Uniek
akkoord over bezuinigen
61 binnenland
Kamer neemt bestuur over Consument voelt
Een gelegenheidscoalitie van politieke partijen is er in geslaagd
binnen twee dagen een akkoord over bezuinigingen te
bereiken. Dat lukte het kabinet eerder niet in zeven weken.
vrijdag 27 april 2012
De maatregelen die de vijf
partijen hebben afgespro
ken zijn niet pijnloos. Sala
rissen van ambtenaren wor
den bevroren en het hoge
btw-tarief gaat omhoog.
Nederland kan goed voor
de dag komen in Brus
sel. De Europese Com
missie krijgt maandag
een pakket maatregelen toege
stuurd die ervoor zorgen dat de
rijksbegroting in 2013 alsnog af
koerst op een tekort van 3 procent
van het nationaal inkomen. Na am
per twee dagen overleg werd een
gelegenheidscoalitie van WD,
CDAD66, Groenlinks en
Christenunie het samen eens. De
PvdA haakte af omdat ze het resul
taat niet eerlijk vindt. Ook SP en
PW zien niets in het pakket.
Demissionair minister van Financi
ën Jan Kees de Jager was zichtbaar
in zijn nopjes met het resultaat,
dat mag rekenen op een krappe
meerderheid van 77 van de 150 Ka
merleden. Ook de tweemansfrac
tie van de SGP zegt het in de parle
mentaire geschiedenis unieke ak
koord te steunen.
Daarmee ontloopt Nederland een
boete van 1,2 miljard van de Euro
pese Commissie. Minister Jan Kees
de Jager (Financiën): „We hebben
de financiën niet laten ontsporen.
Als dit het pakket wordt, kan ik
met een gerust hart naar Brussel."
Pijnloos zijn de maatregelen niet.
Zo gaan burgers meer belasting be
talen op luxeartikelen, wordt alco
hol, frisdrank en tabak duurder en
gaan forensen veel meer belasting
betalen over hun reiskostenvergoe
ding. Ook ambtenaren moeten in
leveren: hun lonen worden bevro
ren. Uitkeringsgerechtigden wor
den ontzien. Maar gaan huurders
meer huur betalen.
Daar tegenover staat een aantal
Demissionair minister van Financiën Jan Kees de Jager staat na de onderhan
delingen de pers te woord, op de achtergrond de fractieleiders Jolande Sap, Wat Staat 8f ill tlGt akkoord?
Alexander Pechtold en Arie Slob. foto Roel Rozenburg/ANP
hervormingen, met name op de ar
beidsmarkt. De steun van D66,
GroenLinks en Christenunie was
voor WD en CDA niet gratis. Zo
wisten de drie partijen, die geza
menlijk optrokken, gewraakte be
zuinigingen op het passend onder
wijs, de persoonsgebonden budget
ten en natuur (gedeeltelijk) van ta
fel te krijgen. Ook de in het Cats-
huis bedachte korting van 750 mil
joen euro op ontwikkelingssamen
werking gaat niet door. Tegelijker
tijd haalde GroenLinks een hand
vol nieuwe belastingen binnen,
waarbij het principe 'de vervuiler
betaalt' geldt. Hiermee hoopt
GroenLinks minder kwetsbaar te
zijn in de campagne, nu het als eni
ge echt linkse partij een overwe
gend rechtse gelegenheidscoalitie
aan een meerderheid helpt.
De ambtenarensalarissen worden
twee jaar bevroren, behalve die in
de zorg. Ook uitkeringen zijn uitge
zonderd.
De btw in het hoge tarief gaat van
19 naar 21 procent.
De pensioenleeftijd gaat snéller
omhoog, in 2013 al met 1 maand.
In de jaren erna nog sneller.
De werkgevers gaan de eerste zes
maanden van de WW-uitkeringen
betalen. Hoogte en duur overeind.
De onbelaste reiskostenvergoeding
wordt afgeschaft.
De overdrachtsbelasting blijft op 2
procent.
Ontslagrecht wordt hervormd.
