4
19
Ego's
WK-finalist in een leeuwentent
321 sport
-
Spullen
Het net
Vier 'rampen'
voor Oranje-fans
«BgCOBHBagfiBgBH
RHM
iIBMilHmiHMMW N WHil I' II VUt'IIIIIIti illhll III1 III Ml M RH Ui llll'IIIIMHIHIIII
Jan Poortvliet debuteerde als speler van
PSV op 20 mei 1978 in Oranje. Hij speel
de in totaal negentien interlands.
'Na die eerste wedstrijd had Van Mar
wijk de boel echt moeten omgooien. Je
mag soms best een paar ego's kwetsen.'
vrijdag 15 juni 2012
Leeuwentent-nummer 127
op de Oranje-camping in
Charkov telt een bijzondere
bewoner. Het is de verblijf
plaats van Jan Poortvliet, de
trainer die meespeelde in de
verloren WK-fmale van '78.
door Wilber Hack
Zijn loopbaan heeft wel
raakvlakken met die van
de huidige internatio
nals. Ook Poortvliet be
leefde na de WK-finale een drama
tisch Europees kampioenschap.
Na twee wedstrijden was Oranje
in 1*980 in Italië al uitgeschakeld.
„Maar wij hadden geen vijf spelers
van de buitencategorie in de selec
tie. Bij het huidige Oranje moeten
jongens als Van Persie, Sneijder,
Van der Vaart, Robben en Afellay
zo snel mogelijk aan de bal ko
men. Dat lukt niet als je de bal ach
terin rond blijft: spelen."
Poortvliet, vaste Oranje-volger, is
verre van tevreden met het optre
den van het Nederlands elftal. Die
gevoelens deelt hij met velen op -
de camping. De Zeeuw mag daar
graag vertoeven. Hij dacht dat er
in Charkov niets te beleven zou
zijn. In de Nederlandse enclave
heeft hij zijn contacten en kan hij
analyses over de wedstrijden van
de Nederlandse televisie horen.
Hij vindt het prachtig dat iedereen
een mening heeft over hoe het
moet, al denkt hij dat de bonds
coach helemaal gestoord wordt
van al die opinies. „Maar ik geniet
vooral van het volk dat op de wed
strijden afkomt. Ik begeef me er
graag middenin. In onze tijd was
dat nog niet zo. Ik vraag me af of
de huidige generatie voetballers be
seft hoe gepassioneerd de mensen
zijn en wat ze de fans met zulke
Ook Jan Poortvliet, trainer en oud-international, slaapt in Charkov in een leeuwentent. foto Koen van Weel/ANP
wedstrijden aandoen."
Hij had zich zitten verbijten op de
tribune. „Het loopvermogen van
de Duitsers was veel groter. En
ook de beleving en de opofferings
gezindheid. Duitsland kwam het
veld op om die wedstrijd te win
nen, Nederland om mooi te voet
ballen. Maar het was niet eens
leuk om te zien." Poortvliet had
het aan zien komen. „Na de neder
lagen tegen Zweden en in die oe
fenwedstrijd tegen Duitsland be
gon de twijfel", zegt hij. „Dat de
bondscoach bij het begin van het
toernooi een aantal spelers nog
vertrouwen geeft, is logisch. Maar
na die eerste wedstrijd had hij de
boel echt moeten omgooien."
Volgens Poortvliet had zo'n prik
kel voor de selectie geen kwaad ge
kund. „Je mag soms best een paar
ego's kwetsen. Huntelaar diende
zich als verfrissing aan. Zet hem er
dan ook in. Eén verdedigende mid
denvelder was genoeg geweest.
Dan had Nederland veel makkelij
ker gevoetbald. We hebben zoveel
kwaliteit in de voorste linie. Nu
moesten we door het systeem
steeds achter die Duitsers aanlo
pen, ook al omdat we in de verde
diging niet doordekten."
Nog even had hij er, zoals zoveel
Oranje-fans, op gehoopt dat Ne
derland los zou komen. Dat was in
de fase na de aansluitingstreffer
van Van Persie. „Maar dan zie je
Nigel de Jong tussen de centrale
verdedigers Joris Mathijsen en
John Heitinga lopen. Terwijl je in
zo'n fase juist elke tweede bal
moet hebben. Je zag dat ze het op
gaven. Dat kan gewoon niet. Bij
Spanje geven Xavi en Iniesta nooit
op. Maar wij kunnen niet tegen
weerstand. Deze selectie is men
taal niet weerbaar gebleken."
Zijn oordeel over een aantal spe
lers is vernietigend, al neemt
Poortvliet bijvoorbeeld Van Bom
mel in bescherming. Die is volgens
hem het belangrijkste slachtoffer
van het systeem. „Samen met
Nigel de Jong weet hij niets extra's
naar voren te brengen. Dat heeft
ook met de defensie te maken.
Van der Wiel is de Van der Wiel
van twee jaar geleden niet. Wil-
lems komt routine tekort en kan al
leen meekomen in een draaiend
elftal. Stekelenburg heeft met AS
Roma een verkeerde keuzë ge
maakt. Die is niet langer onaantast
baar, maar staat stil in zijn ontwik
keling."
