spectrum 8
spoor
meer
Zaterdag 9 juni 2012
Goh, een trein. Wordt die lijn kennelijk toch ge
bruikt." Verbazing bij een automobilist op de A15.
De andere keren dat hij hier reed, zag hij alleen
maar een leeg spoor. Dood spoor, zo leek het
Dat is het bepaald niet, zegt Sjoerd Sjoerdsma. De
directeur van Keyrail, de exploitant van de Betuweroute, zit op
zijn kantoor op de Kijfhoek in Zwijndrecht, omgeven door spo
ren vol goederenwagons. Sjoerdsma noemt goederenspoorlijn de
Betuweroute 'een enorm succes'. Daar is niet iedereen het mee
eens. „We zijn enorm belazerd", vindt Arie de Bruin uit Har-
dinxveld-Giessendam. „De geluidsoverlast is véél hoger dan ons
destijds is voorgespiegeld."
Vijfjaar nadat koningin Beatrix in Barendrecht het startsein gaf
voor de eerste goederentrein over de Betuweroute, houdt 's lands
duurste goederenspoor de gemoederen nog bezig. Maar het ka
baal van destijds, de verhitte politieke debatten, de veiligheidsvra-
gen van burgemeesters lang de Betuweroute en het idealistische
verzet lijken verstomd. Groen Front, de actiegroep die tussen
1998 en 2007 onvermoeibaar verzet pleegde tegen de Betuwerou
te, bemoeit zich er niet meer mee. Het stoppen van de eerste
trein, op 16 juni 2007, door actievoerders die zichzelf aan de rail
vastketenden, was de laatste daad van verzet.
„Gemeenten en Keyrail werken veel beter samen", zegt burge
meester Henk Zomerdijk van Duiven. Hij was jarenlang de
spreekbuis van gemeenten die ontevreden waren over de veilig
heidsvoorzieningen op en rond de Betuweroute. Er was onvol
doende bluswater beschikbaar, de geluidsschermen hinderden de
brandweerkorpsen en geen brandweerman wist hoe de 25.000
volt van de bovenleiding moest worden afgeschakeld.
Er werden 'keiharde garanties' gevraagd, voordat de treinen
mochten gaan rijden. „Eén keer per jaar houden we nu een brand
weeroefening op het spoor. Dan wordt het treinverkeer stilge
legd. Qua veiligheid is het nu allemaal onder controle", meent Zo-
Hoewel het al vijf jaar
geleden is sinds de eerste
goederentrein over de
Betuweroute reed, is de
onvrede over de dure
spoorlijn nog niet
verdwenen. De exploitant is
tevreden, maar
omwonenden morren. „Dit
is technologie uit 1880: met
ijzeren wielen over ijzeren
sporen rijden."
door Chris van Alem
merdijk. „Dit is het veiligste spoor van West-Europa."
De Betuweroute, na de hogesnelheidslijn (hsl) het duurste infra
structuurproject dat Nederland realiseerde, was al omstreden
voordat de Tweede Kamer in 1993 het besluit tot aanleg nam. De
160 kilometer lange spoorlijn, die het uitdijende vrachtverkeer
over de weg van en naar de Rotterdamse haven moest terugdrin
gen, zou karrenvrachten belastinggeld kosten en nooit rendabel
worden, zo luidden de politieke verwachtingen en de voorspel
ling van het Centraal Plan Bureau (CPB).
Beide verwachtingen klopten. De Betuweroute kostte geen 2,3
miljard euro, maar uiteindelijk 4,7 miljard. Tot op de dag van van
daag is de Betuweroute niet rendabel, zoals de bedoeling was, vijf
jaar na de ingebruikname.
De 63 miljoen euro die minister Carla Peijs van Verkeer en Water
staat in 2005 toezegde voor dekking van de exploitatietekorten, is
echter nog niet op. Sjoerdsma: „Daar redden we het, volgens af
spraak mee, tot september 2013. Er hoeft geen euro bij, volgens
onze prognoses."
Overname van de Betuweroute door commerciële partijen is
voorlopig niet aan de orde. Cees Tommei, directielid van Keyrail:
„Er is interesse van andere partijen. Maar die zitten in het logistie
ke proces en hebben direct belang bij de lading, het transport of
het onderhouden van de Betuweroute. Voorlopig is de keuze
voor een andere exploitant van de Betuweroute geen issue meer."
Sterker nog: Keyrail (aandeelhouders zijn ProRail, Havenbedrijf
Rotterdam en Havenbedrijf Amsterdam) is door minister Mela-
nie Schulz van Infrastructuur en Milieu gevraagd de Betuweroute
te blijven exploiteren de komende tien tot twaalf jaar. Bovendien
wil Schulz dat Keyrail hét loket wordt voor alle goederenvervoer
per spoor in héél Nederland. Sjoerdsma: „De opdracht om verder
te gaan, is toch het bewijs dat de Betuweroute en onze aanpak
werken." Keyrail verdeelt niet alleen de beschikbare capaciteit op
de Betuweroute, maar trekt actief lading door te praten met par-
