Huishoudschool moest
boerinnen opleiden
Onrust
over
kartbaan
Flipland
Studie
24
Euterpe zoekt jonge aanwas op de basisschool
Jan Stins
zaterdag 17 maart 2012
De foto hiernaast is afkomstig van oud-leerling C. Stouten uit Bruinisse en is gemaakt in
mei 1967. Ook onderzoeker Godrie begon op de huishoudschoolwaarna zij via moeder
mavo en andere omwegen afstudeerde aan de universiteit.
door Rob Paardekam
ANNA JACOBAPOLDER - De stichting
Windmolens Nee uit Anna Jacoba-
polder strijdt niet meer alleen te
gen de komst van meer windturbi
nes, maar ook tegen de mogelijke
aanleg van een kartbaan.
De actiegroep heeft een rapport in
handen gekregen waarin mogelij
ke alternatieve locaties staan voor
een openlucht kartbaan, die nu
nog in de gemeente Strijen ligt.
Eén van de vier genoemde locaties
in de Wissepolder bij Anna Jacoba-
polder.
„Het moet niet gekker worden", is
het korte, maar duidelijke com
mentaar van de stichting. Ze heeft
een brief gestuurd naar het college
en de gemeenteraad, waarin ze al
vast duidelijk maakt mordicus te
gen de komst van een openlucht
kartbaan te zijn.
Natuurlijk is de stichting in eerste
instantie opgericht om te strijden
tegen de komst van nóg meer
windmolens in de omgeving van
Anna Jacobapolder. De vijf grote
windturbines die nu vlakbij het
dorp staan, zorgen volgens de ac
tiegroep al voor veel overlast. Er
mogen er zeker geen bijkomen,
vindt ze.
Met name het plan om bij de
Krammersluizen een groot wind
molenpark te bouwen doet veel in
woners van Anna Jacobapolder
huiveren. Het gaat weliswaar om
grondgebied van Schouwen-Duive-
land, maar de molens staan straks
het dichtst bij hun dorp. Windmo
lens Nee verwacht veel overlast.
Onlangs riep de stichting alle inwo
ners op bezwaar te maken tegen
hun ozb-aanslag. Door de huidige
en toekomstige windmolens zou
den de huizen veel minder waard
worden. Uiteindelijk hebben 52
huiseigenaren een bezwaarschrift
ingediend.
www.windmolensnee.nl
Autobedrijf Tholen B.V.
ruim 75 jaar een begrip in mobiliteit
verkoop
onderhoud
tuning
Gagelboslaan 161 Bergen op Zoom
Tel 0164-247636 E: info@tholenbv.nl
www.tholenbv.nlwww.saabtuning.nl
uurwerkmaker/ instrumentmaker
Vip or al uw uurwerk restauraties -
itE5fAURATOREN NEDERLAND"
bOI^MENSEN' DIE VAKWERK
KUNNEN V
DAMPLEIN 7, MIDDELBURG
t. 0118-636635
WWW.JANSriNS.NX.
door Rob Paardekam
POORTVLIET - De fanfare is duf
Dat idee hebben veel kinderen. Re
den voor muziekvereniging Euter
pe uit Sint-Maartensdijk om scho
len langs te gaan en het tegendeel
te bewijzen.
Dat lukt heel aardig, zo bleek giste
ren op de School met de Bijbel in
Poortvliet. Daar waren de kinde
ren van groep vijf en zes dol
enthousiast toen ze zelf mochten
proberen een paar tonen uit ver
schillende blaasinstrumenten te
krijgen. Het scholenproject van Eu
terpe loopt nu voor het derde jaar.
Behalve de School met de Bijbel
doen ook de Eevliet in Poortvliet,
De Schalm in Stavenisse, De Rie-
burch in Sint-Maartensdijk en De
Oosterscheldeschool in Scherpenis-
se mee.
Elke school krijgt vijf lessen aange
boden door Euterpe. Tijdens de
les studeren de kinderen liedjes in
en maken ze kennis met instru
menten. Dit jaar leidt dat tot een
groot slotconcert op 19 april in
Haestinge. Daar zullen de leerlin
gen van alle scholen samen de lied
jes ten gehore brengen.
