Hardlopen als de homo sapiens
gezondheid 133
donderdag 2 februari 2012
Weg met die geavanceerde
hardloopschoenen, die
ondanks talloze innovaties
blessures blijven opleveren.
De nieuwste hype op
hardloopgebied is rennen
op blote voeten of met
minimalistische schoenen.
door Dora Rovers
ardlopen met dikke-zo-
LJ lenschoenen is als pia-
nospelen met boks-
I I handschoenen aan",
zegt Jacky Ledeboer. Nederlands
eerste kampioen blootsvoets hard
lopen bij de vrouwen, fysiothera
peute van beroep, schopte na
26 jaar haar schoenen met dikke,
schokdempende zolen uit en ver
anderde haar loopstijl drastisch.
„Ik loop nu harder dan ik ooit
deed en ik kan veel langer trainen,
zonder angst voor blessures."
Tijdens de bescheiden strijd om
het officieuze Nederlandse kam
pioenschap blootsvoets hardlopen
legde Ledeboer de 10 kilometer in
43 minuten af en finishte als eer
ste, ook vóór loopsters op high
tech schoenen. Als er op het laatst
geen verwarring was geweest over
het te volgen parcours, had Lede
boer wel een minuut sneller kun
nen zijn. „Eindelijk zie ik mijn po
tentie. Van nature heb ik namelijk
geen talent voor hardlopen."
Ledeboers eerdere persoonlijke re
cord op de ïo kilometer was minu
ten langzamer en ging gepaard
met veel blessureleed. „De sport
arts vertelde me toen dat mijn fy
sieke grens was bereikt. Om mijn
lies, waaraan ik jarenlang een bles
sure had, te ontzien, raadde hij
mij aan minder te hardlopen."
Dat was ze niet van plan. Maar het
moest allemaal wel intelligenter
en efficiënter kunnen, besloot Le
deboer. De uitstalling van een bat
terij loopschoenen naast haar,
maakt duidelijk welke ommezwaai
ze maakte. Van het onbuigzame,
eerste exemplaar met verhoogde
hakken tot aan de multiflexibele
rubberen handschoen-schoen, de
Vibram Fivefinger, met afzonderlij
ke ruimte voor elke teen. Die laat
ste minimalistische schoen is de
jongste creatie van elkaar fel becon
currerende sportschoenenfabrikan
ten. Die zijn er in al die jaren van
innovaties, ondanks beloftes van
het tegendeel, niet in geslaagd het
aantal blessures te verminderen.
Nu speelt de commercie met mi
niem schoeisel, naar wens van kan-
goeroeleer, in op de hype rond
barefootrunning, oftewel bloots
voets hardlopen. Jacky Ledeboer
pakt de eerste schoen van de rij.
„Voel eens hoe stijf deze zool is.
Waarom trekken we als we gaan
hardlopen een klomp aan? Terwijl
onze voeten juist enorm geavan
ceerd zijn. Met een verfijnd net
werk aan botjes en spiertjes die,
als ze gebruikt worden, sterk zijn."
Wetenschappelijk is aangetoond
dat de mens gemaakt zou zijn om
blootsvoets te hollen. Volgens evo
Nabil Mohammed Al-Garbi uit Jemen doet het tijdens WK's, maar blootsvoets hardlopen kan ook op lager niveau.
lutionair bioloog Daniel Lieber-
man van de Harvard University in
Massachusetts stapte de mens tij
dens zijn evolutie uit de boom om
te gaan jagen op de savanne. Zich
hiermee onderscheidend van de
aap, ging de homo sapiens achter
een gazelle of ander dier aan, dat
goed kon sprinten, maar niet lang
kon hardlopen. De prooi raakte na
tien tot vijftien minuten uitgeput,
waardoor de mens al duurlopend
op blote voeten zijn maaltijd te
pakken kreeg.
Eigenschappen als lange benen,
korte tenen en de aanwezigheid
van een voetboog danken we vol
gens Lieberman aan dit langeaf-
standslopen van onze voorouders.
De professor, zelf fervent hardlo
per, besloot een uitstapje te ma
ken naar de biomechanica en on
derzocht het verschil tussen blote-
voetenlopers en hardlopers op
sportschoenen.
In het Britse wetenschappelijke
tijdschrift Nature deed Lieberman
in 2010 verslag. De meeste lopers
met supergedempte zolen raken
Meer informatie
Jacky Ledeboer:
www.fysio-en-zo.nl
Q Blotevoetsschoenen:
www.natuurlijkhardlopen.nl
www.anyonesrunshop.nl
Christopher McDougall - De geboren
renner. Prometheus, 12,50 euro.
