'Met elk gezond lam
ben ik nu extra blij'
261 zeeland
'We gaan lekker naar huus'
Virus
almanak
Cadeautje
Kustversterking
zaterdag 7 januari 2012
door Raymond de Frel
Zeeuws-Vlaanderen krimpt en vergrijst. Veel jongeren trekken weg.
Maar waarom? Bas Dingenouts (De Rede, Temeuzen), Anoek de
Cardeijn (Zwin College, Oostburg), Christel Tuin (Reynaertcollege,
Hulst) en Raymond de Frel (Zeldenrustcollege, Temeuzen) zoeken de
antwoorden bij hun oud-klasgenoten. In de eerste afleveringen stel
len de auteurs zich voor.
Ik hield er eigenlijk nooit re
kening mee dat ik in
Zeeuws-Vlaanderen zou blij
ven. Of beter, er zou terugke
ren. Al van jongs af aan zette ik
mijn zinnen op een loopbaan bui
ten Zeeland.
Telkens als ik een weekend bij
mijn opa en oma in Amsterdam
was geweest, zat ik nog dagen vol
van de drukte, excentriekelingen
in de grote stad en vooral van
Ajax. Zeeland? Nee, daar lag mijn
toekomst niet. Mijn vader liet tij
dens de terugreis naar Terneuzen
soms een wijsheid vallen, die ik
als 'gezeur' bestempelde. 'Ray
mond, wij kunnen de drukte op
zoeken. Maar we kunnen er ook
weer weg. Dat kan niet als je er
middenin woont', klonk het dan
in een file bij Utrecht
En juist ik ben dus blijven han
gen. Na vier jaar studie Journalis
tiek in Tilburg kreeg ik in 2002
een baan bij de PZC. Zelfs in de
eerste jaren bij de krant ging ik er
nog van uit dat ik Zeeuws-Vlaan
deren zou verlaten, omdat een
contract voor onbepaalde tijd in
verband met bezuinigingen een
utopie leek.
Geen probleem als je toch weg
wilt, zou je denken. Maar gaande
weg veranderde mijn opvatting.
Ik ging mij steeds meer hechten
aan de dingen die ik altijd zo van
zelfsprekend vond. Rust, ruimte,
vriendelijke mensen met tijd
voor een ander. Een gemoedelijke
groet in de winkel, een kort 'eej,
oe ist'- praatje met de buren en
mijn vertrouwde omgeving wer
den mij steeds liever. Ik was dan
De Hulstenaar kreeg deze week een
leuke mededeling op de werkvloer.
Bij wijze van bedankje kreeg hij van
een bedrijf een leuke schort opge
stuurd. Nu is hij zelf niet zo'n keu
kenprins, maar zijn partner kookt de
sterren van de Hulsterse hemel
„Nou, daar is ze vast blij mee", riep
hij, zich zichtbaar verheugend op de
blik die hem bij thuiskomst ten deel
Staatssecretaris Henk Bleker berichtte donderdag dat
157 bedrijven melding hebben gemaakt van verschijn
selen die kunnen wijzen op een besmetting met het
Schmallenbergvirus. Op veertig schapenbedrijven en
één geitenbedrijf is het virus aangetoond.
Raymond (bovenste rij, vijfde van links) probeert zijn klasgenoten van het
Zeldenrustcollege in 1994 te traceren voor deze nieuwe rubriek.
Raymond de Frel (32), 4 VWO Zel
denrustcollege, Terneuzen (1994).
ook blij dat ik toch een vaste aan
stelling kreeg. Nu pluk ik er in
mijn rol als verslaggever regelma
tig de vruchten van dat ik 'een
jongen uit de streek' ben, dat ik
de taal van de Zeeuws-Vlamingen
versta. Althans, vaak dan toch. De
meeste van mijn middelbare
schoolvrienden zijn nog steeds
mijn beste maten. Slechts een en
keling bleef de streek trouw. En
die trouwde ook nog met mijn
zus, maar dat terzijde.
