Wij krijgen steeds gelijk'
m
'Wilders heeft vrij spel nu hij heeft gebroken. Als gedoogpartner zaterdag2 |un'2012
hadden we hem makkelijker kunnen aanvallen.' 11
mm
Emile Roemer
door Frits BDoememidaaB
en Annemieke Kooper
Het is maar een
klein eindje lopen
vanuit zijn werk
kamer, maar nee,
Emile Roemer
sluipt niet af en
toe langs het Torentje van Rutte.
De SP mag dan in de peiling van
Maurice de Hond de grootste par
tij zijn, hij laat zich niet gek ma
ken. „Ik ben er totaal niet mee be
zig. Ik heb veel politieke ambities,
maar geen persoonlijke. Ik wil din
gen veranderen, verbeteren, aan
pakken, niet om daar status aan te
ontlenen. Sinds mijn jeugd heb ik
die drive al, dat ik onrecht wil aan
pakken. Op de lagere school, waar
ik opkwam voor kinderen die ge
pest werden. Op de middelbare
school, waar ik stukken schreef
over kernenergie en handtekenin
gen ophaalde tegen kruisraketten.
Afdelingen oprichten, met huur
ders knokken voor betere huurwo
ningen, als de schimmel in de
douche stond."
Het premierschap is toch iets waar
over u moet nadenken, zeker nu de
SP het zo goed doet in de peilingen?
„Natuurlijk! Bij iedere stap die je
doet. Ik heb dat al gedaan toen ik
naar Den Haag ging en toen ilc frac
tievoorzitter werd."
U bent dan premier van alle Neder
landers, terwijl u nu alleen voor uw
eigen achterban opkomt.
„Is dat zo? Ik ben ook wethouder
geweest en loco-burgemeester.
Dan doe je dat in het klein. We
zijn als partij breder geworden.
We hebben zoveel voor het mid
den- en kleinbedrijf gedaan, dat
ook leden uit ondernemend Ne
derland actief worden voor de SP."
Vindt u het vervelend om over het
premierschap te praten?
„Ja. Ik wil voorkomen dat het
beeld ontstaat dat ik alleen met
mijn persoonlijke ambitie bezig
ben. Ze zetten mij maar neer waar
ze denken dat ik het beste tot mijn
recht kom. Als dat die plek is, dan
is het die plek. Dan doe ik het zo
goed en kwaad en zo eerlijk als in
mijn lijf zit."
Hoe kijken ze er thuis tegenaan?
„Daar leven ze gigantisch mee. Ze
zijn al die jaren meegegroeid. Mijn
vrouw en ik kennen elkaar al van
toen ik de politiek in ging. Ze weet
niet beter. Ook mijn kinderen hou
den er rekening mee dat het kan
gebeuren. Het gaat wel hard, dat
merken zij ook. Het heeft impact
op mijn privéleven. Je bent een be
kende Nederlander."
Wat is belangrijker: de grootste wor
den of regeren?
„Elke partij wil de grootste zijn.
Dan kun jé het voortouw nemen
en de kans op regeren is daarmee
een stuk groter."
Zullen de andere partijen wel toe
staan dat de SP de premier levert? Is
de kans op regeren niet juist kleiner
als de SP de grootste wordt?
„Nee, dan krijgt de SP het voor
touw en is de kans op een combi
natie zonder SP kleiner. Ik laat mij
niet zomaar aan de kant schuiven.
Zeker niet als we de grootste zijn.
En waarom zouden andere par
tijen dat niet accepteren? We zijn
toch een normale, grote partij, die
al jaren meedraait? Waarom zou
het wel in zoveel provincies en ge
meenten kunnen en hier niet?"
Andere partijen vallen u meer aan
nu u goed staat in de peilingen.
„Dat kun je verwachten. Laat ze
maar komen, dan ben ik op mijn
best. Ik lust ze rauw."
Volgens een Volkskrant-onderzoek
worden de verkiezingen een gevecht
tussen Roemer en Rutte.
„Dat is heel logisch, en niet alleen
omdat peilingen dat zeggen. Het
wordt een ideologische tweestrijd
tussen het neoliberale gedachte
goed dat vooral door Rutte wórdt
vormgegeven en het sociaal-econo
mische beleid van de SP. Op een
aantal terreinen zijn er fundamen
tele verschillen. Bijvoorbeeld bij
de marktwerking in de zorg: de
WD is voor meer marktwerking,
mensen die dat funest vinden ko
men bij ons. Of bij de Wet werken
naar vermogen: welke partij verde
digt die en welke valt die het
hardst aan? Dan kom je bij de
WD en de SP uit."
Is PvdA-leider Diederik Samsom een
concurrent?
„Iedereen is een concurrent. De
kiezer kan maar één stem uitbren-
Wanneer is hij een bondgenoot?
„Op alle andere dagen dan de ver
kiezingsdag."
In het verleden kozen veel kiezers op
het laatst toch voor de PvdA omdat
ze dachten dat die partij meer kans
maakte in de regering te komen.
Dreigt dat nu weer?
„Dat gebeurde toen we kleiner wa
ren. Maar bij de laatste twee verkie
zingen hebben we in de laatste we
ken veel kiezers gewonnen."
En als het nou niet lukt om in de re
gering te komen?
