hier moet je zijn
9 spectrum
Zaterdag 31 maart 2012
wenken, ze stralen uit: hier moet je zijn. Ze
verleiden, zegt Melis. Dat geldt zeker voor
de Goese watertoren. Met zijn stalen onder
stel en betonnen kuip was hij uniek in Ne
derland. De toren blijft nu en in de toe
komst een bliktrekker, die meer doet ver
moeden: een stad die zo'n gebouw in de
lucht houdt, moet nog meer smaakvols te
bieden hebben.
Duiken we onder de Westerschelde
door richting Gent, dan komen
we onvermijdelijk langs Snow-
base, dé skihal van Zeeland. Jan Melis is
nogal gecharmeerd van de vorm van het ge
bouw. Het is een skihelling en dat zie je
ook. Zo'n ontwerp past wonderwel in het
havengebied, zegt hij, omdat de oplopende
lijn van de hal net zo goed op een grote
transportband voor het laden en lossen
van schepen zou kunnen wijzen. Iconisch,
dat is wat hem betreft een passende term -
Snowbase ligt als een beeld in het Zeeuws-
Vlaamse polderland.
Hoe imponerend groot het complex ook
mag zijn, de werkelijke overtuigingskracht
is afhankelijk van het detail. Juist daar zit
het volgens de Rotterdamse ontwerper wel
goed: „Het complex is op een kwalitatief
hoog niveau ontworpen. Mooie verlaagde
plafonds, goede ledverlichting, de gevelbe
kleding - alles klopt. In de gevel is met lui
fels gewerkt; die heeft daardoor net iets
meer ballen, iets meer uitstraling. Voor het
oog zijn het twee boven elkaar zwevende
daken. Vaak zie je dat soort details in de uit
voering sneuvelen. Om te besparen zou
zo'n dubbel dak uit het geheel zijn wegge-
freesd. Hier is dat niet gebeurd, en daar
door krijgt het geheel iets rijks."
Bij het sluizencomplex van Vlissin-
gen is dijkpaviljoen 't Puntje in dat
opzicht een heel ander verhaal. Een
landmark, zeker, dat kan daar op de grens
van land en water moeilijk anders. Al zet je
er een vuilnisbak neer, op die locatie zou je
er niet omheen kunnen kijken. Ontwerper
Melis heeft het paviljoen gezien op een mis
tige dag en was getroffen door de sfeer.
Eenmaal dichterbij verdween die jubel
stemming. Hij struikelde meteen over de
oranje container die voor het pand stond
opgesteld. Voor de voorraad, werd hem ver
teld. Een mededeling die hem deed conclu
deren, dat er in het programma van eisen
geen rekening was gehouden met opslag.
Het dakterras zou één van de bekoorlijkste
van het hele Westerscheldebekken moeten
zijn. Aggregaten zorgen echter dat er niet
onbelemmerd van zon en uitzicht kan wor
den genoten. Ook de trap naar het terras
krijgt een dikke onvoldoende: „Te steil en
te smal, ik zou er mijn moeder en mijn kin
deren niet zomaar naar boven laten gaan."
De driebenige constructie sluit aan bij het
met de westenwind meebuigende kunst
werk op het havenhoofd. Alleen erg onhan
dig, is de conclusie, dat ze te dicht op el
kaar staan.
Nee, op zijn reizen door Zeeland
heeft Jan Melis niet meteen een lo
catie waar hij zelf een landmark
zou willen neerzetten. „Die drang heb ik
niet, ik ben geen kunstenaar. Ik ben een
ontwerper en werk opdrachtgerelateerd.
Maar als ik er zo over denk... ooit, aan het
begin van mijn carrière, heb ik een bankje
ontworpen voor Zoutelande. Dat was geen
landmark, maar het markeerde wel een
plek. Het was een torenachtig dingetje van
twee verdiepingen voor op het strand. Met
vloed liep de eerste verdieping onder wa
ter, dan moest je naar boven verhuizen en
zat je een paar uur helemaal in het water.
Dat was in 1991. De onderhandelingen over
de bouw waren redelijk ver, maar toen
kwamen er verkiezingen en verdween het
plan in de bekende onderste lade. Wie
weet, nu zijn we twintig jaar verder, het
toerisme is veel belangrijker geworden. Het
zou kunnen dat de tijd nu wel rijp is voor
zo'n bank."
Dijkpaviljoen 't Puntje Vlissingen.
foto's Mechteld Jansen
