D
s
*r
!D
valt niet mee
41 wonen
Boomspiegel
Koken en opladen
vrijdag 24 februari 2012
Allium christophii. foto RvdK
Als je een boom in een
grasveld plant, is het
een goede gewoonte
rondom de stam van die boom
een cirkel vrij te houden van
onkruid en andere planten.
Zo'n cirkel heet de boomspie
gel. Die boomspiegel verkleint
de concurrentie, zodat alle
mest en water die je aan het
pasgeplante boompje geeft ook
aan die boom ten goede ko
men en niet door andere planten worden opgesoupeerd,
luist omdat zo'n boomspiegel bedoeld is om de concurren
tie voor de boom weg te nemen, is het grappig te zien dat
er mensen zijn die kennelijk aanstoot nemen aan kale
grond en daarom zo'n boomspiegel'zo snel mogelijk vol-
planten. Persoonlijk vind ik zo'n kale boomspiegel niet aan
stootgevend - je stoort je toch ook niet aan een kaal hoofd,
maar voor diegenen die toch liever elk vacant stukje grond
bedekt zien, heb ik wel een paar tips.
Zo'n boomspiegel is voor planten geen ideale plek. Naarma
te de boom meer wortels maakt, gebruikt hij meer water en
mest voor zichzelf. De planten die in zo'n boomspiegel ge
dijen, moeten tegen armoede kunnen. Dezelfde si
tuatie vind je aan de voet van een haag. Ook daar
zie je dat er mensen zijn die toch bovenop de wor
tels van zo'n haag proberen te tuinieren. Nu is dat
ook wel begrijpelijk, want vooral in kleine tuinen
wil je iedere vierkante centimeter grond benutten.
Het Maarts viooltje is een plant die in zo'n armoe
dige situatie gedijt. Viola odoratazoals het plantje
officieel heet, bloeide dit jaar al in januari - totdat
de winter alsnog inviel. Nu het dooit, bloeit het on
verstoorbaar verder. Het is een plant die bij uitstek
geschikt is met bomen en struiken te concurreren,
vooral omdat het groeiseizoen van het viooltje veel
vroeger valt dan dat van de concurrentie.
Want dat is eigenlijk het geheim, als je op zoek gaat
naar planten die in armoedige situaties nog tieren:
WWËk zoek naar planten waarvan het groeiseizoen niet sa
menvalt met dat van boom of haag. Bloembollen
vallen bijvoorbeeld in die categorie. Omithogalum - vogel-
melk - en Allium - sierui - bloeien en groeien in een tijd dat
de groei van bomen en struiken praktisch stilstaat De groei
van veel bloembollen begint in het najaar, als de wortelvor
ming start, en eindigt in het voorjaar, voordat haagheesters
en bomen weer actief worden. Zo is het goed samenleven.
Een soort vogelmelk die je in boomspiegels en langs hagen
kunt planten, is Omithogalum umbellatum. Een nadeel van
dit bolgewas is dat de bloemen alleen in de zon opengaan.
En zon heb je alleen aan de zuidkant van een haag. Ook
sieruien zijn niet dol op het noorden, maar op zuid-, oost-
of westaspecten kun je de geelbloeiende Allium moly of de
met lila bollen bloeiende Allium christopii gebruiken.
Een klassieker voor haagvoet en boomspiegel is Geranium
macrorrhizum, een ooievaarsbek die een gesloten dek vormt
van aromatisch, zachtbehaard blad en die van eind mei tot
ver in juni bloeit met roze, paarsrode of witte bloemen.
Koken en tegelijkertijd, met het
zelfde apparaat, je mobiel opla
den. Dat lijkt een onwenselijke,
zo niet onmogelijke combinatie.
Toch? Niet volgens BioLite (Bio-
litestove.com), dat met de Camp-
Stove een kampeerkookstel heeft
ontwikkeld dat koken (op hout)
en opladen met elkaar verenigt.
Hoe het werkt? Simpel. Verza
mel wat takjes of ander brand
baar groen, steek het aan en je
bent klaar om te koken. Onder
tussen kun je de in energie omge
zette warmte gebruiken voor het
opladen van bijvoorbeeld een
mobiel of lampje, via de USB-
poort aan de andere zijde. Het
zelfde principe paste BioLite al
toe bij de HomeStove, ontwor
pen voor de drie biljoen mensen
wereldwijd die op ongezond en
miliebelastend open vuur koken.
De CampStove kost 129 dollar en
is te reserveren/bestellen via:
http://bit.ly/vgXC5A
Bewust
klussen
Bouwmarkten hebben het in hun folders regelmatig
over 'milieubewust klussen'. Het nieuwe logo Klus
Bewust moet ons helpen verantwoorde keuzes te
maken in het doolhof van de doe-het-zelfzaak.
door Suzanne Dijkstra illustratie Mark Reijntjens
Ooit getwijfeld tussen
een pot verf van het
ene merk en het ande
re vanwege de impact
die het spul op het mi
lieu zal hebben?
Uit de supermarkt kennen we het
Gezonde Keuze Klavertje en het Ik
Kies Bewust-logo waarmee gezonde
producten worden gelabeld. Sinds af
gelopen maand doet bouwmarkt
Gamma iets soortgelijks met klusma-
terialen en aanverwante producten.
