Weg uit de
van Syrië
spectrum IO
Sarközy, de vader
Zaterdag 10 maart 2012
STANDPLAATS
door
Cees van Zweeden
Bij immigrantenzonen denk je in
Frankrijk al gauw aan jongens van
Arabische afkomst, wier enige kan
sen op het voetbalveld liggen.
Maar veruit de bekendste immigrantentelg
heet Nicolas Sarkozy.
Zijn vader, Pal Sarközy, was een Hongaar
die kort na de oorlog (1948) in Frankrijk
neerstreek. Waarom? Een Slowaakse Ro-
ma-expert: „Sarközy is een typische Roma
naam. In Hongarije werden de Roma ver
volgd." Dat Sarkozy echt van Roma-af-
komst is, lijkt onwaarschijnlijk. Zijn groot
ouders en ouders waren in goeden doen.
Maar het punt is dit: toen Pal Sarközy in
Frankrijk aankwam, sprak hij geen woord
Frans. Hij had geen werk en geen
dak boven zijn hoofd. Niettemin, zo
als de stokoude 'monsieur pappa' in
2010 zei: „Ik had acht dagen nodig
om een baan te vinden, een jaar om
te trouwen, acht jaar om mijn eigen
bedrijf op te zetten en tien jaar om
drie kinderen te maken."
De tweede van die drie, ene Nicolas,
verscheen deze week op de buis om
het immigratiebeleid aan te scher
pen. Wie geen baan en onderkomen
heeft, zei hij, kan het straks verge
ten. In de echt treden met een Fran-
gaise, wat zijn vader drie keer deed,
is niet langer voldoende.
Sarkozy kondigde een harder immi
gratiebeleid aan, omdat hij de hete
adem van Marine Le Pen,
leidster van het ultrarechtse
Front National, in de nek
voelt. Volgens de opiniepei
lers kan deze dame op 17
procent van de stemmen re
kenen bij de komende presi
dentsverkiezingen.
Marine Le Pen heeft geen
buitenlands bloed, maar haar vader liet bui
tenlands bloed vloeien. Jean-Marie, tevens
haar voorganger als partijbons, martelde
tijdens de Algerijnse oorlog (1954-1962) het
verzet.
Het Front National wordt soms gezien als
een PW avant la lettre, maar niets is min
der waar. Beide clubs eten uit dezelfde
ruif: ze zijn tegen de Arabieren, de Polen
en de euro. Maar waar Geert Wilders
kwam bovendrijven op een golf van Lim
burgse intolerantie, wortelen de Le Penne
tjes in de Algerijnse oorlog.
Toen die oorlog voorbij was, keerde een
miljoen Franse kolonisten terug op eigen
bodem. Daar zetten ze de oorlog tegen de
Algerijnen voort met andere middelen. Ve
len kwamen terecht bij de politie, die tot
vandaag als racistisch wordt beschouwd.
Anderen belandden in het Front National.
Onder Marine Le Pen is dat Front ietsje
naar het midden opgeschoven. Haar vader
was tegen de Joden, zij houdt van Israël.
Haar woordkeus is ook gematigder dan die
van haar vader en milder ook dan die van
Wilders. Maar het blijft een partij die, zoals
Sarkozy's eigen rechterhand Claude
Guéant vorige week zei, 'zowel nationalis
tisch als socialistisch' is.
Je vraagt je af wat Pal Sarközy, nog altijd
actief als succesvol schilder, ervan vindt
dat zijn zoon nu in de vijver van zo'n par
tij vist Of wat zijn hooggehakte woord
voerster, Nathalie Kosciusko-Morizet, die
van Poolse afkomst is, eigenlijk denkt Of
zijn vrouw, een Italiaanse. Of bijvoorbeeld
de burgemeester van Parijs, bij wie Ar
meens bloed door de aderen stroomt
Of de overige 40 procent van de burgers
die ondanks hun buitenlandse wortels
voorbeeldige Fransen zijn.