„Dan gaat de strijd door vanuit de
oppositie. Je dacht toch niet dat ik
mij makkelijk uit het veld laat
slaan? No way!"
Gaan de verkiezingen niet eerder tus
sen Roemer en Wilders?
„Alles kan. Wilders spreekt nog
veel kiezers aan. Ik onderschat
hem zeker niet. Ik schat wel in dat
mensen straks kijken naar wat hij
de afgelopen twee jaar heeft ge
daan. Dan zie je dat hij alle zware
bezuinigingen, in de zorg, op agen
ten en inkomens heeft gesteund.
Hij deed gewoon mee."
Is hij een moeilijkere tegenstander
dan Rutte?
„Ja. Wilders heeft vrij spel nu hij
heeft gebroken. Als gedoogpartner
hadden we hem makkelijker kun
nen aanvallen. Nu kan hij doen als
of het allemaal anders is en moe
ten wij de kiezers eraan herinne
ren wat hij de afgelopen twee jaar
heeft gedaan."
En inhoudelijk: is er niet meer over
lap met de PW dan met de VVD?
„Uit onderzoek blijkt dat er weder
zijds heel weinig kiezers overstap
pen. Wilders komt uit de WD en
vist in de rechtse vijver."
En Europa? Staan jullie daar niet
dicht bij elkaar?
„De SP is nooit anti-Europa ge
weest. Dat mensen bij het stem
men op hetzelfde moment de
hand opsteken, wil nog niet zeg
gen dat je er hetzelfde over denkt."
Beseffen jullie kiezers dat?
„Dat beseffen ze heel goed. Ze zijn
het zeer met ons eens dat je geen
groot hek om Nederland kunt zet
ten alsof de rest van de wereld niet
bestaat. En dat je op veel terreinen
moet samenwerken in Europa.
Maar waar SP'ers moeite mee heb
ben is dat er de afgelopen dertig
jaar een enorme rechtse wind
waait. Die trekt steeds meer macht
naar Brussel waardoor Nederland
over steeds meer essentiële zaken
steeds minder te zeggen krijgt. Dat
er een neoliberaal beleid wordt ge
voerd. Op al die punten krijgen
wij voortdurend gelijk. Toen de Eu
ropese munt werd ingevoerd zei
den wij: doe het niet, de culturen
en economieën van de landen zijn
nog te verschillend. Dat heeft niet
te maken met voor of tegen Euro
pa zijn, maar met foute keuzes. Je
kunt het net zo goed omdraaien:
degenen die het hebben doorge
drukt zijn tegen Europa, want zij
hebben dingen kapotgemaakt."
Als u tegen invoering van de euro
was, waarom wilt u er dan niet net
als Wilders uitstappen?
„Dat is de mensen een rad voor
ogen draaien. Als je er nu uitstapt
en zegt: we gaan terug naar de gul
den, dan creëer je een enorme
chaos. Dan breekt letterlijk de
pleuris uit. Dat gaat je klauwen
met geld kosten. Ik wil graag din
gen veranderen, maar het moeten
wel verbeteringen zijn. De euro is
te vroeg ingevoerd, maar hij is er
nu eenmaal. Dat kun je niet zo
maar terugdraaien."
En helemaal uit de EU, zoals Wil
ders wil?
„Dat is onhaalbaar. We hebben
met onze economie ontzettend
veel voordeel van de interne
markt. Als Wilders zegt: we
stappen er uit, er komen óveral
weer grenscontroles en we schaf
fen de handelsvoordelen afj dan
mag hij aan de kiezer uitleggen dat
dat tot een enorme keldering van
de welvaart leidt. Dat-is zeker niet
mijn agenda voor de toekomst.
Mijn agenda is een socialer Euro
pa."
Als u premier bent, moet u zich hou
den aan de begrotingsregels van
Brussel.
„Die regels worden gezamenlijk ge
maakt. Je ziet in steeds meer lan
den dat ze het gehad hebben met
het rechtse bewind."
Dat veranderen vergt wel een lange
adem.
„Het gaat er om dat mensen in de
gaten krijgen dat we de olietanker
een andere kant op laten varen.
Als de koers een paar graden
wordt bijgesteld, komt hij al in een
andere haven. Het is aan ons om
deze dingen op de politieke agen
da te zetten en dat lukt beter als je
aan de knoppen zit."
Is je conformeren aan Brusselse re
gels de prijs die je daarvoor betaalt?
„Onder sommige dingen kom je
niet uit en dan ga je proberen die
te veranderen. De mensen snap
pen heel goed dat dat niet in 24
uur kan. Maar we laten nu wel
héél erg makkelijk het koppïe han
gen om te doen wat Brussel wil.
Waarom jezelf zo kwellen met on
verstandige besluiten omdat je in
Brussel ooit een keer wat hebt afge
sproken? Dat is dan toch om het
gezicht van de minister-president
te redden."
Als u maar één wens zou mogen
doen om iets te veranderen, wat zou
dat zijn?
„Dat het me gaat lukken dat er in
Nederland geen kinderen meer in
armoede opgroeien."
Aantal zetels SP n.a.v. peilingen van opinieonderzoeksbedrijfPeil.nl
30
jan Marijnissen
ant
TK Tweede Kamerverkiezingen
Emile Roemer
infographic CRW1 bron Peil.nl