In Zeeuws-Vlaanderen
is het nog volop oorlog
uit15
www.pzc.ni/uit
Wandel mee
woensdag 16 mei 2012
Verschillende routes komen samen op één paal.
Fort Sint .Jacob kun je bereiken via een (niet originele) ophaalbrug.
door Christel Tuin
Chris Louwerse uit Ter-
neuzen is een wande
laar in hart en nieren.
„Zelf wandel ik samen
met mijn vrouw regel
matig lange afstanden, meestal
zo'n twintig kilometer. Onderweg
genieten we van het landschap en
fotograferen we de natuur. Ik zeg
altijd: we gaan niet wandelen, we
gaan het landschap lezen."
Verder is Chris zeer nauw betrok
ken bij de ontwikkeling van het
Wandelnetwerk Zeeland. In
Oost-Zeeuws-Vlaanderen heeft hij
samen met andere wandelvrijwilli-
gers veel wandelroutes gemar
keerd en aangelegd.
West-Zeeuws-Vlaanderen hopen
de wandelfanaten binnen twee
jaar ook helemaal wandelklaar te
maken. Samen met Chris ga ik
wandelen over het zogeheten For
tenpad ten noorden van Koe
wacht. De tocht voert langs linie-
dijken en voormalige forten uit De
Tachtigjarige Oorlog, oftewel de
Staats-Spaanse linies. Tijdens de to
tale tocht van 18,8 kilometer, waar
van ïo kilometer bestaat uit onver
harde weg, kunnen liefhebbers
acht voormalige forten bewonde
ren. Wij vertrekken vanaf Fort
Sint Joseph. Katholieke Spanjaar
den legden dit fort aan in 1634.
Het fort is onderdeel van de verde
digingslinie tussen Hulst en Sas
van Gent in de strijd tegen de pro
testantse Staatsen in de Tachtigjari
ge Oorlog. De Staatsen veroverden
het fort in 1645 waarna het in ver
val raakte. Fort Sint Joseph is ook
in de Tweede Wereldoorlog ge
bruikt, maar daarna heeft het geen
militaire functie meer vervuld.
Wilt u ook ee
ommetje maken
uw favoriete
wandeling door
aan de redactie.
■SM t-mail:
Postadres:
PZC t.a.v. Jan van Domme, Postbus 91,
4330 AB Middelburg
Chris Louwerse loopt het liefst over onverharde wegen. „Zo hou je contact met het landschap en de natuur", stelt hij. foto's Peter Nicolai
Staatsbosbeheer besloot in 2007
het fort te restaureren en herken
baar te maken in het landschap.
Chris: „Mensen zouden versteld
staan hoeveel resten van deze oor
log in Zeeuws-Vlaanderen terug te
vinden zijn. Alleen al in Terneu-
zen heb ik wel drieënzeventig over
blijfselen gevonden."
Louwerse bereidt zich altijd goed
voor op zijn wandelingen: „Ik
neem een flinke rugzak mee met
eten, drinken en een fototoestel.
Verder heb ik wandelschoenen
aan en kan ik via een dipje aan
mijn jas makkelijk de in plastic ge
stoken kaart bekijken."
Enthousiast vertrekken we. Vol
gens Chris lopen we duidelijk in
een grensgebied. „Dit gebied mar
keert niet enkel de vroegere schei
ding tussen protestant en katho
liek, maar ook de scheiding van
watersoort. Ten noorden van de li
nie is het water namelijk brak en
ten zuiden zoet." Tijdens onze
avontuurlijke tocht dwars door het
gras komen we schapen en koeien
tegen. Een gedeelte van de tocht is
afgezet door hekken en
(schrik-) draad en dat mag volgens
Louwerse niet. „Het gebied is van
Staatsbosbeheer,'de schapen mo
gen hier wel grazen, maar het mag
niet ontoegankelijk worden ge
maakt voor voetgangers. Dit ga ik
dus zeker melden." Behalve met
het plaatsen van markeringen,
houdt Louwerse zich ook bezig
met het onderhoud van de ver
schillende wandelroutes. „Ik heb
mijn tuinschaar meegenomen, dus
ik ga straks de route nog eens
langs om wat te snoeien." Als we
de verschillende hekken voorbij
zijn, belanden we op de liniedijk,
waar Chris midden tussen de
koeien een les geschiedenis geeft.
„Deze dijk had vroeger verschillen
de functies. Hij was er niet alleen
ter verdediging, maar hield ook
het water tegen. In de oorlog tus
sen de Spanjaarden en de Staatsen
werd namelijk veel land geïnun
deerd, oftewel: onder water gezet.
Dat moest wel precies gebeuren.
Stond het water te hoog, dan kon
den er alsnog schepen doorheen.
Stond het te laag, dan konden kar
ren er door", vertelt hij. Al vrij
snel naderen we via een ophaal
brug het volgende fort, Sint Jacob,
dat voor ons het eindpunt vormt.
Wie enthousiast is geworden, kan
op 23 juni tijdens de Fortendag
vanuit gemeenschapscentrum- de
Vlasschaard in Koewacht het for
tenpad lopen, bij elk fort is dan
een controlepost aanwezig.
Wie interesse heeft om net als Chris
Louwerse wandelpaden uit te zetten <-
in Zeeland en actief deel te nemen
aan Wandelnetwerk Zeeland, kan
contact opnemen met Chris via
0115-619772 of cmlter@zeelandnet.nl.
lange route
:j korte route
fort
18,8 km
15,8 km
