spectrum 24
Een fazant)e met drie poten
t 3
®>1 -Er
Sl 3
Particulier natuurbeheer als uitdaging
Zaterdag 16 juni 2012
EP
Fazantenjong.
Een beetje bedremmeld stonden ze bij de voor
deur. Twee jochies van een jaar of tien met een
vertederend klein kuikentje in de hand. Een fa-
zantje, zo zag ik bijnadere inspectie, maar tege
lijk zag ik ook waarom de jongens er mee aan kwamen.
Het beestje had drie pootjes en kon daardoor niet lo
pen.
In plaats daarvan maakte het voortdurend spastische
stuiptrekkingen in een vertwijfelde poging om net als
ieder pasgeboren fazantje aan de wandel te gaan. Het
was een deerniswekkend hoopje vogel en ik hoefde
geen moeite te doen om de vinders te overtuigen dat ze
het beestje beter bij ons konden achterlaten. Maar ja,
wat dan
Ik kon het niet direct over mijn hart verkrijgen om het
diertje te doden, hoewel dat ongetwijfeld de beste op
lossing was. Maar zo'n pas begonnen leven, met zo'n
vertwijfelde levenswil...
Het was een hartverscheurend dilemma, waar de na
tuur zelf mij al snel van verloste. Na eventjes rust op
een koele donkere plek had het beestje vanzelf de laat
ste adem uitgeblazen. Doodgegaan terwijl het leven
nog maar nauw begonnen was.
En dan komen natuurlijk de vragen. Vooral de vraag:
hoe komt zoiets? Weliswaar komen in de vrije natuur
allerlei afwijkingen en handicaps voor, maar over het
algemeen zijn ze behoorlijk zeldzaam. Veel zeldzamer
in ieder geval dan bij gedomesticeerde dieren. Want bij
die laatste categorie komt nogal eens inteelt voor en
daardoor neemt het aantal afwijkingen sterk toe. Zo
rees vanzelf de gedachte of het hier ook niet om een uit
gevangenschap stammend diertje betrof.
Het is een publiek geheim dat fazanten, hoewel dit wet
telijk verboden is, nog regelmatig uitgezet worden. Je
kan dat met enige ervaring al snel zelf constateren. Als
er op een plek opvallend tamme fazanten voorkomen,
terwijl er bovendien een overschot aan hanen is, dan is
de conclusie niet moeilijk.
Dan lopen er dieren rond die uitgezet zijn omwille van
de jacht. Het gaat om fazanten die opgefokt zijn in
fazanterieën en die daarna losgelaten worden om als
jachtwild dienst te doen. Je zou zeggen: nogal een om
slachtige manier om een stukje fazantenvlees te be
machtigen, maar dat is nu eenmaal de 'sport'.
Dat het wettelijk verboden is om zomaar fazanten en
andere dieren uit te zetten heeft een goede reden. Niet
dat de wetgever zich een oordeel aanmeet over het
sportieve gehalte of de weidelijkheid van uitzetten en
daarna afschieten. Het gaat om iets veel wezenlijkers.
Het uitzetten van dieren die hier van nature niet thuis
horen kan een behoorlijke ravage aanrichten in de na
tuurlijke verhoudingen tussen soorten. Zo heeft het uit
zetten van konijnen in Australië en het per ongeluk in
troduceren van ratten in Nieuw-Zeeland geleid tot de
sastreuze gevolgen voor de inheemse fauna.
Maar ook dicht bij huis liggen de voorbeelden voor het
oprapen. De Japanse oester in de Oosterschelde en de
Canadesche ganzen in diverse binnen- en buitendijkse
natuurgebieden hebben kwalijke gevolgen die zich nog
dagelijks laten voelen.
Wat fazanten betreft moeten we zeggen dat het beest
in Nederland wel oude papieren heeft. Deze van origi
ne uit Azië afkomstige vogel werd al in de Middeleeu
wen ingevoerd als jachtwild.
De vogel lijkt volkomen ingeburgerd, maar sommigen
twijfelen eraan of de vogel zich op eigen kracht hier
wel zou kunnen redden. Omdat sommigen maar niet
kunnen afleren om gedomesticeerde fazanten in het
wild los te laten weten we dat nog steeds niet zeker.
mmi
sj
®J 3
oen 4-*
03
ry) Z
De fazant is oorspronkelijk afkomstig uit Azië.
foto's Chiel Jacobusse
Dat particulieren ook Succesvol aan
natuurbeheer kunnen doen be
wijst de aan de Langeweg in Hoek
wonende Maarten Groeneveld. In
de Van Wuijckhuisepolder werd een heuse
kreek uitgegraven, vleermuisbunker ge
bouwd en een bloemdijk in oude glorie her
steld.
Een dijkcoupure werd opgeknapt en het bij
behorende schotbalkenhuisje is nog maar
net af.
Aan ijver geen gebrek. Ik ben benieuwd naar
de motivatie hierachter, want al die grote
klussen, dat moet toch een forse inspanning
zijn die steeds geleverd wordt. Tijd voor een
babbeltje met een bevlogen mens.
Maarten: „Wij zijn hier in het jaar 2000 ko
men wonen en konden dit stuk land van cir
ca vijf hectare erbij kopen. Mijn vrouw Jean-
nette vindt het allemaal wel mooi, maar de
uitvoering van het werk is toch meer mijn
ding. Ik heb iets met de cultuurhistorie en na
tuur van een streek. Inheemse planten vind
ik veel mooier dan al die gecultiveerde soor
ten. Ruik nou eens hoe lekker deze weide
geurt. Bovendien heeft de natuur het al zo
moeilijk. Het is mooi wanneer door een
goed maaibeheer de zeldzamere soorten
weer terugkomen. We genieten van al die
bloemen, vlinders en libellen. Direct achter
het huis hebben we een soort natuurlijke
zwempoel gegraven. Je kunt daar lekker tus
sen de waterplanten zwemmen terwijl de
mooiste libellen over je hoofd scheren. Di
rect daarachter ligt een mooie zandhoop, die
we zo laten liggen, want daar kunnen goed
wilde bijen nestelen. Het maaien van de wei
de doe ik zelf, de bloemdijk wordt gedaan
door een loonwerker.
„Ons huis is afgebouwd en de schuur in
oude staat hersteld. En nu komen er bezoe
kers die zeggen: 'en nu de tuin nog wat fat
soeneren'. Nee zeggen wij dan, die tuin is
ook al klaar. Meestal is er eerst wat verba
zing, maar als je het wat verder uitlegt vin
den ze het toch ook wel mooi."
De bloemdijk en nieuwe kreek in de Van Wuijckhuisepolder.
foto luciem Calls
Dood fazantenjong met drie pootjes.
