Verantwoordelijkheden
zijn helder in Borssele
vandaag
uitgelicht
II
www.mijnkrant.nl/uitgelicht
Alles over de tsunami die Japan trof in tekst en beeld. Lees onder meer de be
richtgeving over kerncentrale Fukushima, de slachtoffers, de ravage en hulp van
andere landen. Bekijk ook de liveblogs van maart 2011.
zaterdag 10 maart 2012
Een tsunami-overlevende kijkt uit over de chaos. Onder: een jaar la
ter. foto's Kimimasa Mayama/EPA
Foto boven: een schip ligt zeventien dagen na de tsunami temidden van de puinhopen in een woonwijk in Kesen-
numa.
Foto onder: het schip ligt er bijna een jaar later nog steeds. Als herinnering aan de enorme kracht die de natuur in
zich heeft. foto David Guttenfelder/AP
door Ben Jansen
pel. Hiroshi Tada, de shinto-pries-
ter, is één van de weinigen die be
sloot niet te vertrekken. „Vandaag
heb ik een naam uitgekozen voor
het kindje van de familie Sanpei.
Gisteren kreeg ik bezoek van men
sen die hun nieuwe auto wilden la
ten zegenen", vertelt Tada.
Zijn vrouw is geëvacueerd. „De
straling binnen is 0,85 microsievert
per uur. Maar buiten loopt die al
snel op tot 5 millisievert (mSv, 1
millisievert is 1000 microsievert).
Op andere plaatsen in het dorp is
de straling nog hoger. Dit jaar zal
de regering het evacuatiebeleid her
zien. Ik verwacht dat een aantal
plaatsen binnen de zone bewoon
baar wordt verklaard. Ze willen de
grond hier schoon maken, maar
het zal lang duren voordat ze daar
mee klaar zijn", legt de geestelijke
uit. „Ook al mogen volwassenen
misschien volgend jaar terug naar
Iitate, kinderen zullen dat voorlo
pig niet kunnen."
Eenzaam voelt de priester zich
niet. „Maar ik vind het wel verve
lend alles zelf te moeten doen.
Mijn vrouw, die nu in Soma
woont, heeft last van stress en dui
zeligheid. Twee tot drie keer per
maand ga ik naar haar toe. Eigen
lijk mag er niemand meer in Iitate
wonen. Maar ze gedogen dat ik en
enkele tientallen andere mensen
blijven."
In Minamisoma dient een manege
als uitvalsbasis voor mensen die te
rug mogen naar hun huis in de ver
boden zone. Ongeveer tweehon
derd auto's vol evacués gaan van-
Een jaar na de ramp
overheersen onzekerheid,
stress en bezorgdheid
daag het gebied in. Voor 16.00 uur
moeten ze weer terug zijn. Op een
stralingsmeter die de mensen ver
plicht bij zich moeten dragen,
wordt de radioactiviteit bijgehou
den. Bij terugkomst worden de me
ters uitgelezen en worden de auto's
aan een grondige stralingscontrole
onderworpen. Ging vorig jaar ieder
een nog in witte pakken de zone
binnen, nu dragen de meeste men
sen alleen nog een mondkapje.
Door de kernramp moesten veel
bedrijven stoppen. Maar naast het
verlies van werkgelegenheid schept
de nucleaire crisis ook nieuwe ba
nen. „Ik was in loondienst, maar
als gevolg van deze crisis moest
mijn bedrijf ermee stoppen", ver
telt Tani, een vijftiger die buiten de
manage een sigaret staat te roken.
„Nu heb ik een baan gevonden als
stralingscontroleur." Yoshihiro Ku-
bo werkt voor het Rode Kruis.
„Sinds maart draag ik continu een
stralingsmeter bij me. Tot nu toe
heb ik 1,47 millisievert opgelopen."
Zorgen over zijn gezondheid
maakt Kubo zich niet. Tot het onge
luk met de kerncentrale was de toe
gestane stralingsdosis voor volwas
senen 1 mSv per jaar (in Neder
land: 2mSv). Een maand na de
ramp vertwintigvoudigde het kabi
net de norm.
Probleem opgelost.
De vorig jaar na de ramp
in Fukushima uitge
voerde stresstest heeft
te zien gegeven dat de
kerncentrale Borssele ruimschoots
voldoet aan de eisen die in de ver
gunningen zijn gesteld. In veel op
zichten is de enige Nederlandse
kerncentrale veiliger. Borssele kan
een aardbeving aan die twee keer
zo zwaar is als waarmee bij de
bouw rekening is gehouden. Een
waterstand van NAP +8,55 meter
(in 1953 bereikte het water bij Bors
sele een hoogte van NAP +4,70 me
ter) hoeft geen probleem te zijn.
De onderzoeken na de gebeurtenis
sen in Japan, hebben aan het licht
gebracht dat er toch nog wel het
een en ander te verbeteren valt.
Zo krijgt de noodkoelvoorziening
extra aandacht door aanpassingen
van systemen of aanscherping van
procedures. Ook zijn extra maatre
gelen in voorbereiding om de kans
verder te verkleinen dat het bassin
droog komt te staan waar gebruik
te splijtstofelementen afkoelen.
EPZ, de exploitant van de kerncen
trale Borssele, heeft een aantal er
van al uitgevoerd; andere, die
meer voeten in de aarde hebben,
worden in de planning voor splijt
stofwisselingen, onderhoudsbeur
ten en de komende tienjaarlijkse
revisie ingepast.
Eén jaar na Fukushima is een goed
beeld ontstaan wat in en rond de
zes kernenergie-eenheden van het
Dai-ichi-complex is voorgevallen,
zodat er lessen uit kunnen worden
getrokken.
Een ervan is dat duidelijk moet
zijn waar verantwoordelijkheden
liggen. In Japan was dat niet het ge
val, waardoor sommige beslissin
gen, bijvoorbeeld over het inlaten
van zeewater om beschadigde reac
toren te koelen, later dan nodig
zijn genomen.
Jan van Cappelle, hoofd van de
kerncentrale, gaat ervan uit dat der
gelijke onduidelijkheden zich bij
een calamiteit met de Borsselse
centrale niet zullen voordoen.
„We hebben goede afspraken ge
maakt: over alles wat er binnen
het hek om ons terrein moet ge
beuren, beslissen wij; maatregelen
buiten het hek zijn een zaak van
de overheid. Dus over het even
tueel inlaten van zeewater om de
reactor bij een ernstig incident re
gelrecht te koelen, gaan wij als
EPZ in Borssele zelf. Als radioactie
ve stoffen in de lucht dreigen te ko
men, treft de overheid voorberei
dingen voor een eventuele evacua
tie van mensen in de omgeving
van de kerncentrale."
