van krijgers
'Mali heeft zich onder het eerdere bewind van Touré ontwikkeld tot
Tl
een democratie en die is nu door de staatsgreep om zeep geholpen' ly
Baz Lecocq, docent Afrikaanse geschiedenis aan de Universiteit Cent
i i hmumii—mnn—r'—atiiaiwumiiBiiiiiiiiiM^iMWiiiinwininTntiiiriiirTirTrTr''-»'"»*'"""»'"*!!! n'iin*'iim«wiimm' niwiiwmriaMi|"i'"""'^ii«M«ii«waM«MM«wwMi
De Toeareg zijn een Ber
bervolk van nomadi
sche veetelers in de Sa-
hel en Sahara. Ze be
heersten eeuwenlang de karavaan-
handel in de centrale Sahara en
zijn bekend geworden omdat de
mannen traditioneel een sluier
voor hun gezicht dragen en de
vrouwen niet. In het Arabisch wor
den de Toeareg daarom ook wel
Mulathimin, de gesluierden, ge
noemd. Een andere naam die aan
hen wordt gegeven is 'de blauwe
mannen'. De sluier is namelijk ge
verfd met het natuurlijke indigo
dat blauw afgeeft op de huid.
Door enkele overwinningen op de
Fransen kregen de Toeareg in het
westen naam als krijgersvolk.
Naast het daarmee gewonnen ont
zag is er in Frankrijk nog steeds
sprake van sympathie met het
volk dat door de Fransen ooit auto
nomie beloofd was. Als de Toeareg
worden getroffen door dramati
sche gebeurtenissen, zoals nu, is
de publieke opinie in Frankrijk
snel gemobiliseerd.
Na de onafhankelijkheid van
Frankrijk kwam het woongebied
van de Toeareg in vijf verschillen
de staten te liggen: Algerije, Libië,
Mali, Niger en Burkina Faso.
Het is onbekend hoeveel Toeareg
er zijn, maar hun aantal loopt in
de enkele miljoenen. Een veel
voorkomende schatting is een to
taal aantal van 7 miljoen.
De verschillen binnen deze bevol
kingsgroep zijn groot, een deel van
de Toeareg leeft nog een noma
disch bestaan hoewel dit bestaan
minder zwervend is dan vaak
wordt gedacht. Ze trekken als het
ware rond in een grote cirkel en be
vinden zich op een bepaalde
plaats, afhankelijk van het jaargetij
de. Een deel van de Toeareg is ech
ter niet nomadisch, maar leeft op
een vaste plek van landbouw en
veeteelt. Dan zijn er nog Toeareg
die in Mali een functie hebben bin
nen de overheidsbureaucratie of
het leger, dat speciale Toeareg-een-
heden heeft die ook in het noor
den zijn gelegerd.
Ook in buurland Niger leven Toea
reg die in de jaren negentig in op
stand kwamen. DeJSJigerijnse over
heid vreest nu dat de opstand in
Mali overslaat. In de andere lan
den is er geen sprake van een stre
ven naar onafhankelijkheid, zoals
in Mali.
De opstand die nu plaatsheeft, is
anders omdat er voorheen werd
gestreden voor autonomie, terwijl
er nu openlijk wordt gezegd dat
het doel een onafhankelijke staat
is. Begin 2012 riepen de Toeareg,
verenigd in de MNLA (Nationale
Beweging voor de Bevrijding van
Azawad) in Noord-Mali de onaf
hankelijkheid uit. Mede door de
verwarring binnen het regeringsle
ger en de betere bewapening boe
ken de Toeareg-strijders sindsdien
militaire successen, hoewel door
het ontbreken van waarnemers on
duidelijk is hoeveel vooruitgang
de strijders precies boeken.
Mocht het hen lukken een onaf
hankelijk staat te creëren met de ri
vier de Niger grofweg als grens,
dan zijn de problemen niet opge
lost. Want ten zuiden van de ri
vier leeft ook een Toeareg-gemeen-
schap van aanzienlijke omvang. Zij
wonen niet in de dan onafhankelij
ke Toeareg-staat en worden in het
afgeslankte Mali als vreemdelingen
gezien. Een uittocht naar het noor
den lijkt dan waarschijnlijk.
ALGERIJE
MAURITANIË
MAURITANIË Kidal
MALI
Timboekfoe
Bamako
BURKINA
FASO
TSJAAD
Taoudenni
M AL I
J
Timbbektoe
Kidal
Veroverd door opstandige
Toearegrebellen
Leefgebied Toeareg
0Gaó
Kayes
Mopti
Segou
Leefgebied Toeareg
De Toeareg, een Berbervolk van nomadische
veetelers, wonen verspreid over het zuiden van
Algerije, het westen van Libië, een groot gedeelte
van Mali en Niger en in het noorden van Burkina Faso.
Koulikoro
Bamako
Sikasso#
BURKINA
FASO
IVOORKUST
MALI
Oppervlakte: ruim 1,2 mil
joen vierkante kilometer
(ongeveer 30 keer Neder
land). Het grootste deel van
het land bestaat uit woestijn.
Inwoners: 14,5 miljoen.
Meeste Malinezen zijn
moslim. De gemiddelde le
vensverwachting is slechts
53 jaar. Minder dan de helft
van de bevolking kan lezen
en schrijven.
Politiek: Mali was vanaf de
onafhankelijkheid in 1960
tot 1991 een dictatuur.
Sindsdien is het één van de
meest democratische landen
in Afrika geworden.
Economie: Mali is straatarm.
Goud en katoen vormen de
belangrijkste inkomsten
bronnen. Het land hoopt ook
op toerisme, maar ontvoe
ringen door terroristen
schrikken veel potentiële
bezoekers van het land af.
Toeareg op kamelen in het zuiden van Algerije. Het krijgshaftige woestijnvolk probeert nu in Mali
een eigen staat te vestigen, een droom die de Toeareg al koesteren sinds het vertrek van de Fran
se koloniale overheersers uit Noord-Afrika. foto Laurent Rebours/AP
