Zeeuwen vasthoudend op de
spectrum 10
Zaterdag 25 februari 2012
In 1999 verrichtte de Archeologische Identificatie Missie, in opdracht
van de Ministeries van Buitenlandse Zaken en van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschappen, een onderzoek naar het Nederlands Cultureel erf
goed in Brazilië. Op basis daarvan verscheen tien jaar geleden een ver
slag van de kunsthistorica Hannedea van Nederveen Meerkerk. Daarin
maakt zij melding van twee Zeeuwse forten bij Cabo do Santo Agostin-
ho, het schiereiland ten zuiden van Recife. Van beide forten, die in de
zeventiende eeuw een belangrijke rol speelden bij de Nederlandse strijd
tegen de Portugezen, zijn nauwelijks sporen bewaard gebleven, aldus
Van Nederveen Meerkerk. Benieuwd naar wat we daar van zullen aan
treffen, vliegen we naar Pernambuco, de suikerrijke Braziliaanse provin
cie met haar geschiedenis van 'Hollantsch Brasil'.
door Ruud Paesie
Hcgrashèc: iotany «Jc icnjf
Nadat de WIC in 1630 de belang
rijke Braziliaanse havenstad
Olinda op de Portugezen vero
vert, bouwt zij even ten zuiden
daarvan Mauritsstad, het latere Recife. Van
daaruit breidt de Compagnie haar invloed
in de regio snel uit. Als eerste krijgt zij het
noordelijk deel van Pernambuco onder
controle en richt haar pijlen vervolgens op
het zuiden. Vooral het strategisch gelegen
Portugese fort Nossa Senhora de Nazaré,
door de Nederlanders Fort Nazareth ge
noemd, op Kaap Santo Agostinho is hen
een doorn in het oog. Een eerste Neder
landse aanval op het Portugese fort mis
lukt. Een tweede poging wordt beter voor
bereid, en het betreffende gebied wordt
door de WIC zo goed mogelijk verkend.
De geschiedenis verhaalt daarover, dat op
een namiddag in het jaar 1632 drie schepen
van de Compagnie, zonder noemenswaar
dige tegenstand van de Portugezen, de
baai van 'Kaap Augustijn' binnenzeilen.
Vermoedelijk hebben de Portugese solda
ten toen gedacht: nu hebben we ze, want
als de Hollanders morgenochtend weer
weg willen, dan pakken we ze bij de in
gang van de baai. De Nederlanders weten
namelijk niet dat de baai door een kilome
terslang koraalrif wordt omzoomd en
slechts één ingang heeft. En juist bij deze
monding staat het zwaarbewapende Portu
gese fort. Groot moet de verbazing van de
Portugezen zijn geweest, als ze bij het krie-
Ghijsseling
Het Portugese fort aan de monding van de Baai Cabo do Santo Agostinho.
Een hoop stenen is het enige wat nog over is van het fort Van der Dussen.
