niet makkelijk gemaakt
1 AVONDJE UIT
1 WEEK ZIEK
gezondheid 115
De jokkende fabrikant
Vier voedselfabels
vrijdag 20 april 2012
dat respectievelijk 14 procent en 26 procent.
Kok prijst met name Albert Heijn en Jumbo
als koplopers op het gebied van betere voe
ding, maar er moeten zelfs bij deze
grootgrutters nog heel wat slagen worden
gemaakt, vindt hij. Veel consumenten ge
ven de supermarkt de schuld van hun onge
zonde eetpatroon, bleek eind 2010 uit een
enquête door onderzoeksbureau GfK. 'Daar
word ik verleid om ongezonde producten te
kopen', was een veelgehoorde reactie. Kok:
„Je bent natuurlijk zelf verantwoordelijk
voor je eetgedrag, maar de voedselsector
maakt het de consument nog steeds te moei
lijk. Verschillende gezondheidskeurmerken
op producten werken verwarrend. Het 'Ik
kies bewust'-logo bijvoorbeeld, zit ook op
producten die helemaal niet aan te bevelen
zijn. In Scandinavië is van overheidswege
een stoplichtsysteem ingevoerd, dat goed
werkt. Een groen stickertje op gezonde pro
ducten en rode op ongezonde. Ik begrijp
ook wel dat supermarkten dat niet fijn vin
den, om een deel van het assortiment min
of meer af te raden, maar het maakt het
voor de consument in elk geval makkelij
ker." Kok voegt er fijntjes aan toe dat hij
van het huidige kabinet weinig actie ver
wacht op dit gebied. „Deze regering is niet
echt geïnteresseerd in preventie."
De hypes rond 'extra gezonde' voeding zijn
ook verwarrend. Vroeger zouden antioxi-
danten allerhande ziektes helpen voorko
men en recenter zijn het de omega-3 vetzu
ren die als ziektewerend middel worden
aangeprezen. Die antioxidanthype is nog
steeds niet overgewaaid. Te pas en te onpas
kom je de termen tegen en de vraag is of ze
de waarheid vertolken. Kok: „Momenteel is
vitamine D populair. Vitamine D is goed
voor je botten, maar nu wordt de indruk ge
wekt dat het helpt tegen kanker, hart- en
vaatziekten en diabetes. Dit soort hypes ont
staan omdat onderzoeksresultaten in het be
gin veelbelovend lijken. De pers schrijft er
over en wereldwijd duiken onderzoekers
vervolgens op zo'n onderwerp, vaak uit op
portunisme. Maar als vervolgens studies
worden uitgevoerd, dan laten die vaak geen
positieve resultaten zien. Ik ben heel be
nieuwd wat van die claims over een tijdje
nog overeind blijft." Van Binsbergen: „Die
hypes illustreren dat steeds een factor uit de
voedingsleer wordt gehaald en uitvergroot
en dat allemaal ook nog eens op basis van
geruchten. Ze doen afbreuk aan de geloof
waardigheid van de voedselsector. De consu
ment trekt bij dit alles aan het kortste eind,
die blijft in verwarring achter."
reageren?
gezondheid@wegener.nl
De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) is bezig met de beoordeling van duizenden
voedings- en gezondheidsclaims van levensmiddelen. Daarvan werd 80 procent al afgewezen,
een enorm percentage. Niet leuk voor de fabrikanten, wel fijn voor consumenten. Hans Verha
gen, hoofd van het Centrum voor Voeding en Gezondheid bij het RIVM, is commissielid van de
EFSA. „Vaak blijken claims helemaal niet wetenschappelijk gegrond te zijn, maar gebaseerd op
slecht of te klein onderzoek. De producenten worden uitgedaagd goed wetenschappelijk be
wijs te overleggen op basis waarvan een positief advies kan worden gegeven."
0 http://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/nutrition.htm
Voedingsonderzoek is werk in uitvoe
ring, zeggen hoogleraren Frans Kok
en Jaap van Binsbergen. „We weten
veel, maar nog lang niet alles over ons
eten en de effecten daarvan op onze
gezondheid." Wel zijn er veel
hardnekkige fabels over wat gezond is
en wat niet. Een paar op een rij:
O Patatje mayo is slecht.
Kok: „Nee hoor, frituurolie en mayo
naise zijn rijk aan meervoudig onver
zadigd vet, dat zijn gezonde vetzu
ren. Met matig zout en een klein
kloddertje mayonaise is er niks aan
de hand. Te veel is ook hier niet ver
standig, want naast de energie in vet
zitten er in aardappels ook best wat
calorieën."
Toegevoegde kleur- en conserve
ringsmiddelen, de E-nummers, zijn
slecht voor de gezondheid.
Van Binsbergen: „Dat is niet waar.
E-nummers hebben een functie bij
overgevoeligheid, maar dat geldt al
leen voor degenen die dat dan ook
hebben."
Bier maakt dik, wijn niet.
Kok: „Die fabel blijft maar rondwa
ren. Maar ook van wijn word je dik.
Een standaard glas bier of wijn bevat
zo'n 100 calorieën."
Eten voor het slapen gaan, is
slecht voor de spijsvertering en je
wordt er dik van.
Kok: „Nee hoor, kijk-maar naar
Zuid-Europa, waar de mensen laat
op de avond pas gaan eten. Ze zijn
daar niet dikker dan hier."
Q Gezond eten, gewoon doen -
Frans Kok en Broer Scholtens.
Uitg. Bert Bakker
Wat is nu gezond? -
prof.dr. Martijn Katan.
Uitg. Bert Bakker
Het keuzedieet -
de Consumentenbond i.s.m.
Voedingscentrum.
Uitg. Consumentenbond
EEN NIERPATIËNT MOET ER HEEL VEEL VOOR OVER HEBBEN OM EEN
BEETJE NORMJVAL TE LEVEN. Want dialyse is geen leven, maar overleven.
En de wachtlijst voor transplantatie is lang. De Nierstichting zet alles op alles
om de wachttijd op een donornier te verkorten en ondersteunt onderzoek
naar nieuwe en betere behandelmethoden. Dat kunnen we niet alleen.
WAT HEB JU OVER VOOR EEN NIERPATIËNT? STEUN ONS.
KIJK WAT JIJ KUNT DOEN OP NIERSTICHTINC.NL
NIERSTICHTING
GEEFT TOEKOMST.
foto RGB Stock
bewerking CRW
