Fietspad in Italiaans Tirol
m
u_
Door het dal van de Etsch/Adige loopt een prachtig fietspad in het Italiaanse deel van Tirol.
Bert Sitters toerde er tussen groene alpenweiden van Trentino naar Verona.
reizen@wegener.iniB 21 reizen
SI 024-3650360
ilioi Zaterdag 12 mei 2012
Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
Het treintje door het dal
van de Etsch brengt
ons stroomopwaarts
van Verona tot aan de
Oostenrijkse grens.
Even later fietsen we door een fris
en onvervalst Tirols landschap,
langs weiden waar de koeienbel-
len galmen en de huizen houten
balkons hebben. Radlertreff staat
bij een terras aan het water. Hier
word je begroet met Grüss Gott.
Dit is Zuid-Tirol, dat tot 1918 bij
Oostenrijk hoorde. Het Tiroler ka
rakter is grotendeels in stand geble
ven. Na onze pauze zoeven we
langs het wild stromende water
naar beneden. De stadspoort in
Glurns heeft nog altijd de middel
eeuwse schietgaten. Met 880 inwo
ners is dit het kleinste stadje van
Zuid-Tirol. Ooit floreerde hier de
handel in het witte goud, zoals
zout toen werd genoemd.
Vanaf nu is het even gedaan met
het scherpe afdalen. We moeten
weer trappen terwijl we de Etsch,
die hier een stuk rustiger kabbelt,
stroomafwaarts volgen. Links en
rechts passeren we hagen die
boomgaarden met appelbomen en
rozenbottelstruiken begrenzen.
Hier en daar zien we wijnranken.
Voorbij de stuw van Töll is de
Etsch weer wilder, met stroomver
snellingen en watervallen. Hier is
het te steil voor een fietspad langs
het water, maar zeven spectaculai
re haarspeldbochten brengen ons
naar beneden, naar Meran. Daar
staat, omgeven door riante villa's,
het sierlijke casino. Dankzij de ve
le bezoeken van
keizerin Sisi,
maakte
hoewel overal moeiteloos, wordt
overgeschakeld op het Italiaans.
Het dal vernauwt zich tot de smal
le doorgang van Salurn. Dit is het
natuurlijke einde van Zuid-Tirol
en het begin van het Italiaanse
Trentino. De Etsch heet nu Adige.
Het mooie fietspad brengt ons in
de kunststad Trente met de prach
tige fresco's op de gebouwen van
het Piazza del Duoma.
Trente is geen stad om even snel
doorheen te pedaleren. Je moet de
stad met de nauwe, verkeersarme
straten ervaren. Je voelt je afwisse
lend in een Romeinse stad, een
middeleeuwse stad, een renaissan
cistische stad, conciliestad en ba-
rokstad. Op een oppervlakte van
slechts een paar vierkante kilome
ters kun je alle sferen meemaken.
Boven de oude stad torent het Cas-
tello del Buanconconsiglio dat als
prins-bisschoppelijk paleis vele
eeuwen een bestuurlijk, religieus
en cultureel centrum was van
Trentino.
We onderbreken onze fietstocht
langs de Adige voor een uitstapje
naar een verborgen vallei achter
een waterscheiding, de Valsugana.
Een trein brengt ons naar boven,
waarna bij het station van Pergino
een Nederlandse gids ons op
wacht. Volgens Italiaans gebruik
drinken we eerst een cappuccino
op een terras tussen het bonte le
ven op het dorpsplein. In het
spoor van onze gids Bert fietsen
we naar het weidse Lago di Caldo-
nazzo. Aan het water van dit meer
is het een ideale plek voor een uit
gebreide Italiaanse lunch. Daarna
gaat het langs het meer en om
hoog naar het plaatsje Tenna. Een
Kleine foto: Bolzano is een echte
fietststad.
Grote foto: Tussen de Dolomieten
ontdekken we een verborgen meer.
foto's Bert Sitters
Meran naam als kuuroord. De kei
zerin verbleef in kasteel Traut-
mannsdorf. Tegenwoordig is er
een Sisi-wandeling langs de botani
sche tuin van het kasteel. Er zijn
meer kastelen die uitkijken op de
Etsch, zoals in Simundskron, waar
de Maria-Theresienroute loopt, ver
noemd naar een andere keizerin.
We gaan naar Bolzano, een echte
fietsstad met groene routes. Zelfs
de kantoormensen nemen de
fiets, keurig in pak. Tijdens de dic
tatuur van Mussolini kwamen
ambtenaren uit andere delen van
Italië naar deze stad en nieuw op
gerichte bedrijven trokken werkne
mers uit het zuiden aan. Het ge
volg is dat 70 procent van de inwo
ners Italiaans spreekt. De bombas
tische Monumenta della Vittoria
herinnert aan het fascisme.
Na de brug volgt een abrupte over
gang naar de gemoedelijker Tiroler
sfeer. In de winkels en de horecage
legenheden is de voertaal Duits,
maal boven ontwaren we aan de
andere kant van de berg nog een
meer, het intiemere Lago di Levi-
co. Het water van beide meren
komt samen in het riviertje Bren-
ta.
Het gaat verder door plaatsjes als
Cismon del Grappa en Pove del
Grappa. Na een rit van bijna 80 ki
lometer bereiken we Bassano del
Grappa. De bewoners van deze
stad verklaren trots dat het drank
je grappa naar hun plaats is ver
noemd. Grootste bijzonderheid is
voor ons echter de brug Ponte Vec-
chio. Nu zijn er in Italië meer brug
gen met de naam Ponte Vecchio.
Maar het bijzondere van de over
dekte brug van Bassano del Grap
pa is dat die helemaal van hout is.
's Avonds genieten we op het ter
ras van Hotel du Lac van het prach
tige uitzicht op het Lago di Levico
en uiteraard van een bijzondere
grappa. De volgende dag gaat het
langs de oevers van de Adige naar
Rovereto. In dit stadje gaf Mozart
als 13-jarig wonderkind zijn eerste
concert. Dat was in 1769 in het Pa
lazzo del Todeschi. Het paleis staat
er nog altijd, ingeklemd tussen de
uitlopers van de zuidelijke Alpen.
We besluiten onze fietstocht in
een meander van de Adige. Daar
ligt Verona. In het drukke cen
trum zoeken we een weg door het
labyrint van straatjes en natuurlijk
naar het plein met het balkon van
Romeo en Julia. Op een terras bij
de Arena van Verona overdenken
we met een goed gevoel onze trip.
Nog een cappuccino dan maar?
wwwTransavBa.com
www.suedtirol.info/nl
www.visittrentino.it/nl
Bolzano ligt op ongeveer 1.000
autokilometers van Utrecht.
Transavia vliegt van Schiphol op
Verona. Fietsen kunnen na reser
veren mee voor 40 euro (tarief
voor een enkele reis).
Het Italiaanse deel van de Etsch
Radweg bedraagt 260 kilometer.
Fietsen kunnen mee in de stop
treinen.
Kijk voor een Bikeline routegids
op www.esterbauer.com. Er zijn
ook goede detailkaarten te vin
den op www.kompass.at.
Trentino Sport organiseert fiets
tours met gids in de.Valseguna.
Daar zijn ook fietsen te huur (zie
www.trentinosport.nl).
