Een duizelingwekkende
achtbaan van beelden
uit 115
donderdag 7 juni 2012
op pad
www.pzc.nl/uit
door Rinze Brandsma
In het Museum Of The Image
in Breda is de expositie 'Rol
lercoaster, Het Beeld in de 21e
Eeuw' te zien. Bekende Ne
derlanders laten er hun aangrij
pendste beeld van deze nog prille
eeuw zien.
Onze 21e eeuw is pas een dozijn
jaar oud. Toch geldt deze nieuwe
eeuw al als het tijdperk van de
beeldcultuur. Veel meer dan in de
20e eeuw staan wij bloot - en stel
len wij ons bloot - aan een bom
bardement van beelden.
Mieke Gerritzen, directeur van het
Bredase museum MOTI (Museum
of the Image, Beeldmuseum): „Da
gelijks stort zich een tsunami van
beelden over ons heen.Beeldcul-
tuur is overal, continu, om ons
heen. De gemiddelde mens van
nu ziet op één dag zoveel beelden
als een gemiddelde mens in de
middeleeuwen in zijn hele leven."
Haar Beeldmuseum heeft: vanaf
nu zelf zo'n stortvloed van beel
den in huis. Rollercoaster. Het
Beeld in de zie Eeuw, heet die ten
toonstelling. Rollercoaster bete
kent achtbaan. En veelgelezen
schrijver/essayist/columnist Joost
Zwagerman is de gastcurator van
die georganiseerde tuimeling van
beelden.
Hij nodigde 116 'Bekende Neder
landers' uit en vroeg ze een beeld
te kiezen dat model staat voor de
21e eeuw. Dat levert zo'n 150 fo
to's, video's, kunstwerken,tekenin
gen, foto's en een enkele cartoon
en krantenpagina op. Er zitten
veel schrijvers en kunstenaars bij,
een paar (oud-)politici, filosofen,
jonge acteurs.
Zwagermans eigen keuze is een fo
to van de extreemrechtse Noorse
massamoordenaar Breivik. Eeuwi
ge praatgast en 'sidekick' in tv-pro-
gramma's Jan Mulder koos een
kwakende eend, zoals die in tuin
centra te koop is. Hij hekelt daar
mee niet zichzelf, maar onze
'zucht naar een mooie voortuin':
„De planeet gaat netjes aangeharkt
ten onder."
'Fotodetective' Hans Aarsman le
verde een foto van het stoffelijk
overschot van Khadaffi: „Gehate
dictator die in handen van zijn
volk valt, dat was nog niet eerder
vertoond. Op al hun mobieltjes
MOTI-direcJeur Mieke Gerritzen koos Whole Human als beeld van de 21e
eeuw.
Het affichebeeld van de tentoonstelling: Albert Verlinde samen met Rudi Fuchs in een karretje van de Efteling-achtbaan.
Eén voorbeeld van die verplette
rende vloedgolf van beelden is
YouTube. Die videowebsite, gespe
cialiseerd in het publiceren van
korte filmpjes, is razend populair.
Het forum waarop iedereen el-
kaars videootjes kan ontdekken en
delen met anderen telt al vier mil
jard videoviews per dag, filmpjes
die bekeken worden. Omgerekend
wordt op YouTube elke seconde
een uur aan videofilms geüpload.
Zo zitten we van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat gelijmd aan de
beeldschermen van onze compu
ters en mobiele telefoons. En sla
gen wij er allang niet meer in om
die woeste achtbaan van beelden
bij te houden.
T oost Zwagerman (Alkmaar,
I 1963) doet veel meer dan vlotte
boeken schrijven. Zoals Gim
mick!, Vals licht en in 2010 het
Boekenweekgeschenk. In 2003 en
2004 was hij de presentator van
het televisieprogramma VPRO's
Zomergasten. Hij geldt als een van
de meest gelezen Nederlandse
schrijvers van zijn generatie. In
2008 kreeg hij de Gouden Ganze-
veer.
Sinds 2010 vult hij in de Volks
krant een wekelijkse rubriek - wis
selend 'Zwagerman kijkt' en 'Zwa
german leest' - met beschouwin
gen over beeldende kunst en litera
tuur. Hij zit vaak in De Wereld
Draait Door, geeft er kunstcolle
ges. Hij mengt in zijn 'colleges' en
schrijfsels feiten en fantasie.
Dat maakt hem tot ideale gastcura
tor om zo'n expositie van beeldcul
tuur samen te stellen: een mix van
de hoge én lage cultuur. Vandaar
ook het affiche voor Rollercoaster,
waarop RTL Boulevard-roddelko
ning Albert Verlinde gierend van
de pret in een karretje van de Efte-
De keuze van Dick Swaab: Ik men
mijn eigen brein van Jan Fabre.
ling-achtbaan zit naast oud-mu
seumdirecteur Rudi Fuchs.
Zwagerman heeft het zelf over
'prominente Nederlanders' uit de
(beeld)cultuur en politiek die hij
heeft uitgenodigd. Dat zijn onder
anderen Katja Römer-Schuurman,
Dries van Agt, Albert Verlinde,
Joep van Lieshout, Freek de Jonge
en Rudi Fuchs. Om die stortvloed
van beelden met hun uitleg te
zien en te lezen kun je wel een lan
ge dag in het MOTI gebruiken. Het
is een 'leestentoonstelling'. Joost
Zwagerman heeft wel gezorgd
voor een bondig verhaal dat per
cluster van beelden, via kleine
beeldschermen een snelle uitleg
geeft.
Zwagerman vertelt dat het 'een
jongensdroom was om curator
van een tentoonstelling te zijn en
met dit als thema helemaal'. Of
zo'n expositie-opzet eigenlijk niet
erg voor de hand ligt? „De beste
ideeën lijken voor de hand te lig
gen. Onze Rollercoaster is ook een
kermisattractie, van beeld dat dage
lijks op je afkomt."
'Rollercoaster. Het Beeld in de 21e
Eeuw', t/m 2 september in het
MOTI-museum Breda.
Geopend: dagelijks 10.00-17.00 uur,
maandag gesloten.
www.motimuseum.com
komt hij te staan, morsdood."
Kunstenaar Mariene Dumas selec
teerde een foto van Osama Bin La
den: een zoetige Jezus-achtige af
beelding, die het toonbeeld werd
van religieuze haat: Gezicht van
Terreur.
De zalen van het MOTI zullen zijn
als een catalogus van de 21e eeuw
waar je doorheen loopt. Of zegt
MOTI, 'een wilde rit door de nog
prille eeuw'. Rollercoaster wil de
explosieve beeldcultuur duiden.
