Hoofdstad van Fins design
De Finse hoofdstad Helsinki is dit jaar
designhoofdstad van de wereld. Alexander
Reeuwijk reisde naar de stad en' dook
onder in de wereld van het Finse ontwerp.
reizen@wegener.nl 2.1 reizen
024-3650360
Zaterdag 11 februari 2012
Helsinki is slechts twee
uur vliegen van Schip
hol. Toch wordt de Fin
se hoofdstad nauwe
lijks door Nederlandse
toeristen bezocht. Maar nu is er
een goede aanleiding om de onbe
kende stad te bezoeken. Dit jaar is
Helsinki naast hoofdstad van Fin
land ook Designhoofdstad van de
wereld. En terecht.
De Finse samenleving is doorde
semd van design. Om een idee te
krijgen van de omvang en de ge
schiedenis van het Fins design be
ginnen we mijn bezoek in het De
signmuseum, waar we worden
rondgeleid door een student van
de Designacademie, Pinja Nou-
siainen.
Volgens Nousiainen zijn er grof
weg twee redenen waarom Fins
design zo populair is in de wereld:
„Allereerst is het typisch Finse de
sign ontstaan in de periode dat
Finland zeer arm was. Vandaar dat
het design sober, tijdloos en func
tioneel was. Daarbij heeft het al
een lange geschiedenis. Sinds het
midden van de negentiende eeuw
maakt Finland al design. De reden
dat we het vervolgens over de hele
wereld hebben verspreid, is omdat
we er heel trots op zijn. Finland
heeft maar weinig exportproduc
ten en heeft geen koninklijk huis
om mee te pronken."
In de tentoonstellingsruimten zie
je tal van klassiekers van de inmid
dels overleden wonderkinderen
Kaj Franck en Alvar Aalto. Ze wor
den gebroederlijk naast meer he
dendaags design getoond, zoals te
lefoons van Nokia en kleding van
Marimekko.
Hier ontdek je het geheim van het
Finse design. Waar Italiaanse en
Franse ontwerpers de mode bepa
len, doen Finse designers wat ze
goed dunkt, wars van alle mode
grillen. Daardoor is Fins design
heel herkenbaar, met gevoel voor
traditie.
Vanuit het museum wandelen we
naar de Esplanade, het statige, klas
siek ogende stadspark met aan
weerszijden tal van designwinkels,
cafés en restaurants. Een van de
beste restaurants van Helsinki, Res
taurant Savoy, ligt op de bovenste
etage van een pand midden op de
Esplanade. Sinds de Italiaanse pre
mier Berlusconi de Finse keuken
tot slechtste ter wereld bombar
deerde, proberen Finse chefs het te
gendeel te bewijzen. Met succes.
In het door Alvar Aalto ingerichte
restaurant met uitzicht over de
stad, worden lokale ingrediënten
omgetoverd tot kunstwerkjes.
Na de lunch wandelen we door
het stadspark naar de haven. De in
dustriële loodsen, die ooit door on
der andere de douane als opslag
ruimten werden gebruikt, zijn na
jaren leegstand omgebouwd tot ex
positieruimten, cafés en restau
rants. Het resultaat is boeiend: de
grove structuur van de gebouwen
combineert goed met het strakke
design en moderne inrichting van
de restaurants en cafés. Het promi
nent in de haven aanwezige Old
Customs Warehouse, een enorme
recent opgeleverde expositieruim
te, zal heel 2012 tal van moderne
Finse designexposities verzorgen.
Vanaf deze voormalige opslag
loods kun je langs de kaden lopen.
De Russisch-orthodoxe Uspenski
kathedraal ligt op een heuvel bo
ven het water. Reusachtige meeu
wen vliegen luid krijsend tussen
de viskramen-in de zuidelijke ha
ven. Hier worden zeeverse zalm,
garnalen en rivierkreeftjes ver
kocht. In de negentiende eeuwse
markthal, inclusief gietijzeren bal
ken, is ook een toeristische markt
gevestigd, vol met kleine traiteurs
en restaurants. Hier kun je behal
ve vis en schaaldieren, lokale spe
cialiteiten als rendierbiefstuk en
stoofpot van berenvlees kopen. De
sfeer in de toeristische markthal is
een beetje oubollig, maar ook wel
weer prettig.
Het weekendje Helsinki sluiten we
af met een bezoek aan de fabriek
van Arabia, één van de oudste en
bekendste Finse designmerken, in
Nederland beter bekend onder de
naam Iittala. Sinds 1873 wordt aar
dewerk geproduceerd in deze fa
briek, die nog altijd middenin de
stad ligt. De borden, kopjes en
schotels worden deels nog met de
hand vervaardigd. Je ziet onmid
dellijk de kracht van de ontwer
pen: sober, functioneel en heel her
kenbaar. Alle nieuwe ontwerpen
zijn variaties op reeds bestaande.
De rondleiding eindigt bij de out-
letstore van de fabriek, waar de
nieuwste ontwerpen en de klassie
kers van Iittala, Arabia en Teema
tegen lage prijzen te koop worden
aangeboden. Ik voel me een kind
in een designsnoepwinkel.
r Reageren?
4 redactie.reizen@wegener.nl
ff
Er gaan dagelijks meerdere recht
streeks vluchten van Amster
dam naar Helsinki. De vlucht
duurt ongeveer twee uur.
Een rondleiding door de Arabia
fabriek, waar al het aardewerk
nog voor een deel met de hand
wordt geproduceerd, is zeer de
moeite waard (reserveren via
arabia.visitors@iittala.com).
Wie meer geïnteresseerd is in al
ternatieve kunst kan naar de
wijk Kallio gaan, aan de rand van
de stad. In deze voormalige arbei
derswijk zijn bovendien tal van
galeries, koffiehuizen en cafés.
Gedurende heel 2012 zijn er ex
posities, manifestaties en sympo
sia. Er is een (gratis) app waar
mee alle activiteiten en locaties
zijn terug te vinden.
Deze reis is mede mogelijk ge
maakt door Visit Finland (www.vi-
sitfinland.com) en Finnair
(www.finnair.com).
www.wdchelsinki2012.fi
www.designmuseo.fi
www.kiasma.fi
www.visithelsinki.fi
Een bont kleurenspektakel geeft het parlementsgebouw in Helsinki een verrassend uiterlijk.
foto Markku Ojala/EPA
