van Spitsbergen
3 spectrum
dv
O
Zaterdag 9 juni 2012
Barbara Francke (36) uit Aagtekerke.
ste avond niet ophouden met turen naar
de witte bergtoppen, ijsschotsèn en glet
sjers langs de kust, en zekér niet alleen om
dat het helpt tegen de zeeziekte. In Spits
bergen is het makkelijk om de tijd te verge
ten, want donker wordt het tussen eind
april en eind augustus nooit.
De Noorderlicht zet die nacht koers rich
ting Bellsund. De vijfdaagse zeilreis zou
aanvankelijk naar de Kongsfjorden gaan,
ten noorden van hoofdstad Longyearbyen,
maar vanwege de harde wind wordt uitge
weken naar het zuiden.
Het schip gaat de volgende ochtend voor
anker in de Recherchefjorden. Een rubber
bootje brengt ons aan land voor een wan
deltocht over de besneeuwde vlaktes. Met
gemengde gevoelens binden we de
sneeuwschoenen om aan de waterkant.
We zijn onder de indruk van het witte
landschap, maar loeren tegelijkertijd angst
vallig rond.
Wandelen op Spitsbergen is nooit zonder
gevaar, prentte gids Jan Belgers ons even
daarvoor in. Op Spitsbergen leven driedui
zend ijsberen: meer dan het aantal mensen
dat op het eiland woont. „En wij staan op
hun menulijst." De meeste ijsberen ren
nen weg als ze mensen zien, stelt de gids
ons gerust. Maar roch, hij draagt niet voor
niets eén alarmpistool én een geweer om
in te kunnen grijpen als een ijsbeer te
dichtbij komt. We moeten als groep bij el
kaar blijven. Te lang stilstaan voor een foto
kan niet. En bij elke heuvel of rotspartij
gaat de gids voorop om het achterliggende
land te inspecteren.
Het blijkt voor niets te zijn, want ijsberen
komen we deze reis niet tegen.
Niet getreurd, want de toendra's en-ijsvlak
tes van Spitsbergen hebben veel meer te
bieden. Dieren die je alleen kent uit de die
rentuin, kom je hier tegen in het wild. Eén
keer staan we oög in oog met een kudde
rendieren, die graast op een uitgestrekte
vlakte. Ho.e.\yel-:-zemeestaL o.p. afstantTblij-
ven van mensen; komen ze deze keer dich
terbij; en kijken ons al net zo verbaasd aan
aIs'wij hen.
Walrussen zijn aj net zo nieuwsgierig. De
grote beesten,-die opvallen door hun enor
me slagtanden, duiken meer dan eens op
rondom het schip. Barbara, die al ontelba
re keren walrussen gezien moet hebben,
aanschouwt ze al net zo enthousiast als de
passagiers.
Op Spitsbergen moet je als stüürvrouw
meer kunnen dan aan het roer staan, be
wijst Barbara de volgende dag, als de boot
aanlegt tegen het fjordijs. Ze stapt heldhaf
tig de boot af, het ijs op en boort een gat
om te controleren hoe dik de laag is. Sterk
genoeg om met twaalf man overheen te lo
pen, op weg naar een groep mannetjeswal
russen die uitgestrekt aan de waterkant
liggen. Ze storen zich nauwelijks' aan de
toeristen die fotograferend voorbij
schuifelen. Aan land zijn niet alleen wil
dé dieren te vinden, maar ook talloze
sporen die herinneren aan de walvis
vaart en de mijnbouw op Spitsbergen.
Vervallen houten huisjes waar vroeger
jagers woonden. Rompen van houten
boten die eeuwen geleden gebruikt wér
den voor de walvisvaart. Botten van
walvissen. En karretjes die ooit ge
bruikt werden om de kolen mee te ver
voeren. Mijnbouw bestaat nog steeds
op Spitsbergen. Vanaf het schip kun
nen we op de terugweg Barentsburg
zien liggen: een zwarte vlek in de witte
sneeuw, waar nog altijd enkele honder
den mensen in de mijnen werken.
De groep houdt een paar minuten stil
tijdens de laatste passen op het vaste
land van Spitsbergen. De zeehonden
op de ijsvlakte onder ons draaien zich
om in de felle zon. Een oorverdovende
stilte overvalt ons. We horen niets,
maar dan ook echt helemaal niets.
Kijk voor meer informatie óver zeilschip de
Noorderlicht op www.noorderlichtnu.
Oceanwide Expeditions in Vlissingen biedt
reizen aan naar Spitsbergen en andere pool
gebieden, onder meer met de Noorderlicht.
Kijk op www.oceanwide-expeditions.com.
Zeeuwsche
Uitkiek
Boottocht
'J--*:-Longyearbyen
Spitsbergen
Het Nederlandse zeilschip De Noorderlicht.