Bezuinigingsplannen in het pas
send onderwijs, op het persoonsge
bonden budget en op natuur wor-
door Frits Bloemendaal
DEN HAAG - Wie zei dat staatkundi
ge vernieuwing dood is? Deze
week voltrok zich in de Tweede Ka
mer een bijzonder proces. Nu het
kabinet demissionair is, heeft de
Kamer het bestuur van het land
overgenomen. Kan de gedoogcoali-
tie de overheidsfinanciën niet op
orde krijgen? Dan doen wij het
wel.
Zo krijgt het staatsrechtelijke ada
gium 'De regering regeert, het par
lement controleert' ineens een
heel andere invulling. Onder aan
voering van fractievoorzitters Arie
Slob (Christenunie) en Alexander
Pechtold (D66) deed de Kamer in
twee dagen wat de gedoogcoalitie
in zeven weken niet was gelukt:
een conceptbegroting voor 2013 in
elkaar timmeren die de goedkeu
ring van Brussel kan wegdragen.
Het demissionaire kabinet moest
toekijken. Alleen minister van Fi
nanciën Jan Kees de Jager kreeg
een rolletje: hij mocht als verken
ner, koerier en vraagbaak verzame
len wat de fracties hadden be
dacht. Het akkoord mag hij uitein
delijk met een postzegel erop naar
de Europese Commissie in Brussel
sturen. Niet de hele Kamer nam
deel aan de machtsgreep. PW, SP,
Partij voor de Dieren en de PvdA
waren afgehaakt. Bleef over een
'coalition of the willing' van D66,
GroenLinks, Christenunie, WD
en CDA. Het politieke onderne
merschap van de Kamer is mis
schien een voorproefje voor de pe
riode direct na de verkiezingen in
september. Op grond van het nieu
we reglement van orde is de rol
van de koningin in de formatie af
geschaft. Ook daarbij heeft dé Ka
mer dan het initiatief Toen die af
spraak enkele weken geleden werd
gemaakt, betwijfelden velen dat de
Kamer die rol zou kunnen waar
maken. Maar na de daadkracht
van deze week verdwijnt die twij
fel. Of de gelegenheidscoalitie ook
een voorproef is voor een volgend
kabinet is veel minder zeker. Dat
hangt helemaal af van de verkie
zingsuitslag. Als die ruimte laat
voor andere coalities, is alles open.
Het is niet gezegd dat partijen die
nu niet meededen, straks buiten
spel staan. Van de Partij van de Ar
beid mag bijvoorbeeld worden ver
wacht dat die zich in onderhande
lingen om het 'echie', een regeerak
koord, soepeler opstelt dan nu.
DEN HAAG - Autorijden, meubels,
alcoholische dranken, elektronica,
keukens. Maar ook shampoo, hon
denvoer en stroom en gas. De ver
hoging van het algemene btw-ta
rief van 19 naar 21 procent bete
kent een forse aanslag op de toch
al sterk afgeremde behoefte van de
consument om geld uit te geven.
Toch heeft de 'Kunduz-coalitie' -
WD, CDA, D66, GroenLinks en
Christenunie - deze maatregel van
de Catshuis-onderhandelaars over
genomen, omdat dit de schatkist
snel en gemakkelijk ruim vier mil
jard euro oplevert.
Over onder meer etenswaren en
niet-alcoholische dranken, genees
middelen, boeken, tijdschriften en
dagbladen, de kapper en de fietsen
maker wordt het lage btw-percen-
tage van 6 procent gerekend. Ver
uit de meeste goederen en dien
sten vallen onder het hoge btw-ta
rief, dat in België, Ierland, Italië en
Litouwen ook al op 21 procent ligt.
Critici vrezen dat de btw-verho-
ging de Nederlandse economie
ernstige schade toebrengt. De
maatregel tast het toch al gekelder
de consumentenvertrouwen ver
der aan en wakkert de onzeker
heid over de eigen financiën bij de
klanten aan, stellen zij. Tenzij de
producenten en winkeliers beslui
ten om de consument uit de wind
te houden en de verhoging uit ei
gen zak op te hoesten. „Je kunt er
vergif op innemen dat de automo
bilist de btw-verhoging aan de
pomp één op één krijgt doorbere
kend", zegt Paul van Selms, direc-
