Appels en peren
op internet
io vergelijkingssites
Toezichthouder moet zijn tanden laten zien'
Wie denkt via een
vergelijkingssite op
internet de beste
spaarvorm of reis
verzekering af te
kunnen sluiten,
heeft het mis, blijkt
uit NMa-onder-
zoek. Ga nooit af
op slechts één bron,
raadt de NMa aan.
vrijdag 24 februari 2012
door Joep Trommelen
zie onze website:binnënland
NMa: 'Getest op volledigheid,
correctheid en transparantie'
Is die 2,7 procent spaarrente
wel de beste deal die je
kunt maken als je een reke
ning zoekt voor de euro's
die je overhoudt? Meer dan
duizend vergelijkingssites
beweren te helpen bij het maken
van juiste keuzes, of het nu gaat
om spaarrekeningen of wasmachi
nes. Maar er blijkt veel mis te zijn,
en het is voor een leek onmogelijk
het kaf van het koren te scheiden.
De Nederlandse Mededingingsau
toriteit (NMa) stelt in een eerder
deze maand gepubliceerd onder
zoek vast dat de meeste sites ver
onder de maat zijn. Woordvoer
ster Barbara Van der Rest-Roest be
nadrukt dat de NMa 'niet aan na
ming and shaming' doet. Hoe de
2i onderzochte sites voor spaarre
keningen en de 17 voor doorlopen
de reisverzekeringen precies sco
ren, blijft een geheim.
De sites zelf weten inmiddels wel
van de hoed en de rand. Op die
manier hoopt de NMa hen aan te
zetten tot verbeteringen.
„Wij publiceren in ons onderzoek
alleen de namen van de sites die
op alle punten goed scoren. Daar
is natuurlijk uit af te leiden hoe
het met de rest is gesteld; niet best
dus", zegt Van der Rest-Roest.
Voor de meeste sites valt er veel te
verbeteren. Bij de reisverzekerin
gen scoren alleen Independer.nl
en Geld.nl goed. Bij de spaarsites
noemt de NMa geen enkele site.
De NMa raadt de consument der
halve aan altijd meerdere sites te
raadplegen en daarna bij de aanbie
ders nóg eens te checken of alles
wel echt klopt. Want bij ruim 60
procent van de onderzochte sites
klopten de opgegeven spaarrente
of premiehoogte niet.
En 30 procent van de spaarsites en
75 procent van de verzekeringsver-
gelijkers toont te weinig produc
ten om een goede vergelijking te
kunnen maken. De helft van alle
sites is volgens de NMa 'niet trans
parant' over hoe er geld wordt ver
diend. Vrijwel altijd ontvangen ze
provisie voor verkochte polissen
of rekeningen, maar dat is niet al
tijd even. duidelijk.
Volgens NMa-bestuurder Henk
Don kan het instellen van een ver
gunningenstelsel 'een positieve in-
'Waar de markt het laat
liggen, zou de overheid
moeten inspringen'
vloed hebben op de kwaliteit van
de sites'. „Maar deze maatregel kan
er ook toe leiden dat het moeilij
ker wordt om als vergelijkingssite
toe te treden en dit kan concurren
tie tussen vergelijkingssites en in
novatie van vergelijkingssites be
perken. Een gedragscode is daar
om op dit moment een meer voor
de hand liggende optie om de kwa
liteit van vergelijkingssites te sti
muleren."
Eind december vorig jaar kwam
de Autoriteit Financiële Markten
(AFM) ook al met een rapport
over sites. De AFM drong aan op
het 'verstrekken van relevante en
duidelijke informatie', niet alleen
over het product dat bovenaan
een lijst staat maar ook over alter
natieven.
Sites moeten van de AFM uitleg
gen hoe ze geld verdienen, hoe de
vergelijkingen tot stand komen en
hoe volledig die zijn. De AFM
wijst sites erop dat als zij nu al ver-
gunningplichtig zijn - dus als ze
ook zelf financiële producten aan
bieden - ze volgens de wet duidelij
ke informatie moéten geven.
NMa-bestuurder Don legt de bal
nu bij de sites. „De NMa verwacht
dat zij zich zullen inspannen om
hun websites te verbeteren. Dit is
immers in het belang van de con
sumenten die deze websites bezoe
ken. Indien nodig kan de NMa be
sluiten op termijn nog eens naar
deze sector te kijken."
TNO stelde al in 2008 vast dat er
veel mis was met de sites. Toen
constateerde onderzoeksburo TNS
NIPO ook dat 40 procent van alle
aankopen plaatsvindt onder in
vloed van bezoeken van vergelij
kingssites, ongeacht of het gaat
om financiële producten, ernergie,
hotels, contactlenzen of inktcar-
tridges.
De situatie lijkt gezien de actuele
rapportages van AFM en NMa wei
nig veranderd. Tarieven kloppen
vaak niet, maar het komt ook voor
dat webwinkels ervoor zorgen dat
hun producten als eerste op het
beeldscherm verschijnen, onge
acht de kwaliteit.
Frustratie over de 'onoverzichtelijk
heid in het woud van sites' was
voor Marian Luursema om Snake-
wool te beginnen, een website die
vergelijkingsites vergelijkt. Snake-
wool krijgt volgens Luursema zo'n
15.000 bezoekers per maand. „Een
beetje marginaal", geeft ze toe. „Ze
ker omdat er wel meer dan dui
zend vergelijkingssites bestaan, die
door miljoenen mensen worden
bezocht. Maar )e moet ergens be
ginnen. En je kunt ergens anders
terecht als je meer over de kwali
teit van sites wilt weten."
