61 kabinetscrisis
Als iets niet gaat zoals Geert Wilders wil en hij bang is de
controle te verliezen, heeft hij de neiging het kapot te maken.
Zo raakt hij in een steeds groter isolement.
dinsdag 24 april 2012
Plannen op de tocht
Het boerkaverbod.
Het afschaffen van dubbele
nationaliteit.
Verhogen van de griffierechten.
Minimumstraffen voor veroordeel
den die binnen tien jaar opnieuw
een zwaar misdrijf plegen.
Strengere regels voor inburgering
en gezinshereniging.
Illegaal verblijf in Nederland
wordt strafbaar.
Veroordeelde niet-Nedérianders
Wilders
vertrapt zijn
zandkasteel
door Frits Bloemendaal
CDA-fractievoorzit-
ter Sybrand van
Haersma Buma
zocht zaterdag
naar een beeld
voor de mislukte
Catshuis-gesprekken. PW-leider
Geert Wilders had het schip in
de haven laten stranden, zei hij
eerst. En later: het is alsof je
Mens-erger-je-niet speelt en de
ander gooit het bord om.
Maar meer nog is Geert Wilders
het jongetje dat met anderen
een zandkasteel bouwt, en dat
kasteel vertrapt als de gang van
zaken hem niet bevalt. Waarna
hij zijn vrienden kwijt is en met
lege handen achterblijft.
Als iets niet gaat zoals hij wil, én
hij is bang de controle te verlie
zen, heeft Wilders de neiging
om het kapot te maken. De radi
calisering nam toe toen Wilders
na de moord op Theo van Gogh
moest worden beveiligd. Bijna
acht jaar lang al kan hij dag in
dag uit geen stap zetten zonder
omringd te zijn door body
guards. Normaal contact met
mensen op straat is vrijwel on
mogelijk. Wilders communi
ceert met zijn kiezers via Twit
ter, waarbij hij alleen maar
zendt, en met collega-politici en
journalisten ook via sms'jes.
Zo is hij de afgelopen jaren meer
en meer opgesloten geraakt in
zijn eigen wereld en wereld
beeld. Daarin is geen plaats voor
nuance. Het is zwart-wit,
goed-fout, links- rechts en mos-
lim-niet-moslim.
Ook privé koos hij voor het isole
ment. Vrienden die ondanks de
bewaking contact probeerden te
houden, zeggen dat ze niets
meer van hem hoorden. Hij had
ze niet nodig. „Wilders kan zon
der liefde leven", concludeert di
recteur Paul Schnabel van het So
ciaal en Cultureel Planbureau
treffend in het boek '10 jaar zon
der Pim'. Liefde maakt alleen
maar week.
Dat dit alles de politieke flexibili
teit niet vergroot, mag geen ver
rassing heten. Maar Wilders ziet
flexibiliteit sowieso als zwakte.
Concessies doet hij alleen als hij
er politieke invloed mee kan
winnen. Daarom liet hij in 2010
tijdens de kabinetsformatie be
langrijke punten uit zijn verkie
zingsprogramma varen: hij kreeg
ervoor terug dat hij mede aan de
knoppen van het land kon zit
ten. Die positie heeft hij maxi
maal uitgebuit.
Voor alles wil Wilders uitstralen
dat anderen doen wat hij wil en
dat hij bepaalt wanneer hij wa
ter bij de wijn doet. Uit zijn op
treden en uit biografieën doemt
'Hij komt alleen te staan;
regeren of gedogen zit er
voorlopig niet meer in.'
het beeld op van iemand die als
de dood is om kwetsbaar te zijn,
zelfs om kwetsbaar te lijken. Hij
gebruikt graag uitdrukkingen als
'Ik geef geen millimeter toe', of,
zoals zaterdag: „Ik heb mijn rug
recht gehouden."
Die onverzettelijkheid heeft Wil
ders meegebracht uit Israël, het
land dat hij zo bewondert en
waar hij enige tijd heeft ge
woond. Daar heeft hij geleerd
dat toegeven getuigt van zwakte,
die door de tegenstander kan
worden uitgebuit.
Dat verklaart waarom Wilders
juist op momenten dat het te
genzit, extra onverzettelijk
wordt. Met een preventieve aan-
val probeert hij het zwakke mo
ment te maskeren. Zijn me
de-onderhandelaars zagen hem
veranderen toen Hero Brink
man uit de PW-fractie was ge
stapt. Wilders verloor macht,
omdat hij het minderheidskabi
net niet meer aan een meerder
heid kon helpen. Bovendien
werd duidelijk dat hij zijn troe
pen niet meer in de hand had.
Toen hij echt het gevoel had de
controle te verliezen, wilde hij
de onderhandelingen opblazen.
Tekenend is hoe hij, volgens ano
nieme bronnen uit het Catshuis,
zijn mede-onderhandelaars toe
voegde dat hij alsnog zou opstap
pen als de anderen zouden lek
ken dat hij voor hen was gebo
gen. Want buigen doen alleen
zwakkelingen.
Vrijdag zat het weer tegen in de
partij: de PW/CDA/WD-coali
tie in Limburg sneuvelde. Kran
ten schreven dat zijn macht af
brokkelde. Bovendien lekte zijn
boek, dat hij op 1 mei in de VS
met veel tamtam had willen lan
ceren, voortijdig uit. De coalitie
partners hielden hun hart al
vast, wetende hoe Wilders eer
der op zulke tegenvallers had ge
reageerd. Maar ze geloofden niet
dat hij er het landsbelang voor
op het spel wilde zetten.
Ze hadden het mis. Met een ge
zocht excuus dat hij niet naar
het pijpen van Europa wil dan
sen blies Wilders de onderhan
delingen en de gedoogcoalitie
op. Dat hij zo nauwelijks iets
van zijn verkiezingsbeloften bin
nenhaalt, terwijl hij het binnen
handbereik had, neemt hij op de
koop toe.
Wat hem rest is een nog groter
isolement, want regeren of gedo
gen zit er voorlopig niet meer in.
Misschien heeft hij zijn uitweg
al georganiseerd. Zijn nieuwe
boek leest als een lange sollicita
tiebrief om vanuit de VS de
strijd tegen de radicale islam
voort te zetten.
verliezen sneller hun verblijfs
vergunning.
De aanpak van het stapelen
van asielprocedures.
Het deels onder water zetten
van de Hedwigepolder.
Twijfelgevallen
