ii
'Ze weten wat je kijkt en
wat je ervoor over hebt'
'Degene die video on demand onder de afstandsbediening kan
krijgenheeft de troeven in handen'
zaterdag 14 januari 2012
Menno Bangma van TNO
door Dewi Gigengack
ie anno nu
een video
theek bin
nenstapt,
verwacht
misschien
W
een lege zaak waarin een trieste ei
genaar de hele dag zit te wachten
op klanten. Niets is minder waar
in Euro Video in Arnhem. „Soms
vragen mensen verbaasd: 'goh, zit
ten jullie hier nog?'", zegt eigenaar
Henny Fransen. Maar in tegenstel
ling tot veel videotheken is zijn
zaak nog springlevend. Een groep
je jóngeren huurt een stapel dvd's,
een vrouw van middelbare leeftijd
komt binnen met een 'boodschap
penlijstje' met films van Woody
Allen. Het loopt constant door.
Het aantal videotheken daalt al ja
ren. Waren het er tien jaar geleden
nog bijna 1300, vorig jaar waren
het er nog 500 volgens cijfers van
het Hoofdbedrijfschap Detailhan
del. „Maar het gaat hard, maande
lijks stoppen er videotheken", zegt
Willem Teeseling van branchevere
niging voor 'entertainment retai
lers' NVER. Videotheken hadden
een eigen organisatie, maar die
heeft zichzelf in 2010 opgeheven
vanwege het dalende ledental. Nu
zijn er nog zo'n 300 videotheken
over in Nederland, schat Teeseling.
Toch is het nog steeds plezierig
om in deze branche te werken,
vindt Fransen. „Film is leuk, het is
entertainment. Als ik een mooie
film zie, dan heb ik het liefst dat ie
dereen die ziet." Minder leuk is
het 'om jezelf constant te moeten
verdedigen', aldus de ondernemer.
„Er hangt een negatieve sfeer om
de branche, dat is jammer."
Een van de oorzaken is het illegaal
downloaden. Fransen: „De vraag
is of de consument daar blij mee
moet zijn. Het probleem is name
lijk dat onze kennis verdwijnt. Ik
zit al dertig jaar in het vak, ik ga
richting de zestig en heb geen op
volger. Steeds meer mensen vra
gen: 'heb je nog een goeie film?'.
Want ze downloaden wel van al
les, maar wat goed is, weten ze
niet. Ik zei eens tegen een klant:
'bel.je internetprovider eens, mis
schien weet die het'. Niet omdat ik
boos ben over het downloaden.
Zolang het niet strafbaar is, wil ik
daar niet over oordelen. Maar men
sen beseffen niet dat ze straks
geen advies meer kunnen krijgen."
Wel schrijft Fransen zijn mening
over films in de online catalogus
van Euro Video. Zo staat er bij de
animatiefilm Cars 2: 'Regelrechte
tegenvaller, enkel de kleintjes on
der ons zullen deze film weten te
waarderen.' Source Code vindt hij
een 'geniale thriller' en over de
horrorkomedie Bong of the Dead
zegt Fransen: 'Een belabberde
film, je moet behoorlijk wat roken
om dit goed te vinden.'
Over zijn omzet wil Fransen niets
zeggen, behalve dat die niet dalen
de was totdat de straat vorig jaar
vernieuwd werd en daardoor een
tijd onbereikbaar was. „Het is las
tig om de weggebleven klanten nu
weer terug te winnen." Fransen
verkoopt geen versnaperingen.
„Als ik het met films niet red, kan
ik dat ook niet goedmaken met
snoep."
Video on demand is tot nu toe
geen concurrentie geweest voor de
videotheken, zeggen Teeseling en
Fransen. „Het grootste nadeel van
video on demand is dat het niet
onafhankelijk is", vindt Fransen.
„Je bent aangewezen op de aanbie
der en die prijst zijn eigen films
aan. En ze wéten precies wat je
kijkt en wat je ervoor over hebt
Maar uiteindelijk gaan video on de-
mand en illegaal downloaden de
slag winnen. Het is niet terecht,
maar het is wel zeker."
Na dertig jaar films verhuren heeft
Fransen veel dvd's over. „De tijd
dat we dertig exemplaren van een
film in huis moesten hebben, is
voorbij. Dus verkoop ik het over
schot, zo'n dertigduizend stuks,
via een webshop. Zo blijf ik toch
bezig."
Filmrechten: een ingewikkeld circus
De ingewikkelde constructie rond filmrechten zorgt er
voor dat veel aanbieders van video on demand hun klan
ten weinig actuele, maar vooral oudere films voorschote
len. Het duurt doorgaans zeven maanden voordat een
nieuwe bioscoopfilm bij aanbieders van video on de-
mand is te zien. Daarvoor zijn eerst de bioscopen (vier
maanden) aan de beurt geweest, waarna de film drie
maanden exclusief op dvd wordt verkocht.
Aanbieders van video on demanddiensten mogen de
film daarna maar drie maanden in hun catalogus opne
men; vervolgens krijgen betaalzenders (zoals Filml) het
alleenrecht gedurende een periode van zes maanden.
Tot slot is de film acht maanden beschikbaar voor om
roepen, waarna de film weer opgenomen mag worden in
het aanbod voor video on demand. Zo kan het twee jaar
na de bioscooppremière duren voordat een film blijvend
in de video on demandcatalogus staat.
Op die manier denken de filmstudios de maximale op
brengst uit hun dure producties te halen. Voor bioscoop
toppers moeten aanbieders van video on demand al
gauw 20.000 euro aan filmrechten betalen. Wie dertig
toppers in zijn catalogus heeft is zes ton kwijt. „Het is on
realistisch om te verwachten dat die investeringen altijd
worden terugverdiend", zegt Menno Bangma van TNO.
Harry Potter dé hit bij video on demand
Zonder het zelf te beseffen maken veel Nederlanders
al regelmatig gebruik van video on demand. Diensten
als Uitzending Gemist van de publieke omroepen en
RTL XL van de commerciële omroep kunnen gratis of
tegen betaling bekeken worden.
Betaalde diensten waren tot dusver niet erg in trek,
erotische films uitgezonderd. Met name de leeftijds
groep 25-34 jaar toont interesse.
De film Harry Potter and the Deathly Hallows (deel 2)
was de meest bekeken video on demandfilm in de
cember.
De huidige aanbieders van Video on Demand zijn: de
kabelbedrijven UPC en Ziggo, KPN TV en Tele 2 (via
ADSL++), RTL XL, Veamer.nl (van SBS), Filml. Voor vi
deo on demand via de televisie is een interactieve aan
sluiting nodig.
Andere aanbieders zijn: Videoland.nl, ximon.nl, Meja-
ne.nl en het eigen aanbod van televisieproducenten
Philips, Samsung, Sony, Panasonic en LG. Bioscoopex
ploitant Pathé begin vorige maand met een eigen vi
deo on demanddienst.
Apple levert sinds begin oktober een decoder voor
Apple TV die gebruik maakt van iTunes. Google TV
komt pas volgend jaar naar Europa.
Voor het bekijken van een film wordt 50 eurocent tot
4,99 euro gevraagd. Andere aanbieders, zoals Ximon
(12,50 euro per maand) en Filml (14,95 euro) hante
ren een abonnementstarief
Volgens de Stichting Video on Demand gebruikten vo
rig jaar 1,2 miljoen huishoudens deze dienst. In 2011
werd 53 miljoen euro uitgegeven aan het bekijken van
bioscoopfilms thuis.
