De trots van
de Polen
reizen^
Denken aan Peter
yi
Sport, wetenschap, uitgaan, kunst, cultuur en
prachtige architectuur. In Warschau en Kiev,
de belangrijkste speelsteden tijdens het
aanstaande EK voetbal, vond Joost Brantjes
tal van aanknopingspunten voor een toptijd!
Zaterdag 2 juni 2012
lm
Bijzonder vind ik het, dat Polen en Oekraïne het EK
voetbal organiseren. Polen kan ik me nog voorstel
len. Een groot deel van de werkende bevolking van
dat land heeft immers een connectie met het Westen, of
dat nu als stukadoor of als aardbeienplukker is.
Voor Oekraïne ligt dat anders. Wie de grens oversteekt, ziet
het meteen. Je gaat honderd jaar terug in de tijd. Waar in
Polen de moderne dorsmachine het platteland doorkruist,
is dat in Oekraïne nog steeds paard en wagen. De bevolking
lijkt zo weggelopen uit een dramatisch realistische film over
armoe en depressie. Interessant om te zien, maar gastland
van een voetbalfeest?
Ik wil de EK-bezoeker een paar adviezen geven. Neem een
fotoboekje mee, waarin eten staat afgebeeld met bijschrif
ten in vele talen. Zo'n boekje bestaat en is geen overbodige
luxe. Oekraïners spreken geen woord 'over de grens'. Zelfs
'ja en nee' in het Engels wordt vaak door elkaar gehaald.
U denkt dat bij 'yes' de bestelling is begrepen, maar de ober
brengt het verkeerde en bedoelde 'no'. Om te voorkomen
dat u in res taurants kip, koe of groente moet uitbeelden,
kunt u het beste zo'n fotoboekje in de zak steken.
Campings heb ik in Oekraïne vrijwel nergens gezien. Zelfs
niet tijdens een officiële campingreis. Tenten moeten wor
den opgeslagen bij parkeerplaatsen naast kleine hotelletjes.
Wie stroom wil om de schotelantenne te gebruiken, moet
vroeg komen. Het gevecht om de ampères ontvlamt direct
wanneer de eerste kampeerders arriveren.
Leer wodka drinken. Oekraïne kent veel gebruiken,
waarvan de meeste worden overgoten met wodka.
Maakt u bijvoorbeeld kennis met een inlander, dan
is het gezamenlijk consumeren van minimaal één
fles geen uitzondering. En hoe zuiver de wodka
hier ook uit de bron komt, de ongeoefende drinker
zal het bezuren. Uit ervaring kan ik u adviseren dat
het beter is in een vroeg, nuchter stadium de nieu
we vriendschap te verbreken en snel weer richting
uw eigen kratje bief te vertrekken.
Omgang met de politie dient te worden vermeden.
Maar bij wat langer verblijf kunt u er waarschijnlijk
niet omheen. Iedereen wordt wel eens aangehou
den omdat er een overtreding is geconstateerd. Die
is meestal niet echt begaan, maar wegens de taalbar
rière is een gesprek hierover met de dienders nooit
mogelijk. Zonde van het geld, maar u bent het écht
kwijt. Een paar jaar geleden was een boete nog standaard
20 euro, de EK-prijzen zijn zonder twijfel veel hoger.
Maak bekend dat u Nederlander bent en alleen maar op
een Duitser lijkt. Oekraïne heeft gruwelijk geleden in de
Tweede Wereldoorlog, als gastland van het oostfront. De
Duitsers maakten er veel krijgsgevangenen, die gedwongen
voor het Duitse Rijk moesten vechten, in alle delen van Eu
ropa. Zo kwam Oekraïner Peter Demtsjenko in Groningen
terecht. Hij moest helpen voorkomen dat de Canadezen de
stad bevrijdden. Peter voelde er niets voor en deserteerde.
Meteen schotwond aan zijn hoofd belandde hij doodsbang
in de schuur van mijn grootouders. Tijdens de ongemeen
heftige strijd in de stad dook hij bij hen onder en maakte la
ter de bevrijding van Groningen mee. En de feesten in de
stad. Hij demonstreerde zijn traditionele dansen en genoot
volop. Mijn vader was 16 en bewonderde hem enorm.
