3 spectrum
Zaterdag 10 maart 2012
Marie de Die-de Bruijne met een van haar blikken.
foto Peter Nicolai Annemarie Heiligers met een klein model van het molenblik.
foto Dirk-Jan Gjeltema
Annemarie Heiligers, eigenaar
van het kleine museum De Blik
vanger in Renesse geldt als au
toriteit op het gebied van oude
blikken. Zij heeft een speciale 'Van Mel-
le-hoek' en weet bij vrijwel alle 65 exem
plaren wel een verhaal te vertellen.
In 2000 wijdde Heiligers in De Blikvanger
een wisseltentoonstelling aan het honderd
jarig bestaan van Van Melle. Zij meldde
dat ook aan de toenmalige directie van de
zoetwarenfabrikant in Breda. Een delega
tie kwam naar Renesse, was verrast over
wat men daar aantrof en nodigde de mu
seumhoudster uit een tegenbezoek te bren
gen aan de fabriek. Ook kreeg zij bij die ge
legenheid het boekje 'Werken met suiker'
cadeau. Dat was al uitgegeven bij de vie
ring van het 85-jarig bestaan van het fami
liebedrijf
Heiligers weet precies hoe het werkt met
oude blikken. Zij brengen een golf aan nos
talgie te weeg. De aanblik doet herinneren
aan vroeger thuis of aan de bezoekjes bij
opa en oma, maar ook aan het 'stiekem
iets uit de snoeptrommel pikken' zonder
dat moeder het merkte. De snoepprodu-
cent speelde daar zelf destijds al op in met
een rijmpje: Moeders! Bezit ge nog jeugdige
kind'ren? Zorgt voor Van Melle biscuits in de
kast. Maar sluit ze weg. Want slechts dat
kan verhind'ren, dat ge Uw kind'ren bij 't
snoepen verrast.
Dit rijmpje komt woordelijk terug in de to
neelvoorstelling als creatieve vondst van
de ambitieuze dochter Julia, die graag de
leiding van het familiebedrijf op zich had
genomen.
Met de Van Melle-blikken is volgens Heili
gers overigens meer aan de hand dan al
leen nostalgie. Het zijn vaak ware kunst
werkjes en dus ook zeer geliefd bij verza
melaars.
„De mensen die de motieven maakten,
werden 'tekenaars' genoemd, maar eigen
lijk waren het echt kunstenaars", zegt Heili
gers. Haar eigen voorkeur gaat vooral uit
naar enkele exemplaren met romantische
taferelen in donkere kleuren.
Een van de vele pronkstukken in de totale
collectie is een groot toffeeblik in de vorm
van een Hollandse molen met draaiende
wieken. In De Blikvanger prijkt er een klei
ne uitvoering van.
„In de loop der tijd zijn er ook veel repli
ca's gemaakt. Vooral van die serie van de
Olympische Spelen zijn er tientallen jaren
later veel nagemaakt", zegt de museum
houdster. Naast de grote toonbankblikken,
de spiegeldozen en de voorraadtrommels
heeft zij ook een heel klein blikje. „Daar
kunnen net vier pepermuntjes in. Leuk
om mee te nemen naar de schouwburg, of
naar kerk. Dat laatste lijkt me aannemelij
ker. De familie Van Melle die ik heb ge
kend van de Marijkesingel in Barendrecht
was nogal religieus herinner ik me."
Voor Bob Bouwense (68) uit Biggekerke is
het echt allemaal veel te lang geleden. Zijn
vader werkte begin jaren '40 in het labora
torium van de Van Mellefabriek in Bres-
kens, maar dat was vóór zijn tijd. „Ik was
toen nog niet eens geboren. Ik heb mijn va
der er wel eens over gehoord, maar hij is
na de oorlog heel ander werk gaan doen.
Het blik dat ik heb, komt uit de nalaten
schap van mijn ouders. Ik wil het toneel
stuk over dat bedrijf wel gaan zien en daar
om heb ik die foto opgestuurd."
„Ik weet het allemaal nog wel hoor. Ik zie
die blikken nog zo voor me staan op de
toonbank", zegt Adrie van Roo-van der
Slikke (86) uit Vlissingen. Zij koestert de
jeugdherinneringen aan de winkel van
haar ouders: Bakkerij Van der Slikke aan
de Langeviele in Middelburg, tegenwoor
dig Bakkerij Maljaars.
„Ik was een meisje van 4 jaar toen we in
de winkel kwamen en ik ben er gebleven
tot ik trouwde, toen was ik 23. Als kind
heb ik heel veel meegewerkt in de winkel
hoor. In die tijd moest je natuurlijk tot je
veertiende naar de lagere school, maar ik
kreeg vaak op donderdagmiddag vrij van
school, want dan was het druk in de win
kel en moest ik meehelpen, maar ook op
andere middagen zodra ik uit school was.
Meestal moest ik de vertrouwde klantjes
bedienen, maar eigenlijk vond ik het leu
ker om af en toe mijn vader te helpen in
de bakkerij. Het brood wassen, dat deed je
toen nog zelf en de kadetten snijden", ver
telt Adrie van Roo enthousiast Zij heeft
nog drie Van Melleblikken van vroeger uit
de winkel in de kast staan. „Met tropische
vogels erop, maar ik bewaar er geen snoep
in. In eentje zit een pak koffie en de ande
re staan er voor de sier. Ik ga samen met
mijn dochter Thea in de schouwburg in
Middelburg naar die voorstelling toe."
Nel Kaat en haar neef Leo van Luijk met blikken uit de vroegere bakkerswinkel van opa en oma.
foto Willem Mieras
