Survival op het Zweedse ijs
De doffe dreun komt van
dichtbij. We kijken
verschrikt op, een lawine.
In de vrije natuur van
Zweden lijkt om elke
hoek gevaar te loeren.
Amoud Comelissen
leerde hoe je er moet
overleven.
TT
reizen@wegener.nl
19 reizen
|S| 024-3650360
l:T:l
Zaterdag 28 januari 2012
Er schijnt een probaat middel te zijn
om te voorkomen dat je 's nachts
bezoek krijgt van een beer. Ge
woon even rondom je tent plas
sen. We grijnzen wat en besluiten
het maar te laten zitten. Dan maar een beer
in de tent. Of een wolf Die lopen hier, in
de Centraal-Zweedse regio Jamtland, ook
rond. Net als de lynx. De vraag is alleen of
ze überhaupt in de buurt durven komen
van het kamp. Daarvoor zijn mensen nu
eenmaal te luidruchtig.
Je moet wel uitkijken waar je je kamp op-
zetj Bij voorkeur niet onderaan een helling
(lawinegevaar) of op een bevroren meer of
rivier. Zeker in het voorjaar kan het altijd
stromende water in één nacht door de dik-
ke ijslaag breken en je met tent en al weg
spoelen. Bevroren meren zijn alleen leuk
om in te gaan ijsvissen.
Je kunt natuurlijk ook op de gebruikelijke
manier wintersporten in Jamtland. Alpine
skiën, langlaufen, tochten maken met de
sneeuwscooter, bevroren watervallen be
klimmen én après-ski. Het is er allemaal in
de gebieden rond de toeristenplaats Are en
de grootste stad van Jamtland, Östèrsund.
In dé bossen van Jamtland is de mensen
hand goed te zien. Er staan routes aangege-.
ven voor sneeuwscooters en er zijn marke
ringen voor de hondensledes. Wie hier ver
blijft, dient de regels in acht te nemen van
hemd en je buitenjas. Meer niet."
We stappen verder op onze sneeuwschoe-
nen en langlaufski's. Met gewone schoenen
zak je hier onmiddellijk tot je heupen in de
sneeuw. Op de al enigszins gebaande paden
gaat het nog, maar de versgevallen sneeuw
vergt heel wat meer van je krachten. De
boomlange Matus uit Praag verbijt zich en
trekt de 'pulka', de groepsslee met onze ten
ten en uitrusting over een vers sneeuwduin.
Ondanks het verbod op zweten, druipt het
bij de meesten van onze groep in straaltjes
van het gezicht. We moeten even op krach
ten komen. We sjokken naar een bosje dat
enigszins beschutting biedt tegen de stevige
wind die over het stijfbevrören en be
sneeuwde meer waait. We drinken uit de
waterflessen en Eva diept uit haar rugzak
een rendierenworst op, die ze in plakken
ronddeelt. We horen het twieteren van de
taiga-gaai. Deze 'houthakkersvriend' ver
schijnt overal in de wildernis waar mensen
zich even ophouden.
Het is zo koud, dat we de blikjes camping-
gas op de deksel van de kokende pasta moet
leggen omdat het gas anders bevriest. De
branders pruttelen vrolijk, gesprekken gaan
in drie talen tegelijkertijd. Het begint zacht
jes te 'regenen' door de condens die van het
tentdoek valt. Voorlopig zitten we goed op
onze ijsbank met een tafeltje in het midden,
die we moeiteloos construeerden door in de
tent een cirkel van sneeuw uit te graven. Je
moet er maar even opkomen. Net als die
kuil in je slaaptent, waardoor je in de in
gang gewoon kunt staan. Toch blijft kampe
ren in de sneeuw ijskoud, de grond keihard
en het slaapmatje erg dun. Pas na uren sla
pen we in.
De volgende dag begint vroeg. Rondom het
kamp zoeken we naar sporen van wilde
beesten. Verderop zien we wat drollen van
de sledehonden. Die tellen niet mee. Hus
ky's kun je gewoon aaien. Dat is geen wild.
Ook al hebben de honden van de twee
teams nooit een huis van binnen gezien.
„Veel te warm voor ze", lacht hondenbege
leider Jonathan. „Ze hebben het vandaag
met min 10 al veel te warm. De sneeuw is
ook veel te zacht."
„Hike, hike!", spoort Jonathan zijn dieren
aan. Het twaalfspan zet er de vaart in. Een
walm van warme hond, poep en pis waait
naar achteren. Maar het gaat een stuk snel- -*
Ier dan zelf door de sneeuw baggeren. Het
past ook beter bij het Sapmi-gevoel dan een
rit per walmende sneeuwscooter.
Toch is het een imponerend gezicht als tij
dens het ijsvissen in de verte een colonne
sneeuwscooters voorbijtrekt over het im
mense meer achter Are. Zwarte silhouetten
tegen een decor van ijs, bos, berg en luch
ten. Er schuift een wolk voor de fletse zon.
Het boorgat in het ijs klontert langzaam
dicht. Lusteloos hangt het wormpje aan zijn
haakje. Zo heeft geen vis er zin in. Je schijnt
hier goed te kunnen vangen. Maar nu even
niet. Gelukkig dat net vandaag de lunch in
een restaurant wordt opgediend. Ook op
survival gaan, heeft zijn grenzen.
Jamtland is goed per vliegtuig te berei
ken via een vlucht naar Stockholm en van
daaruit naar Östèrsund.
Informatie over vakantie in Are en omge
ving is te vinden op www.skistar.com
Alles over de Outdoor Academy staat op
www.visitsweden.com/outdooracademy
Deze reis is mogelijk gemaakt door Visit
Sweden en de Outdoor Academy of Swe
den.
www.visitsweden.com/zweden
Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
Voordat je kunt ijsvissen, móet eerst een gat
in het ijs van het bevroren meer worden ge
boord. fotoAmoud Cornelissen
de Sapmi. Zij zijn de oorspronkelijke bewo
ners van het Scandinavische gebied dat zich
uitstrekt van het midden van Noorwegen
en Zweden tot ver achter Moermansk in
Rusland.
Van de Sapmi mag je de natuur rustig voor
toeristische activiteiten gebruiken, maar laat
haar weer achter zoals je haar aantrof Dus
nauwkeurig gaat elk stukje afval, elk sigaret
tenpeukje in een speciaal afvalzakje. Niets
blijft achter. Zelfs niet je wc-papier. Meene
men of verbranden is het devies.
Het landschap hier is ongelofelijk mooi. Dui
zenden dennen golven in uitgestrekte wou
den over langgerekte bergketens, soms me
ren omkransend, dan weer wijzend naar
verdere verten. In de bossen sieren lange
baarden van mos de takken. Dat baard mos
groeit alleen als de lucht volledig schoon is.
Hier is de natuur nog ongeschonden en
kun je alles gebruiken wat zij aanbiedt. Als
je water nodig heb, schep je wat sneeuw in
een pannetje en laat je het boven een bran
der smelten. In dit klimaat droog je net zo
gemakkelijk uit als in een woestijn. Je moet
dus heel geregeld drinken.
Sterker, hier kun je je doodzweten. „Je kunt
nog beter bloot door de sneeuw wandelen,
dan te warm zijn aangekleed", grapt Eva Ar-
nlund, die de groep onervaren Arctische
kampeerders begeleidt. Ze trekt mijn jas
open en plukt aan de twee truien. „Uit!", be
veelt ze. „Te warm. Alleen je wollen onder-
NOORWEGEN
Stockholm
ZWEDEN
infographic: CRW
