binder gevederde ovërwinteraars
zeeland 21
^Kenner Rob Remmerts ziet effect van zachte winter: meer dieren blijven dichter bij broedgebieden in noord-Rusland
regioagenda
Een vlucht ganzen bij Het Groot Eiland tussen Hulst en Axel. foto Peter Nicolai
dinsdag 10 januari 2012
door Harmen van der Werf
Voor een auto zijn ze
niet bang, maar stap
je eenmaal uit, dan
vliegen ze direct op
uit een vlakbij gelegen
weiland. Rob Remmerts uit Axel
pakt zijn verrekijker. „Kolganzen,
je ziet het aan de zwarte banden
op hun witte onderlijf."
Rob is actief lid van de vogelwerk
groep van natuurbeschermingsver
eniging De Steltkluut. Hij staat za
terdagochtend aan de rand van
Het Groot Eiland, een natuurge
bied tussen ruwweg Hulst en
Axel. Vele duizenden ganzen die
in Zeeuws-Vlaanderen overwinte
ren, hebben hier hun slaapplaats.
„In de eerste week van december
heb ik deze slaapplek gecontro
leerd. Ik kwam uit op vijfduizend
kolganzen en zeshonderd grauwe
ganzen."
Het is negen uur. Rob weet dat de
meeste ganzen Het Groot Eiland
al hebben verlaten. „Als het don
ker wordt, komen ze hier massaal
naartoe. Ze zitten dan lekker met
Meer agendanieuws op de website
van deze krant.
DINSDAG 10 JANUARI 2012
AXEL
Gregoriuscentrum, 13.30 uur: Jokeren, bil
jarten;
Halle, 13.30 uur; Kaarten, biljarten, aero
bics; 14.45 uur: Koersbal;
Het Trefpunt, 13.00 uur: Biljarten, sjoe
len;
BRESKENS
Goedertijt, 13.00 uur: Biljarten;
De Uitkomst, 13.30 uur: Koersbal, sjoe
len;
De Ontmoeting, 19.00 uur: Qigong;
de konten tegen elkaar. Ze vormen
als het ware één groot dier. Om
zichzelf te beschermen. Geen vos
durft: er dan meer tussen te ko
men. In de vroege ochtend, als het
net licht wordt, zie je dat ze alweer
onrustig worden. Ze lullen als het
ware met elkaar en besluiten 'het
is nu tijd om te eten'."
In de wijde omgeving zijn dan gan
zen te vinden, op graslanden en
op akkerlanden waar ze iets van
hun gading kunnen vinden.
Kolganzen zijn echte grazers. Win
tertarwe en gras(zaad) staan bo
venaan hun menukaart, nogal
eens tot ergernis van de boeren.
Rob kan dat ook wel begrijpen,
maar plaatst ook een kantteke
ning. „Wintertarwe wordt in okto
ber, november gezaaid. In de win
ter grazen ganzen het af tot net bo
ven de grond. In maart, april kan
het dan weer groeien. De achter
stand wordt vaak snel weer inge
haald. Of het moet een natte win
ter zijn, zoals nu. De kans bestaat
dat ganzen dan met hun platte voe
ten de structuur van de grond ver
storen, verdichten, wat wel tot een
20.00 uur: Taiji;
CLINGE
Malpertuus, 13.30 uur: KBO volksdan
sen, zingen en biljarten;
Café de Troubadour, 13.30 uur: Kaarten;
GRAAUW
Gemeenschapshuis, 13.00 uur: KBO kaar
ten jokeren;
HEIKANT
't Heike, 14.00 uur: Ouderenzangkoor;
HOEK
De bovenhoek, 9.30 uur: Biljarten, gym
nastiek; 13.30 uur: Kaarten bieden en
jokeren;
HULST
Blaauwe Hoeve, 9.00 uur: Handwerken;
10.00 uur: Geheugentrainig; 14.00 uur:
Bingo;
Den Dullaert, 13.30 uur: Bridge, Hulst
groeiachterstand van de wintertar
we kan leiden."
Deze winter is niet alleen nat,
maar ook zacht, met voor landbou
wers als 'gunstig' effect dat er voor
al veel minder kolganzen en grau
we ganzen helemaal naar Zeeuws-
Vlaanderen zijn afgezakt. Ze broe
den 's zomers in noord-Rusland,
op de dan zeer voedselrijke toen
dra's. Zes- tot zevenduizend kilo
meter vliegen is dat vanaf Zeeland.
„Ganzen zijn slimme dieren. In
noord-Duitsland en Polen is het
ook minder koud. Ze overwinte
ren daar nu veehmeer, dichter bij
de Russische toendra's."
De huidige zachte winter
zou een teken van klimaat
verandering kunnen zijn.
Als de klimaatverandering zich
doorzet, zou dat tot gevolg kun
nen hebben dat het aantal over
winterende ganzen in
Zeeuws-Vlaanderen 'van nature' af
neemt.