Euterpe hoopt aan de lessen op de
scholen weer wat jonge leden over
te houden. In dat opzicht was met
name het eerste jaar een groot suc
ces. Toen waren elf leerlingen zo
enthousiast dat ze lid werden. Vo
rig jaar waren het er vijf. Alle kin
deren krijgen sowieso de mogelijk
heid een aantal proeflessen te ko
men volgen.
Leerlingen van de School met de Bijbel in Poortvliet maakten gisteren ken
nis met onder meer de schuiftrombone. foto Leo Adriaansen
bouw in gedachten had. Daar
hoorde scholing bij voor boeren,
maar ook ontwikkeling van boerin
nen. De ZLM heeft veel gedaan
om het onderwijs op een hoog
peil te brengen." Daarnaast speel
den de CBTB en NCB, de christelij
ke en katholieke tegenhanger van
de ZLM, een rol. Aanvankelijk ge
beurde dat vooral ambulant, met
cursussen die op de Zeeuwse dor
pen werden gegeven. Aan het Mo
lenwater in Middelburg opende in
1905 de eerste school. Op de Beve-
landen en Tholen werden huis
houdscholen geopend in Goes
(1918) Tholen (1939), Kruiningen
(1949) en 's-Heer Arendskerke
(1986). Voor haar onderzoek heeft
Godrie talloze archieven doorge
spit en met zeker honderd
oud-leerlingen gesproken. Soms
op bijzondere wijze, zoals de ont
moeting die Ina Flikweert uit Nieu-
werkerk regelde metoud-leerlin
gen en de voormalig lerares naald
vakken mevrouw Sinke. De bedoe
ling is haar boek over Zeeuws huis
houdonderwijs in 2013 uit te ge
ven. Daarin komen zowel onder-
zoeksfeiten als persoonlijke verha
len te staan.
Deze foto geeft een beeld van de huishoudschool De Schutse in Haamste
de. De foto is aangeleverd door Marianne van der Jagt-Mol.
vergelijkingsmateriaal ontbrak, be
sloot ze haar zoektocht - nadat
haar eerste onderzoek in boek was
uitgegeven - voort te zetten. Van
de overwegend katholieke scholen
in haar eigen provincie hopte ze
naar Zeeland, in de veronderstel
ling daar vooral protestants-christe
lijke scholen aan te treffen. „Tot
mijn verrassing bleek hier echter
de ZLM de grote initiator achter
het huishoudonderwijs te zijn ge
weest." Van de circa 20 huishoud
scholen die Zeeland rijk was, wa
ren er 9 openbare opgezet door de
ZLM. Daarnaast waren er protes
tants-christelijke scholen, waar de
ZLM deels ook in participeerde.
Tot slot telde Zeeland een enkele
katholieke school. Die grote betrok
kenheid van de landbouwmaat-
schappij is verklaarbaar, aldus
Godrie. „De ZLM was een toon
aangevende organisatie voor boe
ren die ook verheffing van de land-
ZLM wilde scholing voor
de boeren, maar ook ont
wikkeling van de boerin
nen
Oud-lerares aan de huishoudschool in Zierikzee M. Lepoeter leverde deze
foto voor het onderzoek.
Voor een enkeling is het een le
venslang trauma. De meeste
leerlingen bewaren echter goe
de herinneringen aan hun
schooltijd op één van de circa
twintig huishoudscholen die Zee
land rijk was. Gerda Godrie te
kende vele verhalen op.
door Esme Soesman
Waren het in Bra
bant vooral ka
tholieke conge-
graties die een
vinger in de pap
hadden, in Zeeland is de Zeeuwse
Landbouw Maatschappij (ZLM)
onontbeerlijk voor de oprichting
en ontwikkeling van huishoud
scholen geweest. Dat constateert
cultuurhistorica Gerda Godrie
(68) uit Etten-Leur, na maanden
lang spitwerk in de archieven.
Godrie doet onderzoek naar het
huishoudonderwijs in Zeeland in
de periode 1919 tot 1968.
Eerder heeft zij het huishoudon
derwijs in Brabant onder de loep
genomen. Omdat het volledig aan
