'Het regime verliest legitimiteit en vreest dat de opkomst van de vn|das 13 |anuar'2012
parlementsverkiezingen in maart laag zal zijn' 11
L_
Peyman Jafari, politicoloog van Iraanse afkomst
Ford ow
Tunnelingang
Tunnelingang I
'PRESS*
Bushehr
KOEWEIT
Perzische
Golf
QATAR
Tunnelingang
Tunnelingang
Tunnelingang
Nucleair complex
Teheran
Tunnelingang
Natanz
p Esfahan
IRAN
AFGHANI
STAN
IRAK Abadan
•Bushehr
Bandar
Abbas
éL
Bahrein
Hoofdkwartier
Amerikaanse
Vijfde Vloot
De straat kent geen
internationale wateren
Golf van Oman
SAUDi-
ARABIË
VER. ARAB.
EMIRATEN
OMAN
Straat van Hormuz
Ruim een derde van alle olievervoer van de wereld - dagelijks
14 tankers met 17 miljoen vaten aan boord - gaat door deze
smalle zeestraat. De olieprijs zou met 50% stijgen wanneer
Iran de doorgang zou blokkeren, aldus energie-experts.
2CO kir
Vaarroutes voor tankers
zijn amper twee zeemijlen
breed, gescheiden
door bufferzone.
Fordow, gebouwd
naast militair complex.
Gepantserde tunnels wor
den bewaakt door batterij
luchtafweerraketten
en elite-eenheden van
Revolutionaire Garde.
Terrein beschut tegen
luchtverkenning en aan
vallen vanaf omringende
bergtoppen van 90 m hoog.
Verborgen gehouden
door Teheran en in open
baarheid door westerse
verkenningen in 2009.
Heeft 348 centrifuges
in gebruik voor verrijking
uranium tot 20 procent,
andere klaar voor gebruik
maar nog niet in werking.
Grootste Iraanse fabriek
Natanz heeft ca. 8.000
centrifuges, verrijken
uranium tot 3,5 procent.
infographic Ronald Visser
foto Amir Khoulousi/AP
bron Global Security, GN, Stratfor
Reza mijmerde in de Ala-
moet-vallei in het noord
westen van Iran over ver
trek naar Canada, waar
zijn tante al jaren woonde, maar
hij twijfelde tegelijkertijd. „Het le
ven daar is onzeker. Ik zou hele
maal onderaan moeten beginnen.
Hier heb ik een goede baan en een
goed leven. Alleen, in Iran bestaat
geen vrijheid", schetste Reza het
dilemma waarin hij en veel leef
tijdsgenoten zitten.
De avond tevoren was hij samen
met vrienden bij elkaar geweest.
„We hebben whisky gedronken",
grinnikte Reza samenzweerderig.
„Alles wat verboden is in Iran, is
verkrijgbaar. Maar daardoor leiden
we wel dubbele levens", somberde
hij en bood direct daarop aan: „Zal
ik whisky voor je proberen te vin
den?"
Reza's vriend Hamid was al niet
veel vrolijker: „Het leven is moei
lijk in Iran. Door de sancties gaat
het economisch slecht. Ik ben
hóóg opgeleid, maar heb nooit lan
ger werk dan een paar maanden.
Je kunt dus niks, geen huis kopen,
niet trouwen."
In de toeristische stad Esfahan
dook - zoals zo vaak in Iran - van
uit het niets een jongeman op. Hij
was halverwege de twintig. Majid
had een zwaar en glad Ameri
kaans accent. Nee, hij had nooit in
de VS gewoond. „Ik ben zelfs
nooit Iran uitgeweest. Maar ik heb
altijd gehouden van Amerika en
zijn cultuur. Hoewel dat de laatste
jaren wel minder is geworden. Af
ghanistan, Irak, nou ja, u snapt me
wel", zei Majid.
Hij rondde in Esfahan een studie
a£ maar zou - zoals zoveel Iraanse
jongeren - graag in het buitenland
studeren. „Maar het kan niet. Het
zijn de sancties, het buitenland
wil geen Iraanse studenten. En ge
loof me, ook in Iran baalt iedereen
van de moellahs", verklaarde
Majid stellig.
Iedereen? De mensen die ik sprak
waren jong, hoog opgeleid en kwa
men uit (grote) steden. Vooral op
het platteland zal er toch een
groot conservatief deel van de be
volking zijn, die de regering en de
geestelijkheid nog wel steunt, daag
de ik Majid uit. „Conservatief, zo
zou je het in politieke termen kun
nen noemen. Het zijn mensen die
'Binnen een jaar wordt
er een staatsgreep
in Iran gepleegd'
verstrikt zitten in tradities", ant
woordde hij. „Maar de jongeren,
de mensen die echt iets goeds kun
nen neerzetten in dit land, willen
dit klote-regime niet langer."
Op het Imamplein in Esfahan
vroeg een vriendelijke man van
achterin de twintig of hij even
met me kon praten. Hamid bleek
hoogontwikkeld en had een goede
opleiding genoten. Hij was een
vrije geest. Aanvankelijk voorzich
tig tastte hij de buitenlander af,
maar werd toen opener. Hij werk
te als ingenieur in olie- en gasin-
dustrie in het zuiden van Iran.
Meerdere keren had hij gepro
beerd zijn land te ontvluchten
door een green card voor de VS
aan te vragen, vertelde hij. „Maar
het is een loterij, ik heb nog nooit
geluk gehad", vertelde Hamid.
„Ik luister veel naar de BBC en Voi
ce of America. Ik heb een schotelan
tenne", verklaarde hij zijn opval
lende geïnformeerdheid, ook over
Iran zelf. „Het is verboden, maar
bijna iedereen heeft zo'n ding."
Hoe dacht Hamid over de toe
komst van zijn land? „Als de presi
dent Assad van Syrië valt, dan
wordt Iran tandeloos. Want dan
heeft het geen bondgenoot meer
in de regio, ook niet tegen Israël.
Bovendien verliest het zijn grip op
Hezbollah in Syrië en Libanon.
Binnen een jaar komt er een staats
greep in Iran, denk ik. Maar hoe
en wat? God mag het weten."
Raha was klein van stuk en had
kinderlijk vrolijke ogen. Ze was ge
promoveerd en had een tijdje in
West-Europa gestudeerd. Raha
kwam uit een familie van commu
nisten, die na de islamitische revo
lutie werden vervolgd. Zelf was ze
niet religieus. „Mijn ouders waren
lid van de communistische partij
Toedeh en kregen na de revolutie
geen werk meer. De moellahs heb
ben de revolutie gegijzeld", zei Ra
ha, terwijl haar vrolijke, meisjes
achtige lach verdween. Ze had op
haar hoofddoek gewezen. „Die
heeft niets met religie te maken.
Ze is niet meer dan een signaal
om je er als vrouw de hele dag
door aan te herinneren dat de
moellahs er nog zijn. En dat ze je
in de gaten houden."
De namen zijn uit veiligheidsoverwe
gingen veranderd.