Spullen die goed scoren op de pun
ten milieu, veiligheid en gezond
heid, krijgen van Gamma het Klus
Bewust-logo opgeplakt. Inmiddels
prijkt het groene logo op allerlei pro
ducten, van lampen tot tegels en
houten binnendeuren.
Gamma bepaalde in samenwerking
met de onafhankelijke Stichting Con
sument en Veiligheid en voorlich
tingsorganisatie Milieu Centraal wel
ke producten uit het assortiment het
label verdienen. „We hebben geen
speciale producten ingekocht, maar
puur naar ons bestaande assorti
ment gekeken. We waren al langer
bezig op het gebied van milieu, vei
ligheid en gezondheid, maar dat was
voor de consument niet echt zicht
baar in de winkel. Daar is met het lo
go verandering in gekomen", zegt
Helma van Remmerden namens
Gamma.
Ook geeft de bouwmarkt sinds kort
extra informatie op borden in de
winkel en via folders. Niet alleen
over de groene producten, maar ook
over bijvoorbeeld het op een verant
woorde manier omgaan met bouw
en klusafval en het veilig gebruiken
van bouwmaterialen en hulpmidde
len als ladders en steigers.
Het was een flinke klus alle produc
ten onder de loep te nemen.
„We hebben in een paar maanden
43.000 producten uit ons assorti
ment getoetst. Daarvan hebben in
tussen zesduizend producten het
Klus Bewust-logo", vertelt Ingrid Aal-
dijk van Milieu Centraal. Dat be
tekent overigens niet dat de
37.000 producten die géén label
kregen, onveilig of milieubelas
tend zijn. „Bij sommige produc
ten heeft het geen nut ze een la
bel te geven, omdat er weinig aan
te toetsen of te veranderen valt.
Bijvoorbeeld bouten en schroe
ven", legt Aaldijk uit.
De toetsing van de producten zal
jaarlijks worden herhaald. „We
Tips
Plan een klus goed en maak
een nauwkeurige inkoopljjst.
Lees gebruiksaanwijzingen en
vraag tips aan deskundigen.
Kies voor oplosmiddelvrije verf.
Voorkom of beperk afval. On
mogelijk? Voer afval; dan in ie
der geval op de juiste manier af
(bijvoorbeeld verfresten en
schoonmaakmiddelen bij het
klein chemisch afval).
Kies bij voorkeur materialen
die lang meegaan.
Kies voor hout met een FSC-lo-
go. Dat is afkomstig uit goed
beheerde bossen.
Zorg voor goede ventilatie en
isolatie in huis.
Vervang spaarlampen door zui
niger ledlampen.
Kies voor waterbesparende kra
nen en thermostaatkranen.
Waterbesparende stortbakken,
spoelonderbrekers en douche
koppen zijn een slimme keuze.
Stook energiezuinig en zet een
thermostaatknop op de radiato-
Meer tips op:
www.verbouwwijzer.nl
www.milieucentraal.nl
www.veiligheid.nl
hopen dat het producenten over
de streep trekt hun producten mi
lieuvriendelijker en veiliger te ma
ken. Als de consument die be
hoefte heeft, dan zijn fabrikanten
eerder geneigd ernaar te luiste
ren."
Of het label werkt, is overigens
nog de vraag. Uit recent onder
zoek van onderzoeksinstituut LEI
van de Wageningen Universiteit
blijkt dat het Ik Kies Bewust-pre-
dicaat in de supermarkt mensen
niet aanzet tot het kiezen voor ge
zondere producten. Mensen ble
ken het logo wel te kennen en
het met gezondheid te associë
ren, maar deden er verder niets
mee. „Hoe dat zit met consumen
ten in de bouwmarkt, gaan we de
komende maanden uitzoeken.
Wij hopen dat het Klus Be
wust-logo wordt erkend als een
overkoepelend logo, want op veel
producten staan eveneens andere
labels", vervolgt Aaldijk.
Op bouwmarktproducten zijn bij
voorbeeld ook al het Milieukeur,
NaturePlus, FSC, PEFC, het Dubo-
Keur voor duurzame bouwpro
ducten, Kiwa voor waterbespa
ring, Komo-keur en het Europees
Ecolabel te vinden. Grote kans
dat de meeste klussers daar nog
nooit op hebben gelet, of dat ze
niet weten waar al die labels (pre
cies) voor staan. „Het Klus Be
wust-logo maakt de keuze een
voudiger en het zorgt voor be
wustwording", vindt - en hoopt
- Gamma.
Toch blijft het lastig kiezen als je
eenmaal in de bouwmarkt staat.
Dat was al zo door het overweldi
gende, steeds ruimer wordende
aanbod van spullen. En nu dus
ook nog omdat het ene product
milieuvriendelijker of meer ever-
antwoord blijkt te zijn dan het an
dere. Aaldijk: „Wat prijs betreft,
maakt het over het algemeen niet
uit, dus waarom zou je dan niet
het product kiezen met het Klus
Bewust-logo?"
Toch blijft het lastig te achterha
len of het product met het label
erop echt de beste keuze is. De
criteria voor milieubelasting en
duurzaamheid zijn immers nogal
complex. De milieubelasting van
materialen die bij het klussen en
verbouwen worden gebruikt, zit
vooral in de productie. De grond
stoffen moeten behalve gewon-
