9 spectrum
Prijsvechters op
het vinkentouw
Minder risico voor banken
en pensioenfondsen
Zaterdag 19 mei 2012
A
eventuele verliezen op le
ningen op tijd kunnen
worden onderkend.
Overigens hebben de
meeste banken hun vast
goedleningen verpakt in
obligaties en doorver
kocht aan beleggers. Niet
de banken, maar de obliga
tiehouders lopen het risi
co van verlies op lenin
gen.
Ook het Nederlandse pen
sioengeld verdampt nau
welijks door de vastgoed
crisis. Sinds 2008 hebben
pensioenfondsen gemid
deld al 20 procent afge
schreven op kantorenbe-
zit, blijkt uit cijfers van
IVBN, de vereniging van
institutionele beleggers in
vastgoed. Daarnaast heb
ben zij zich grotendeels te
ruggetrokken uit de kanto-
renmarkt. Er zit ongeveer
9,5 miljard euro aan Neder
lands pensioengeld in kan
toren, maar volgens IVBN
zit dat geld nagenoeg vol
ledig in het betere deel
van markt.
Buitenlandse koopjesjagers slaan hun
slag nu er kantoren tegen lage prijzen
op de markt komen. Het begin van
een prijzenslag.
Volgens vastgoeddeskun
digen kan dit uitdraaien
op een prijzenslag. Prettig
voor de huurders, maar
pijnlijk voor veel eigena
ren, zoals grote vastgoed
fondsen. Willen zij die
leegstand niet verder la
ten oplopen, dan moeten
zij mee in de prijzenslag.
En dat terwijl ze al op ver
lies staan, omdat de kan
toorpanden vaak voor
meer geld in de boeken
staan dan de marktwaarde
op dit moment.
Gedwongen door rentever
plichtingen moest vast
goedfonds Uni-Invest in
april al kantoorpanden af
stoten met een verlies van
40 procent op de boek
waarde. Opkopers sloegen
hun slag en brachten de
kantoren opnieuw op de
markt tegen lage prijzen.
Makelaars verwachten dat
meer grote fondsen hun
bezit van de hand gaan
doen en zo de prijzenslag
aanwakkeren.
ring van de centrale bank
is opmerkelijk. DNB noem
de de malaise op de com
merciële vastgoedmarkt
onlangs nog de aanzet tot
een derde crisis. De proble
men op de kantorenmarkt
slaan momenteel echter
vooral neer op particulie
re vastgoedfondsen en pro
jectontwikkelaars. Zij ko
men door afwaardering
van hun kantoren in ba
lansproblemen en zijn
niet in staat hun leningen
te herfïnancieren. De ellen
de op de vastgoedmarkt
brengt de Nederlandse
banken en daarmee de fi
nanciële stabiliteit echter
niet in gevaar.
Wel benadrukt de toe
zichthouder de noodzaak
van een tijdige aanpassing
van de taxatiewaarde. On
geveer 30 procent van de
vastgoedleningen die ban
ken hebben uitstaan, lo
pen volgens DNB voor
2014 af! Een goede waarde
ring van de kantoorgebou
wen is belangrijk, zodat
Dat de markt voor
kantoren in het
slop zit, kan voor
huurders een gun
stige kant heb
ben: de huurprij
zen vertonen een
dalende tendens.
Dat wordt nog
aangewakkerd nu
zich buitenlandse
partijen in de
strijd om de
schaarse huurder
mengen. Nu er
een overschot
aan kantoorruim
te is, met name
buiten de A-loca-
ties, grazen bui-
■S tenlandse inves
ts teerders de markt
1W af naar koopjes en
bieden ze vervol-
gg$ gens kantoren te
^B huur aan tegen-ex-
wÊÊ treem lage prijzen,
^B ver onder het ge-
H middelde van circa
150 euro per vierkan-
m te meter.
Het risico dat
banken, pen
sioenfondsen
en verzekeraars
lopen op hun vastgoedpor
tefeuille daalt, aldus De
Nederlandsche Bank
(DNB) onlangs in het On
derzoek Financiële Stabili
teit (OFS). Die categorie
investeerders heeft vroeg
tijdig geanticipeerd op de
vastgoedcrisis en investe
ringen in de ingestorte
kantorenmarkt afgelopen
jaren al fors terugge
schroefd. Deze constate-
