io overwinningsdag
'Geen kwaad woord over
Maria Rohlina (1924)
Aleksandr Glagolev (1926)
Irina Revelie (1926)
Gisteren vierde Rusland 'Overwinningsdag', de herdenking
van de Tweede Wereldoorlog waarin alleen plaats is voor hel
denverhalen. Een kritische kijk op de eigen geschiedenis is in
Rusland nog een groot taboe.
donderdag 10 mei 2012
leidde verpleegsters op voor het front.
heeft onder andere in Wit-Rusland gevochten.
zat tijdens de bevrijding in Berlijn.
door onze correspondent
Olaf Koens
f int-Jorislintjes! Meenemen nu het
M nog kan! Herdenk de oorlog en
vier de overwinning!' Op drukke
kruispunten, langs snelwegen en
1 W op metrostations delen vrijwilli-
gers van persbureau RIA-Novosti
de zwart-oranje lintjes uit aan de voorbijgangers
die ze nog niet hebben. 9 mei, de dag waarop de
Russen de overwinning op nazi-Duitsland vieren,
is misschien wel de belangrijkste feestdag in het
land. Overal in Rusland worden concerten, herden
kingen en militaire parades gehouden.
De symboliek van toen is razend populair. Er wap
peren rode Sovjetvlaggen en al weken klinken er
oorlogsliedjes. Sommige automobilisten hebben be
halve een Sint-Jorislint ook 'naar Berlijn!' op hun
achterruit geschilderd. Schoolkinderen hangen teke
ningen op deuren van woonhuizen, veteranen ver
zamelen in parken, herdenken gesneuvelde kamera
den en vieren de overwinning met familie en vrien
den.
„We hebben van de Duitsers gewonnen", legt Joeri
Baronov uit. De 91-jarige veteraan is nog goed ter
been en loopt begin mei al met zijn onderscheidin
gen over straat. „Hoe we gewonnen hebben, dat is
een andere vraag. Maar daar gaat het niet meer om,
zeker niet op 9 mei."
Kritiek op de herdenking is voor de meeste Russen
taboe. Het is een dag vol heldenverhalen en volgens
recent Russisch onderzoek een van de weinige feest
dagen die de Russen verbroedert. Voor kritische no
ten is geen plaats.
De hoofdredacteur van een bekend Russisch tijd
schrift, die zijn naam niet in de krant wil, legt het
uit. „Ik heb dagelijks met veel druk te maken eii
kan zelfs de strenge censuur van het Kremlin rede
lijk weerstaan. Maar als het over de oorlog gaat raak
ik al mijn professionaliteit kwijt. Ik weet van alle
misstanden, van de jongens zónder wapens aan het
front tot de misdragingen van het Sovjetleger. Maar
ik zal het nooit toestaan dat er ook maar over ge
twijfeld zal worden in mijn tijdschrift. Ik wil geen
kwaad woord over de oorlog zien. Dat is wel het
minste wat ik aan mijn grootvader verontschuldigd
ben."
Ook historici plaatsen weinig kanttekeningen. 'De
overwinnaar schrijft de geschiedenis', is vaak het
commentaar.
Ieder jaar belooft de overheid betere voorzieningen,
hogere pensioenen en gratis huisvesting voor vetera
nen. „Mijn overgrootvader heeft daar nooit een
cent van gezien", legt Jaroslav uit. In een opgevoer
de Mazda rijdt hij tijdens de feestdagen met keihar
de muziek door het centrum van Moskou. Aan de
antenne wappert een vlag met het portret van Sta
lin.
„Nu pas kijken ze een beetje om naar onze helden",
zegt Jaroslav. „En bij jullie staat het ongetwijfeld an
ders in de geschiedenisboekjes. Maar kritiek uit Eu
ropa hebben wij niet nodig. Wij hebben jullie per
slot van rekening bevrijd."