Koningin naar
'verjaarspartijtje'
iojturkije
Handel en piraten
leiden tot relatie
Turkije heeft na het aanknopen van diplo
matieke betrekkingen, 395 jaar moeten
wachten op het eerste staatsbezoek uit
Nederland. Dat was in 2007. Nu gaat ko
ningin Beatrix er opnieuw op visite; een
erkenning van het belang van Turkije.
woensdag 13 juni 2012
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
Liever Turks dan paaps,
was een van de strijdkre
ten die de Geuzen aan het
begin van de Tachtigjarige
Oorlog hanteerden. Het Turkse -
of beter gezegd het Osmaanse -
Rijk bleek al gauw voor de Repu
bliek der Zeven Verenigde Neder
landen, die in 1568 in opstand wa
ren gekomen tegen de Spaanse ko
ning, een natuurlijke bondgenoot.
De Turken, toen op het toppunt
van hun macht, vormden een veel
bedreigender vijand voor de
Habsburgse landen Spanje en Oos
tenrijk dan de opstandige provin
cies van de Republiek. Toch zou
het nog tot 1612 duren voordat de
Republiek officiële diplomatieke
betrekkingen aanging met het Os
maanse Rijk. Handel was daarvoor
de belangrijkste drijfveer. Doordat
na het uitbreken van de oorlog
met Spanje, koopvaarders van de
Republiek niet meer in Spaanse
havens terecht konden voor pro
ducten uit het Middellandse Zeege
bied, voeren de zeevaarders van de
Republiek steeds meer om Spanje
heen om zeifin het Midden-Oos
ten handel te drijven. Daarbij lie
pen zij het- risico gekaapt te wor
den door de Barbarijse zeerovers
die opereerden vanuit Noord-Affi-
ka, gebied dat onderhorig was aan
de Turkse sultan. Zeelieden raak
ten daardoor in slavernij. De Repu
bliek hoopte door onderhandelin
gen met de sultan aan deze praktij
ken een eind te kunnen maken en
liet als gebaar van goede wil een
groot aantal op de Spanjaarden
buitgemaakte Turkse galeislaven
naar Türkije terugkeren. Sultan
Achmed I beloonde dit door Repu
bliek uit te nodigen een gezant
naar Istanbul te sturen. De Sta-
ten-Generaal koos daarvoor de
Schiedamse regent Cornelis Haga
(1578-1654), die eerder diplomaat
in Zweden was geweest. Na tal
van plichtplegingen kreeg Haga op
6 juli 1612 een handelsverdrag los
van de sultan. Een voorwaarde
van de Turken was wel dat onder
handelaar Haga als permanent ge
zant in Istanbul zou blijven. Zo
werd deze, niet geheel van harte,
de eerste Nederlandse ambassa
deur in Turkije. Een van zijn be
langrijkste bezigheden bleef daar
het steeds weer onderhandelen
over vrijlating van door piraten ge
vangen genomen zeelieden van de.
Republiek. Ook wist hij te regelen
dat inwoners van de Republiek in
het Osmaanse Rijk belastingvrij
stelling kregen. Pas in 1639 mocht
Haga naar de Republiek terugke
ren.
door Hans Jacobs
Werkbezoek, cultu
reel bezoek, bila
teraal bezoek. Er
doen vele benamin
gen de ronde voor het protocollair
moeilijk te plaatsen bezoek van ko
ningin Beatrix aan Turkije dat van
middag begint. Een staatsbezoek is
het in elk geval niet. Staatsbezoe
ken worden in beginsel maar één
keer in een regeerperiode afgelegd,
en dat is in 2007 al gebeurd.
Een officieel bezoek is het ook
niet, daarvoor ontbreken de gebrui
kelijke toeters en bellen. Een privé-
bezoek is het evenmin, anders
Koningin Beatrix en minister Maxime Verhagen yan-£fönomische Zaken kijken vanuit het Topkapi-paleis in Istanbul uit