Wat raadt Luursema de consu
ment aan? „Dat blijft lastig. Wie
googelt, komt vaak niet op de bes
te site. Sites die het meeste recla
me maken, zijn ook niet per se de
beste. Snakewool probeert per ru
briek bij te houden wat goede en
slechte sites zijn, maar ik besef dat
ik met zó veel sites nooit volledig
kan zijn. Op dit moment zijn som
mige rubrieken verouderd. Er
wordt aan actualisatie gewerkt en
medio dit jaar willen we weer vol
ledig up to date zijn."
Luursema ziet wel wat in een ver
gunningstelsel voor sites. „Al jaren
onderneemt niemand echt actie.
En er zijn ook niet op alle gebie
den sites actief Bijvoorbeeld voor
het notariaat. Terwijl daar wel be
hoefte aan is. Consumentenorgani
saties en toezichthouders moeten
een grotere rol gaan spelen. Ik
vind het een publieke taak dat de
overheid zelf meer vergelijkingssi
tes opzet, zoals kiesBeter.nl, voor
zorgverzekeringen en ziekenhui
zen. En de AFM heeft al Geldwaar-
dering.nl, over financiële produc
ten. Waar de markt het laat liggen,
zou de overheid moeten insprin
gen."
Het succes van een ver
gelijkingssite hangt af
van de betrouwbaar
heid. De NMa pleit
voor zelfregulering door de
branche. Edmond Hilhorst, een
van de oprichters van Indepen-
der.nl, een van de grootste verge
lijkingssites, is echter niet van
plan het voortouw te nemen bij
het maken van een gedragscode.
De NMa pleit ervoor dat de gro
tere sites dat gaan doen.
Hilhorst: „We hebben gezien
waar dat in de financiële sector
toe leidt. Dat is toch een beetje
alsof de slager zijn eigen vlees
keurt. En het is heel moeilijk
om het met z'n allen eens te
worden, je krijgt dan een slap af
treksel van alle wensen die bij
de verschillende bedrijven le
ven. Dus het is beter dat de
NMa, de AFM, De Nederland-
sche Bank of het ministerie zélf
regels opstelt, dat is veel geloof
waardiger."
Volgens NMa-bestuurder Henk
Don moet de gedragscode de al
bestaande wettelijke regels aan
vullen. „Zo kan de AFM op ba
sis van de Wet financieel toe
zicht bepaalde normen stellen
ten aanzien van transparantie
over de dienstverlening. Daar
naast is de Consumentenautori
teit bevoegd om handhavend op
te treden in het geval dat consu
menten bewust ernstig worden
misleid door een vergelijkingssi
te en hierdoor verkeerde keuzes
door consumenten worden ge
maakt."
Hilhorst vindt een gedragscode
'te soft'. „Er moet toezicht ko
men waarbij de toezichthouder
zijn tanden kan laten zien. De
AFM heeft in december veel si
tes aangesproken op onvolko
menheden. Veel sites zijn bezig
zich aan te passen. Wat mij be
treft, komen er vergunningen
die ze in het uiterste geval kun
nen verliezen. Dat is in het be
lang van de hele sector. Want
wij moeten het hebben van on
ze geloofwaardigheid."
Wat laat je allemaal meetellen in
Edmond Hilhorst foto Independer
je eindoordeel? Wat wil de con
sument precies weten? En 're-
views' door bezoekers van ho
tels of restaurants, wordt daar
niet mee gesjoemeld? Er bestaat
zelfs een computerprogramma
waarmee je reviews kunt 'scan
nen' op verdacht taalgebruik dat
kan duiden op manipulatie.
Hilhorst kent de problemen.
„De manier waarop je 'weegt' is
een gevoelige kwestie. Vergelijk
het met hoe Michelin de restau
rantsterren uitdeelt. Hoe verge
lijk je de prijs met de kwaliteit
van het eten en de bediening?
Daar moet je heel transparant
over zijn, anders heeft de consu
ment er niets aan."
Independer.nl kreeg onlangs
veel kritiek toen verzekeraar
Achmea een meerderheidsbe
lang van 77 procent in de site
nam. Independer zou zijn onaf
hankelijkheid te grabbel gooien.
Een Raad van Toezicht onder lei
ding van Arthur Docters van
Leeuwen moet ervoor waken
dat de site volstrekt onpartijdig
blijft. Ook gaat Achmea anonie
me informatie van sitebezoekers
gebruiken om de eigen produc
ten te verbeteren.
Hilhorst houdt vol 'dat de onaf
hankelijke advisering en vergelij
king van Independer niet in het
geding is'. „Maar ik kan niet ont
kennen dat er nu een vorm van
afhankelijkheid van Achmea is.
Net als het vóór het meerder
heidsbelang van Achmea zo was
dat we afhankelijk waren van an
deren, doordat we van hen pro
visie ontvangen. Maar het zou
oerdom van ons zijn als we ver
gelijkingen gaan manipuleren.
Eén voorbeeld van een foute ver
gelijking en we worden, terecht,
gekielhaald."
Hij beaamt dat Achmea zichzelf
via Independer een voorsprong
op de concurrentie kan verschaf
fen. „Maar dië informatie geven
we nu ook al aan andere verzeke
raars, en dat blijven we gewoon
doen. We hebben in een con
tract vastgelegd dat Achmea
nooit meer dan 35 procent van
een categorie via onze site kan
verkopen. Als dat percentage in
zicht komt, trekken wij aan de
bel bij de anderen, opdat zij hun
producten op dezelfde manier
ook kunnen verbeteren. De con
sument is dan de uiteindelijke
winnaar."