Een bestseller van een Amerikaan die
op zoek gaat naar het geheim van de
ultralopers van de Tarahumara-india-
nenstam in Mexico.
de grond met flinke kracht, lan
dend op hun hiel. Amerikanen en
Kenianen, die gewend zijn op blo
te voeten te rennen, bewegen daar
entegen lichtvoetig. Zij raken de
grond met de bal van hun voor
voet, of iets daarachter, en bren
gen daarna de hiel omlaag, ge
bruikmakend van hun natuurlijke
springveer. De spieren in de voet
en het onderbeen dienen als
schokbrekers, waardoor de impact
De voet Q
wijst naar
boven.
Prettig
neerkomen
Gedempte (2J
schoenen
zorgen dat de
loper eerst met
de hakken
landt.
nog maar 6o procent van het li
chaamsgewicht is en niet zoals bij
de hiellanding 200 tot wel 300 pro
cent. We kunnen ons hiellandin-
gen alleen permitteren omdat er
dikke schoenen op de markt zijn.
Ledeboer trekt veel bekijks tijdens
wedstrijden, waarbij ze met het
oog op mogelijke oneffenheden
minimalistische schoenen draagt.
Reacties als 'zo, die durft' en 'kun
jij lopen op die schoenen?' geven
aan dat het blootsvoets hardlopen
in Nederland bepaald nog geen ge
meengoed is. Dat komt allereerst
door een noodgedwongen pauze
in de winter en meestal ook in de
zomer. Ledeboer: „Het is leuk om
op blote voeten te rennen, maar
niet bij min 2 graden als je je voe-_
ten niet meer voelt of bij 30 gra
den als je door het warme asfalt
blaren krijgt."
Hoewel ook in Nederland sprake
is van een terug-naar-de-matuur-
beweging, zal er maar een kleine
groep zijn die zich alle moeite en
tijd getroost voor de noodzakelijke
omschakeling van hiellanding naar
Voorwaarts vallen
foto Lee Jin-man/AP
het neerkomen op de voorvoet.
„Mensen willen tegenwoordig in
stantoplossingen en resultaten.
Maar er is geduld en toewijding
nodig om je loopstijl te verande
ren. Je moet er maanden voor uit
trekken en ambities op een lager
pitje zetten. Iemand die binnen
een paar maanden een marathon
blootsvoets wil lopen, heeft een
grote kans op blessures."
Ledeboer weet waarover ze praat.
Terwijl ze in staat was een mara
thon te lopen, moest ze tijdens
het trainen in 'blotevoetenstijl' al
na twintig minuten stoppen. „En
zelfs toen had ik al pijn in mijn
kuiten." Vooral de bij hardlopers
toch al kwetsbare achillespees en
de kuitspier krijgen het volgens de
Nederlands kampioene zwaar te
verduren. Zo natuurlijk is hardlo
pen op blote voeten kennelijk niet
meer. „Maar het valtte leren. Ik
heb de techniek van een eliteloper
aangeleerd."
reageren?
gezondheid@wegener.nl
Jacky Ledeboer is coach in de Pose-techniek, die er kort gezegd op neerkomt
dat hardlopen voorwaarts vallen is. Ze laat de verslaggeefster niet gaan zon
der een inwijding. Eerst filmt ze de manier waarop ik ren. We bekijken de op
names. „Geen slecht uitgangspunt. In ieder geval trek je je knieën niet al te
hoog op." Tot mijn verbazing zie ik dat ik regelmatig op de middenvoet land
en niet op de hiel, zoals ik had gedacht. Ledeboer zegt dat ik te veel energie
in de afzet steek. „Op het moment dat je in de lucht bent, verlies je snelheid.
Alles wat voor je lichaam uitsteekt terwijl je landt, remt je snelheid."
Ze legt uit dat het beter is onder mijn lichaam te landen en niet af te zetten,
maar het grondcontact te verbreken. In een tuigje, heupen naar voren, kuiten
ontspannen, elastieken onder mijn hielen, ogen dicht: ik doe het om mijn
pas te verkorten, de afzet af te zweren en de pasfrequentie te verhogen. Zon
der veel inspanning loop ik hard, met veelvuldige, lichtvoetige passen.
t Mijn oude manier van rennen en de nieuwe houding lijken in de verste verte
niet op elkaar. Van olifant naar gazelle, noemt Ledeboer het. Misschien maar
doorzetten? Tegen de tijd dat de aarde weer is opgewarmd, kan ik het mis
schien wel zonder schoenen.
