0,39
DPA
1.21-
0,00
34,44
Prologis
6.46
0,01
-6,38
Vivendi Univ
13,60
-0,28
-19,65
Eurocastle
0,07
0,00
16.67
RBS
2.93
-0,15
17,20
Volkswagen VZ
124,65
1,00
7,69
0,67
0,01
11,74
RD Shell B
27,27
0,00
•6,63
Galapagos
11.90
-0.04
14,53
Reesïnk
75,00
-0,50
-1,96
atrea systemen