Des te meer een reden om de in ja
ren tachtig overal in Europa aan
banden gelegde ganzenjacht niet
opnieuw bij wet toe te staan,
vindt Rob. Staatssecretaris Henk
Bleker wil dat wel. Als de Tweede
en Eerste Kamer zijn nieuwe Na
tuurwet goedkeuren, mag er weer
op kolganzen en grauwe ganzen
worden gejaagd.
Rob: „Rietganzen blijven hiervan
verschoond, maar het probleem is
dat jagers het onderscheid tussen
rietganzen en grauwe ganzen vaak
niet zien."
Nederland kent eigenlijk nauwe
lijks tot geen echte natuur meer.
Praktisch alles is cultuurland
schap, waar de mensenhand in is
terug te vinden.
Toch moet volgens Rob de veer
kracht van de natuur ook in Neder
land niet worden onderschat. Hij
schetst een voorbeeld uit de direc
te omgeving. „Overwinterende
grauwe ganzen ontdekten in de ja
ren negentig het Verdronken Land
van Saeftinghe, waar ze zich te
goed deden aan de knollen en za
den van de zeebies. Maar ze heb
ben daar zo huisgehouden dat de
zeebies is uitgedund. Het aantal
overwinterende grauwe ganzen in
Saeftinghe is nu veel kleiner dan
tien jaar geleden." En grauwe gan
zen vinden door de opmars van
de vos in Zeeuws-Vlaanderen
steeds minder veilige broedplaat-
De natuur kan zelf heel veel re
gelen. Ook in Nederland, zo
blijkt. Al werkt dat niet altijd even
goed, onderkent Rob. De nijlgans
verspreidt zich razendsnel over Ne
derland. Inmiddels zijn in Zeeuws-
Vlaanderen al een paar honderd
exemplaren. Die 'beesten' mogen
van Rob direct weg. „Het zijn park
vogels, leuk voor in Egypte, in de
Nijldelta, maar ze zijn heel agres
sief en jagen veel weg. Ze horen
hier niet."
Een vlucht ganzen komt over. Rob
heeft zijn verrekijker niet nodig
om te zien welke soort het is.
„Hoor je dat zware geluid? Dat
zijn grauwe ganzen."
Ze vliegen naar Het Groot Eiland,
waar ze op een ver van de weg ge
legen weiland neerstrijken.
Geen mens die ze daar nog zal ver
storen.
op stap van SWH;
De Lieve, 9.00 uur: Vrij biljarten, compu
teren, vluchtelingenwerk; 10.00 uur;
Volksdansen; 13.00 uur; biljarten, com
puteren; 13.30 uur; Prijskaarten; 19.30
uur; Stijldansen, koor Jacqueline;
KLOOSTERZANDE
WZC Antonius, 10.00 uur: Bibliotheek;
10.30 uur; Voorlezen in de huiskamer
van toen; 14.00 uur; biljarten, sjoelen,
welfare;
KOEWACHT
De Lange Akkers, 10.30 uur: H. Misvie
ring;
De Vlaschaard, 19.30 uur: Line dance
voor ouderen;
NIEUWVLIET
Dorpshuis, 10.30 uur: Taiji 50+;
OOSTBURG
Theatercafé Ledeltheater, 19.30 uur: Le
zing tekeningen Maria Sybilla Merian;
SAS VAN GENT
De Regenboog, 13.00 uur: Biljarten;
SCHOONDIJKE
Zaal de Maoneblusser, 19.30 uur: Bridge;
SINT-JANSTEEN
De Warande, 13.00 uur: Biljarten; 13.30
uur: Ouderenkoor, sjoelen; 15.30 uur:
Kreatieve vorming; 19.30 uur; EHBO, to
neel, lezing KVO, kreatieve vorming;
20.30 uur: Gregoriuskoor;
SLUISKIL
Het Meulengat, 13.30 uur: KBO kaarten,
biljarten;
TERNEUZEN
De Veste, 9.00 uur: Biljarten; 10.00 uur:
Gymnastiek; 13.30 uur: Handwerken,
soos, bridge;
Buurthuis de Hoeve, 13.30 uur: Biljarten;
De Kameleon, 14.00 uur: Vrouwenhobby
club; 15.00 - 18.00 uur: Jeugdcentrum
Meetpoint;
De Vliegende Vaart, 15.15 uur: Bewegen
op niveau;
VOGELWAARDE
't Gelaag, 13.30 uur: Kaarten;
WESTDORPE
Zaal Conco rdia, 13.30 uur: KBO koers
bal;
WZC Het Verlaet, 10.15 uur: Gymnas
tiek;
IJZENDIJKE
Equilibre, 14.00 uur: Taiji 50 voor ge
vorderden;^.15 uur: Qigong 50+;
16.30 uur: Taiji beginners;
ZUIDDORPE
SOKA PLUS, 14.00 uur: Koffiemiddag;
