II
Taus moet
intern koppen
laten rollen'
'Kerk verliest
moreel gezag'
'Het is in de geschiedenis van het Vaticaan voortdurend de vraag:
wie heeft de échte macht?'
donderdag 31 mei 2012
Cultuurtheoloog Frank Bosman
Frank Bosman, cultuurtheoloog:
„Dit is natuurlijk heel schadelijk voor het
imago van de paus. Niet zozeer als geeste
lijk leider, maar wel als bestuurder van
die grote Rooms-Katholieke Kerk. Door
dat voortdurende lekken, ontstaat het
beeld van een paus die intern de controle
kwijt is. Die geen grip meer heeft op de
mensen onder hem. De Rooms-Katholie
ke Kerk is een hoogpolitiek orgaan. Zeg
maar gerust: een slangenkuil. Het is in de
geschiedenis van het Vaticaan voortdu
rend de vraag: wie heeft de échte macht?
De Curie (ambtenarenapparaat, red)? De
paus? En die vraag gaat vooral spelen als
de paus een dagje ouder wordt. En dat is
ook met Joseph Ratzinger het geval. Je
ziet dat-ie wat eerder vermoeid is. Ik kan
me voorstellen dat de opvolgingskwestie
in de hoofden van sommige kardinalen
al opspeelt en er wordt geprobeerd om al
vast coalities te smeden om straks bij de
keuze van een nieuwe paus sterker te
staan. Er zijn ook kardinalen die zich in
het verleden mogelijk door Ratzinger ge
passeerd hebben gevoeld. Bijvoorbeeld
toen hij Bertone, met wie hij eerder goed
had samengewerkt, naar voren schoof. Er
zijn ook kardinalen die de huidige paus
vanaf het begin een saaie academicus
vonden, die in hun ogen ook fouten is
gaan maken. Wil de paus hieruit komen
dan moet hij een statement maken. Voor
de camera uit hij beleefde frasen, maar in
tern moeten koppen rollen."
Peter Nissen, kerkhistoricus:
„De kerkgeschiedenis zit vol intriges
rond de Heilige Stoel. Maar nieuw is dat
we allemaal mee kunnen genieten omdat
via media alles op straat komt te liggen.
Vroeger kwamen schandalen naar boven
als een kerkhistoricus iets vond in een ar
chief Wat nu gebeurt, is ongebruikelijk.
Je ziet rond het Vaticaan altijd wel wat
ruis, maar nu er in zo'n korte tijd zóveel
informatie wordt gelekt, komt het beeld
naar voren van een crisis. Dat er allerlei
spelletjes worden gespeeld, zonder dat de
paus er grip op heeft. Een crisis met een
hoog glossygehalte. Het gaat over finan
ciële fraude, het gaat over vriendjespoli
tiek. Volgens mij is er sprake van een bot
sing tussen twee culturen. Er is een ster
ke curiale groep die liever, grofgezegd, de
dingen op een Italiaanse manier regelt.
En dat botst met de Noord-Atlantische
benadering van de paus die bijvoorbeeld
meer transparatie nastreeft. Dit is buiten
gewoon vervelend voor het imago van de
kerk. Het versterkt niet het vertrouwen
dat mensen hebben in het moreel gezag
van de kerk. Het ingewikkelde aan deze
conflicten is dat er door het Vaticaan
nooit wordt erkend: 'Er is sprake van een
machtsstrijd'. Als iemand vertrekt, is dat
Vanwege gezondheidsredenen', of'zijn
leeftijd'. Als mijn theorie klopt, dan zou
de paus om de problemen op te lossen
dat nu ook kunnen doen met Bertone.
Die is 77 en de paus zou hem vriendelijk
kunnen vragen op te stappen zodat hij
nog kan genieten van een oude dag."
•BVRGH.ESiVS
Carlo Maria Vigano
Vaticaanstad
Onafhankelijke stadstaat, met de paus als staatshoofckDe
enige absoluut geregeerde staat in Europa.
Vaticaanstad is opgericht in 1929 bij het Verdrag van Latera-
nen, gesloten tussen het Koninkrijk Italië en de Heilige Stoel.
De oppervlakte is 44 hectare. Het aantal inwoners bedraagt
800, maar er werken ruim 2.500 mensen.
De stadstaat wordt geregeerd door twee commissies van in
totaal zeven kardinalen. Kardinaal Carlo Maria Vigano was al
gemeen secretaris van de commissie met uitvoerende macht.
Vaticaanstad heeft een eigen politiemacht, het korps Gendar
merie.
Vaticaanstad heeft een rechtssysteem gebaseerd op het Itali
aanse recht De paus heeft echter de bevoegdheid daarin in
te grijpen.
Vaticaanstad wordt in het buitenland vertegenwoordigd door
de Heilige Stoel.
Vaticaanse Bank
Een privaat georganiseerde financiële instel
ling, met de officiële naam 'Instituut voor
Religieuze Werken'.
Een comité van vijf kardinalen functioneert
als een soort raad van commissarissen. Deze
kardinalen zijn verantwoording verschuldigd
aan de paus.
Aan het hoofd van de bank staat een raad
van bestuur, tot voor kort onder leiding van
de econoom Ettore Gotti Tedeschi.
De bank is gevestigd in Vaticaanstad en be
hartigt de financiën van de belangrijkste in
stellingen van de RK-Kerk. De winst van de
bank wordt gedoneerd aan de kerk.
Dé bank is in het verleden betrokken ge
weest bij meerdere financiële schandalen.
Benedictus XVf
Gianlutgi Nuzzi
(journalist, publiceerde
boek met geheimen
uit het Vaticaan)
Ettore Gotti Tedeschi
Teksten:
Carel Goseling
Joost de Poel
Chris Halkes
Illustratie: Mark Reijntjens
Infographic: Jos Diender