De ogen van de wereld
zijn gericht op Syrië.
President Assad probeert
met extreem geweld de
burgeropstand neer te
slaan. Decennia lang wist
het regime met succes
kritiek de kop in te
drukken. Een van de
slachtoffers vertelt.
door Michiel Philippart
H
afiz al-Assad, Ha-
fiz al-Assad...'. Fe
bruari 1992. Een
lange stroom kin
deren loopt, al
wapperend met
Syrische vlagge
tjes, de verplichte ronde door de noord-
Syrische stad Al-Kamishli om de president
toe te zingen. Allemaal vol overgave. Ook
de 4-jarige Iba Abdo. Onbewust dat op het
zelfde moment haar vader wordt gemar
teld in een gevangenis in Damascus we
gens politiek activisme. „Ik had geen idee
als kind", zegt Iba. „De verheerlijking van
Assad hoorde erbij. Mijn moeder durfde
de waarheid niet te venellen, omdat het
regime overal was." De waarheid was dat
haar vader, de nu 60-jarige Samir, werd ge
marteld. Jarenlang.
„Je wordt mentaal totaal gebroken door de
uitzichtloosheid en constante pijnigingen.
Sommige gevangenen werden bijna dood
geslagen, het was een hel", stelt Samir.
Iba (24) herinnert zich haar leven in Syrië
als de dag van gisteren. In 2000, op haar
dertiende, vluchtte het christelijke gezin,
moeder en drie dochters en een zoon, va
der Samir achterna. Uiteindelijk streken ze
neer in de Friese stad Bolsward.
Iba Abdo verhuisde vijfjaar later naar Lei
den, om vier jaar later haar studie politico
logie af te ronden. Sinds de opstand is ze
een graag geziene gast in actualiteitenpro
gramma's. „Duiding verschaffen, bewust
wording scheppen over de verschrikkin
gen in Syrië en informatie verspreiden via
sociale media en blogs vormen mijn bijdra
ge in de strijd tegen het regime", zegt ze
zelfverzekerd. Iba is momenteel bezig aan
een masterstudie internationale betrekkin
gen en diplomatie. „Daarmee hoop ik later
als diplomatiek verlengstuk te fungeren
tussen Europa en het Midden-Oosten."
Zo vloeiend Iba Nederlands spreekt, zo
veel moeite heeft Samir met de taal. „Mijn
vader is een politiek dier, maar hier, in het
rustige Friesland, is hij aan handen en voe
ten gebonden", zegt ze. Meteen daarna ver
andert Samir van een man van weinig
woorden in een spraakwaterval. Hij wil
voor alles over politiek praten. Uit Iba's
vertalingen en toelichtingen blijkt dat va
der en dochter op één lijn zitten en dezelf
de politieke passie bezitten.
Iba: „Veel Syrische minderheden zijn vóór
het in stand houden van het regime. Dat-
komt ook, omdat ze veertig jaar lang bang
zijn gemaakt voor verandering, ze hebben
geen behoefte aan verandering. Ze verkie
zen stabiliteit boven eigenwaarde. Maar sta
biliteit zonder eigenwaarde is onmogelijk."
Samir: „Israël, olie en stabiele regimes in
de Arabische landen, daar draait het om
voor het Westen. Pas als 4e belangen van
het Westen kmisen met die van het Syri
sche volk, is er licht aan de horizon. Dat
gold ook voor de interventie in Libië."
Samir is ervan overtuigd dat president Bas-
har al-Assad vroeg of laat zal vallen. „Het
Westen stelde zich tot dusver terughou
dend op, omdat het denkt dat het te ge
vaarlijk is om de verdeelde oppositie te hel
pen. Die versnippering vertraagt de actie,
maar de vorming van de oppositie zit nu
in een stroomversnelling."
Hij vervolgt: „We leefden absoluut niet
slecht, maar altijd onder de controle van