De kritiek op de buitenspelers van
Oranje deelt Poortvliet niet. „Ze
krijgen geen ondersteuning. Het is
allemaal veel te statisch. Als backs
niet mee naar voren komen, wor
den acties van buitenspelers heel
voorspelbaar. Zelfs van Arjen Rob
ben. Een jongen als Afellay heeft
een heel jaar niet gespeeld. Die
moet juist geholpen worden. Maar
ook hem laten ze zwemmen."
Met het oog op de laatste wed
strijd tegen Portugal voelt Poort
vliet veel voor de aanpak die Jo-
han Cruijffvoorstelde. „Je moet
een systeem bedenken waarin
plaats is voor alle vedetten. Van
Marwijk zit nog teveel vast aan de
succesformule van het WK. Maar
succes is vergankelijk. Dat moet je
op tijd kunnen loslaten."
Nog even denkt hij terug aan de
tijd dat hij zelf nog voetballer was.
In Argentinië bereikte Oranje met
de hakken over de sloot de tweede
ronde. Een late treffer van Johnny
Rep tegen Schotland bleek later de
inleiding voor een finaleplaats.
Een dergelijk scenario is nu vol
gens Poortviet vrijwel onmogelijk.
„Want in die selectie zat wel een
hoop karakter. Ik heb er geen
greintje vertrouwen in dat Neder
land met twee doelpunten ver
schil van Portugal gaat winnen. In
onze huidige vorm gaat dat van
zijn levensdagen niet gebeuren.
Als je dat weet, dan moet je als
bondscoach ingrijpen."
Poortvliet zal erbij zijn, zondag in
Charkov. De teleurstellende resul
taten drukken zijn stemming niet.
„Van mij mag er elk jaar een groot
toernooi zijn. Dit is voor mij de
ideale vakantie, voetbal kijken en
door zo'n vreemde stad flaneren.
En je moet het ook positief bekij
ken. Er is nog steeds een sprankje
hoop. Het had erger gekund, want
het had al afgelopen kunnen zijn.
Nu kun je nog steeds filosoferen."
foto Matthias Schrader/AP
Oranje heeft nog geen punten, maar is wel
eindelijk van de 'nul' af. We hebben ge
scoord! Een van de fijne dingen aan een
doelpunt is het geluid van de bal die
langs de touwen van het net ritselt. De eerste voetbal
ler die dat zoet mocht smaken, was volgens de overle
vering Fred Geary, een Engelse international. Hij
scoorde in 1890 tijdens een oefenwedstrijd voor Ever-
ton in het eerste officiële doelnet.
Aan netten deed men niet in de begindagen van het
voetbal. En nog altijd is een doelnet in de Fifa-spelre-
gels optioneel. Ingenieur John Alexander Brodie zag
in 1889 bij een wedstrijd van Everton wat het nadeel
is van doelen zonder net: laaiende ruzies over de
vraag aan welke kant van de paal de bal nu verdween.
Brodie kwam al snel met de oplossing: het doelnet -
al noemde hij het de 'netzak'. De netzak was in ieder
geval wel besteed aan Fred Geary. Hij scoorde bij zijn
debuut voor het nationale team een hattrick en trof
in zijn Everton-carrière 86 keer doel in 99 duels.
In Nederland is het gebruik van doelnetten in offi
ciële wedstrijden verplicht. De mazen in het net zijn
maximaal 12 centimeter breed en het net moet op de
grond minstens 1,50 meter van de doellijn liggen. Het
is bij voorkeur wit, maar dat is niet verplicht. Wel
moeten allebei de doelnetten dezelfde ldeur hebben.
Oh, en er mogen geen gaten in het net zitten. Dat
leidde begin dit jaar in Egypte nog tot een massale
veldbestorming door woedende fans, toen èen verde
diger van Al Ahly tegen Ghazl El Mehalla in eigen
doel scoorde. Of niet, want de bal eindigde achter de
goal tegen de reclameborden (kijk zelf op
http://bit.ly/Kr4f3c). Zo had John Alexander Brodie
het natuurlijk niet bedoeld.
CHARKOV - Een aantal fans van
Oranje doet dezer dagen in Polen
en Oekraïne aan ramptoerisme.
Een gezelschap uit Hedel bezocht
op de heenweg naar Charkov het
concentratiekamp in Auschwitz.
Een indrukwekkende ervaring op
weg naar een vrolijk EK dachten
ze. Maar Oranje opende met een ne
derlaag tegen Denemarken. Een
dag later hadden ze een excursie
naar Tsjemobyl op het programma
staan. Het bezoek aan de verlaten
spookstad, waar onkruid hotels en
huizen overwoekert, bleef lang op
het netvlies staan. De wedstrijd te
gen Duitsland kon geen wijziging
bjrengen in de sombere gemoeds
toestand van de fans uit Hedel, die
tijdens hun vakantie de ene na de
andere ramp (her)beleven.
