De vergeten helden van het EK
421 sport
woensdag 6 juni 2012
De gepasseerde Rio Ferdinand:
„Ik zal ergens in de pub zitten
om Engeland toe te juichen."
De geschiedenis van het EK
is rijk aan vergeten helden.
Plots waren ze de koning
van de hele natie. Maar de
roem gleed weer even snel
van hun schouders.
door Roel Wiche
EK 1960: Het geluk kwam op maan
dag
Toen ene Viktor Ponedelnik in
i960 werd geselecteerd voor de
EK-ploeg van de Sovjet-Unie, stuit
te hij op nogal wat argwaan. De
aanvaller was de enige internatio
nal die niet uit een grote stad
kwam, hij speelde voor het be
scheiden Rostov-on-Don, en zijn
naam voorspelde niet veel goeds.
Ponedelnik betekent in het Rus
sisch 'maandag'. En wie scoort er
nou op maandag, een dag waarop
zelden wordt gevoetbald? Maar
het lot - of waren het hogere
machten? - was aan de zijde van
de jonge, talentvolle spits.
De klok bleef maar doortikken in
Parijs tijdens de finale van het al
lereerste EK, Sovjet-Unie tegen Joe
goslavië. Ver in de verlenging
gleed de zondagavond over in de
maandagochtend. Prompt scoorde
Ponedelnik de winnende treffer:
2-1. Terug in Rostov kreeg hij een
heldenontvangst, maar mooier is
het nooit meer geworden. Al op
29-jarige leeftijd was zijn carrière
voorbij, na een kwaal aan de blin
de darm. Daarna raakte hij in de
vergetelheid. Behalve in Rusland,
waar de maandag voor altijd an
ders werd.
EK 1976: De topweek van Muller II
Natuurlijk zal het EK 1976 voor
eeuwig worden herinnerd als het
toernooi waarin de penalty (Pa-
nenka) een vorm van kunststoten
werd. Maar wie kent nog die ande
re hoofdrolspeler, met een achter
naam die in Duitsland synoniem
is aan Torinstinct? Dieter Müller is
in de verste verte geen bloedver
want van zijn voorganger Gerd
Müller, maar voor het doel was hij
bijna net zo dodelijk. Tijdens de
Viktor Ponedelnik (donker shirt) in duel met de Joegoslaaf Durkovic tijdens de Europese kampioenschappen van 1960.
foto AP
halve finale tegen Joegoslavië viel
hij in, waarna hij in zijn eentje
een 1-2 achterstand omboog naar
een 4-2 winst. Ook in de verloren
finale tegen de Tsjechoslowaken
scoorde Müller, toen amper 22 jaar
en zonder enige ervaring als inter
national. Müller II werd een net zo
glorieuze carrière voorspeld als
Müller I, maar die horizon heeft
hij in Die Mannschaft nooit be
reikt. Slechts twaalf interlands
speelde de eigenzinnige spits, me
de door een conflict met de Duitse
bondscoach Helmut Schön. Zijn
laatste interlandgoal scoorde hij te
gen Nederland (WK 1978), dat dan
weer wel.
EK 1996: De klassieke anti-held
Hoeveel Duitse jongetjes zullen in
de zomer van 1996 een XL-poster
van Dieter Eilts boven hun kussen
Dieter Müller (I)
foto ANP Dieter Eilts foto Joerg Sarbach/AP
hebben gehad? Vermoedelijk zijn
ze op één hand te tellen. De noes
te middenvelder van Werder Bre
men was het klassieke voorbeeld
van de anti-held. Opvallend onop
vallend in het veld, voorbeeldig ge
drag, nooit in de spotlights, altijd
shirt in de broek, de gedroomde
butler van de trainer. Tot verwon
dering van velen werd hij uitgeroe
pen tot de beste speler van het EK
in Engeland, dat werd gewonnen
door de Duitsers. Het zei alles over
de middelmatigheid van een toer
nooi dat in geen enkel opzicht
heeft bijgedragen aan de ontwikke
ling van het voetbal. Na het EK
verdween brave Dieter, geheel in
stijl, weer geruisloos van het inter
nationale toneel.
EK 2004: 'Harry' en de verdwenen
lach
Heeft iemand na die memorabele
zomer van 2004 eigenlijk ooit nog
een glimlach gezien op het gezicht
van Angelos Charisteas? Met zijn
winnende doelpunt in de EK-fina-
le schreef hij de laatste, gouden
bladzijde van een onwaarschijnlij
ke Grieks sage, maar in de rest van
Europa zal hij toch vooral de ge
schiedenis ingaan als de man die
zijn heldenstatus nooit wist te ver
zilveren. Alleen al zijn bijnaam
zegt veel over zijn tamelijk tragi
sche carrière na de grootste triomf
uit de voetbalhistorie van zijn va
derland. Waar andere spitsen naar
een roofdier of een heilige worden
genoemd, gaat brave Angelos door
het leven als 'Harry', een westelij
ke verbastering van 'Chari'. Bij
geen enkele club wist hij furore te
maken. Bij Ajax viel hij vooral op
door zijn anti-Ajax-stijl en de Feye-
noord-fans denken alleen met wee
moed terug aan het legendarisch
vals gezongen liedje 'Harry scoort'
van de plaatselijke Zorba Brothers.
De held van 2004 zwierf daarna
vooral rond op de reservebanken
van de Bundesliga en keerde dit
seizoen terug naar Griekenland.
Daar degradeerde hij, hoe iro
nisch, prompt met Panaitolikos.
EK 2008: Het kind dat heel even man
werd
Hij leek eeuwig die jongen van
achttien te blijven, met een enge
lengezicht en goudkleurige lokken
die zachter waren dan de snaren
van een flamencogitaar. Totdat Fer
nando José Torres Sanz op een zo
meravond in Wenen tot de volwas
senen werd geroepen. El Nino,
Het Kind, werd plots een man
door Spanje naar het eerste
EK-succes sinds 1964 te schieten.
Maar die man leek ook weer heel
snel een veteraan te worden.
Bij Liverpool sukkelde hij na een
goede start van de ene naar de an
dere blessure en toen hij weer fit
was, maakte hij een rampzalige
keus. Torres, ooit spits geworden
nadat hij als keeper bij de junioren
een paar voortanden had verloren,
liet zich voor een krankzinnig be
drag transfereren naar het Chelsea
van tsaar Abramovich. In één klap
was hij weer El Nino, maar dan
een kind met angstige ogen dat al
zijn onbevangenheid heeft verlo
ren. De man van 57 miljoen speelt
nog slechts een schamele bijrol in
Londen, zelfs in een Chelsea-sei-
zoen dat memorabel mag worden
genoemd.
Angelos Charisteas
foto EPA Fernando Torres
