Bitter verdwijnt
van smaakpalet
I
O
II
'McDonald's tot Japans'
'Altijd wel iets lekkers'
'Wel goed, niet leuk'
zaterdag 17 maart 2012
De 10-Jarige Sem eet het liefst frietjes, biefstuk
of pannenkoeken als hij met zijn ouders en broer
en zus uit eten gaat. „Andere dingen zoals
groenten lust ik ook. Alleen pasta vind ik niet zo
lekker." Het gezin gaat een a twee keer per maand uit eten, vertelt zijn moeder
Trudy Rikken. „Dat kan variëren van McDonald's of een pannenkoekenhuis tot
de Japanner. We stimuleren dat ze van alles proeven, ook dingen die ze nog
niet kennenDat doen ze ook wel." Het idee om kindermenu's van de menu
kaart te halen vinden ze wel goed. „Zeker als ze kleinere porties serveren van
de 'volwassen' gerechten. Maar omdat Sem de jongste is van drie - zijn zus is
13 en zijn broer is 15 - wil hij sowieso al met de volwassenen mee-eten."
De dochters van Koos van Dael houden erg van
lekker eten. „Macaroni, lasagne, pannenkoeken
met kaas", somt de 9-jarige Suus op. „Spaghetti
en friet", vult haar zusje Lizzi van 7 ('bijna 8')
aan. Het is dan ook niet vreemd dat ze vaak naar de Italiaan gaan als ze uit -f
eten gaan. Ook eetcafé's zijn in trek. „Er is altijd wel iets dat ze lekker vinden",
zegt Van Dael, „ook al zou er geen kindermenu meer op de kaart staan. Ze
houden zelfs van olijven. En ze mogen van ons niet zeggen dat ze iets niet lus
ten als ze het niet eerst hebben geproefd." Hij denkt dan ook dat het niet veel
uit zou maken, mochten zijn dochters geen frietjes meer kunnen bestellen.
Maar Suus vindt het 'niet leuk'.
door Joep Trommelen
ieï ls bitter, bier is
best, bier is beter dan
de rest', zong Rob de
JL*r Nijs stoer in 1977.
Maar bier is al lang niet meer zo
bitter als vroeger. Kwestie van
smaak. Minder bittere hop geeft
pils een milder aroma en daar be
staat een grotere markt voor. Ook
mais in plaats van gerst geeft de
traditionele goudgele rakker van
de grote brouwers een wat
(vrouw)vriendelijker karakter in
vergelijking met het 'oerpils'.
Het is vooral het bitter dat op het
menselijke smaakpalet steeds naar
de rand lijkt te worden geschoven.
Spruitjes en witlof smaakten oor
spronkelijk veel bitterder. Moder
ne varianten smaken milder. Of,
wat onvriendelijker uitgedrukt,
vlakker.
Het is niet alleen de smaak bitter
die via moderne teeltmethoden
langzaam maar zeker uit het voed
selaanbod verdwijnt. Ook de radijs
is op die manier van zijn scherpe
randje ontdaan. De tomaat is weer
een ander verhaal. Sinds de ooster
buren de Nederlandse tomaat tot
smakeloze 'Wasserbombe' bestem
pelden, zijn er talloze 'betere' to
maten ontwikkeld, van trostoma
ten tot Tasty Toms.
Mensen houden het meest van
zoet en vet, en de voedselindustrie
weet dat. Kunstmatige zoetstoffen
worden in allerlei producten ge
bruikt, maar vooral in frisdranken.
Suikers en vetten zijn vaak ook
'verborgen' in voedsel. Zo zijn
koekjes vaak veel vetter dan we
denken en worden bruine bonen
in blik zoeter gemaakt met suiker.
Sinds 1996 bestaat er ook kunstma
tig vet: Olestra. Het voordeel is dat
het niet in het lichaam wordt opge
nomen en dus nul calorieën le
vert. Maar er is ook een heel groot
nadeel: annale lekkage, waarbij
vaak ook nuttige vitaminen het
lichaam verlaten. Olestra mag al
leen worden gebruikt om zoutjes
mee te bereiden.
zie onze website:binnenland
Texelse sterrenkok Jef Schuur doet
mee aan het project
;:êh^krök:':
keften lekker zijn, wat daar hou
den kinderen van nature al van."
Mensen hebben namelijk een na
tuurlijke neiging om eten met veel
energie, bijvoorbeeld vet of koolhy
draten, lekker te vinden, zegt Zein-
stra. „Dat is vanuit de evolutie te
verklaren: energie is handig om te
hebben voor mindere tijden." Van
af de geboorte vinden mensen zoe
te smaken lekker. Van zuurden bit
ter hebben mensen een natuurlij
ke afkeer. „Bitter duidt vaak op
toxisch en zuur op bedorven.
Denk aan zure melk."
Veel groenten hebben een bittere
ondertoon, waardoor kinderen er
moeite mee hebben. „Maar onder
zoek toont aan dat kinderen
nieuw en minder lekker eten
steeds meer gaan waarderen na on
geveer tien keer proeven. Geef dus
niet te snel op", adviseert Zeinstra
ouders. „Smaak
ontwikkel je je leven
lang. Maar de grootste stap-
pen maak je op jonge leeftijd."
Toch is het restaurant niet de eer
ste plek waar je aan zou denken
om gezond eten te promoten. Uit
eten gaan is immers de uitzonde
ring, de eetgewoonten thuis ma
ken écht een verschil. „Toch niet
helemaal", reageert Zeinstra. „Het
kan de norm verschuiven. Uit eten
hoeft niet altijd geassocieerd te
worden met patat en kroket. Spina-
ziepannenkoeken of pompoenpas
ta zijn net zo lekker. En het kan
mensen op ideeën brengen voor
thuis."
Zijn gasten er wel klaar voor?
Chef-kok Fransen denkt van wel.
„In het weekend komen hier zo'n
drieduizend mensen, vaak met kin
deren. Mensen vragen nu al regel
matig of hun kind pasta met
groenten mag. Maar je kunt friet,
kroket en kipnuggets niet van de
kaart halen, ook al zou ik dat wel
willen. Daar blijft vraag naar."
„Wij gaan zelden uit eten met z'n tweeën. Soms
eten we een broodje kroket in een eetcafé", zegt
Nienke Gielen. „Met familie eten we wel eens Chi
nees of pannenkoeken." Haar zoon Bart van 9
gaat graag naar McDonald's. „Friet is mijn lievelingseten. Het is lekker zout."
Maar zijn moeder probeert dat 'te minimaliseren'. Zij ziet wel iets in het initia
tiefvan Slow Food om het kindermenu van de kaart te schrappen, maar Bart
zou het 'irritant' vinden. „Het is wel goed, maar niet leuk." Nu zit Bart in een
overgangsfase, zegt Cielen. „Hij begint steeds meer van volwassen eten te hou
den, met kruiden en knoflook. Gelukkig wel, dat is met koken ook leuker."