Weken later was heel Europa bevrijd en verdeeld tussen
Amerika en Rusland. Peter wilde terug naar zijn vaderland
en stapte op de trein. Mijn opa vertrouwde het niet en advi
seerde hem in Nederland te blijven. Maar Peter wilde per se
terug naar Oekraïne. Hij nam een ansichtkaart mee, geadres
seerd aan mijn grootouders, die hij zou posten bij een veili
ge aankomst Ze vernamen nooit meer iets van hem.
Later bleek dat Peter de reis niet overleefde. Rusland wilde
geen terugkeer van eigen soldaten die in aanraking waren
gekomen met het vrije Westen. Dat zouden onruststokers
worden. Ze werden gedood om de Sovjet-Unie van vreem
de smetten vrij te houden. Wanneer mijn vader over de oor
log vertelt, ontbreekt dit dramatische verhaal nooit. Peter
Demtsjenko kwam uit Charkov, de stad waar het Neder
lands elftal zijn eerste EK-duel speelt. We gaan met verhoog
de belangstelling kijken. Maar dan vooral om twee keer drie
kwartier aan de vermoorde Peter Demtsjenko te denken.
Eindredactie:
Bauke Boersma
redactie.reizen@wegener.nl
Vormgeving:
Ben Vosseberg
Advertentieverkoop:
Wegener Media Nationale Verkoop
verkoop.dagbladen@wegener.nl
De artikelen in deze bijlage komen
tot stand onder verantwoordelijk
heid van de redactie. Daarvoor
werkt zij soms samen met
reisorganisaties en verkeersbureaus.
De redactie behoudt echter de
volledige zeggenschap over de
redactionele inhoud.
Geen beter begin van de trip naar
Warschau dan een bezoek aan
het panoramadek op de dertigste
verdieping van het Paleis van We
tenschap en Cultuur. Je hebt er
een goed overzicht van de stad én het is de
enige manier om het cadeau van de Sovjet-
Unie uit 1952 niét te zien. De stalinistische
bruidstaart telt 3.288 kamers en 40 miljoen
bakstenen, en geldt met 231 meter nog altijd
als het hoogste gebouw van Polen. Tijdens
het EK is het gebouw het centrum van de
grootste fanzone aller tijden. Niet minder dan
120.000 mensen kunnen er terecht voor voet
bal op schermen en een biertje.
Genoeg cijfers! Tijd om de stad te herontdek
ken. Sinds mijn bezoek in 1992 is er veel ver
anderd. Er zijn overblijfselen uit de Oostblok-
tijd, maar het nieuwe Warschau toont de
trots der Polen en dat het economisch goed
gaat met het land. Sir Norman Forster's Me-
- tropolitan Warsaw uit 2009 vormt een prach
tige bijdrage aan de verfraaiing van de stad.
Veel glas en metaal uiteraard, maar zeer goed
passend bij de omgeving. Aan beide oevers
van de rivier Vistula werden tegelijkertijd
twee 'tempels' gebouwd, voor sport en weten
schap. Rechts, dicht bij de trendy wijk Praga,
is het Nationale Stadion, waar 55.000 man in
kan. Een futuristisch gebouw, waarvan het
dak open en dicht kan. Links huist het CSC,
het Copernicus Science Centre. Het interactie
ve wetenschapsmuseum, dat voor de helft
met EU-subsidies gebouwd is, geldt als beste
in zijn soort en is een van de belangrijkste be
zienswaardigheden van Warschau.
Sla de oude stad rond het centrale Rynek-
plein niet over, dat sinds 1980 op de UNESCO
Werelderfgoedlijst staat. Weinig steden in Eu
ropa zijn in de Tweede Wereldoorlog zo ver
woest als Warschau, maar de Polen zijn er in
geslaagd de oude stad met tekeningen en zo
veel mogelijk van de oorspronkelijke bakste
nen te herbouwen. Ga er ook naar de twee be
roemdste beelden: de Syrenka (of zeemeer
min van Warschau) uit 1855 en de kindsol-
A
Poznan
Warschau
Charkov