Alle anderen verspreidden zich
over het hele land, van Arnhem
tot Maastricht. Vaak vanwege
werk, maar in sommige gevallen
ook omdat Zeeuws-Vlaanderen
'veel te saai is'. Ik denk er nu dus
anders over. Telkens als ik op te
rugreis ben na een bezoekje aan
oma of een wedstrijd van Ajax,
denk ik weer hetzelfde; het was
leuk in de drukte, maar nu gaan
we weer lekker naar huus!
Het Schmallenbergvirus heeft
Zeeland bereikt. Bij twee scha
penbedrijven in Zeeuws-Vlaande
ren, één bij Westdorpe en één
bij Zuidzande, is de aanwezig
heid vastgesteld. Jan Klomp uit
Zuidzande is één van de getrof
fen schapenhouders.
door Harmen van der Werf
Het lammerseizoen be
gint bij Jan Klomp al
tijd vroeg, in decem
ber. En, hij weet het
nog precies, op 21 de
cember kwam bij hem het eerste
misvormde lam ter wereld. Onge
veer één op de vier lammeren dat
sindsdien is geboren, is door het
Schmallenbergvirus aangetast. Jan
Klomp heeft het direct aan de
nieuwe Voedsel en Waren Autori
teit (nVWA) gemeld, zoals is voor
geschreven. Veel meer kan hij ook
niet doen. „Er valt niet aan te ont
komen", stelt hij vast met een zeke
re nuchterheid.
Het valt de Zuidzandse schaapsher
der zwaar. Elk lam dat misvormd
ter wereld komt, is er één te veel.
Jan Klomp heeft niet minder dan
vierhonderd schapen die drachtig
Schmallenbergvirus
zijn. De meeste brengen bij hem
één lam ter wereld, een aantal een
tweeling. Al met al rekende hij op
'een oogst' van vijfhonderd lam
meren. „Meer dan honderd zullen
het niet redden", verwacht Jan
Klomp. „Ze zijn zo aangetast door
het virus dat ze niet levensvatbaar
zijn." De misvormingen zijn ern
stig, zoals kromme poten, een ver
draaide ruggengraat of korte onder
kaak. Bij een aantal zijn de herse
nen te klein, waardoor ze niet nor
maal kunnen functioneren, niet
kunnen overleven.
Het lammeren is nog volop bezig
bij Jan Klomp. Dat is altijd al een
drukke periode. Bij nacht en ontij
moet er worden gewerkt. Door
het virus is het nog drukker. Aan
getaste schapen, zeker die met
kromme poten, komen minder ge
makkelijk ter wereld. „Je moet dus
nog alerter zijn. Het vergt ook
meer werk. Je slaapt nog minder.
Hier word je niet vrolijk van. De
keerzijde is: met elk gezond lam
ben ik nu extra blij."
'Meer dan honderd lam
meren zullen het bij mij
niet redden. Ze zijn niet
meer levensvatbaar'
Los van de emoties is de materiële
schade groot. De kosten lopen op,
omdat vaker een dierenarts nodig
is. Meer lammeren moeten via een
keizersnee worden gehaald. De op
brengsten zijn logischerwijs ook la
ger, omdat minder lammeren kun
nen worden verkocht voor de con
sumptie. Jan Klomp rekent op een
verliespost van om en nabij de
15.000 euro.
En dan is er ook kans op vervolg
schade, vreest Jan Klomp. Bij de ge
boorte van een lam komen ge
woonlijk eerst de voorpoten naar
buiten, dan het snuitje en vervol
gens de rest. „Bij aangetaste lam
meren komt eerst de kop. Het ge
boortekanaal wordt daardoor veel
meer opgerekt. Dat kan volgend
jaar tot gevolg hebben dat bij moe
derschapen de baarmoeder naar
buiten komt."
De overheid heeft een meldplicht
voor het Schmallenbergvirus inge
voerd. Een schadevergoeding voor
de getroffen bedrijven zit er in elk
geval voorlopig niet in. Jan Klomp
verwacht ook niet dat die er komt,
zolang het virus zich tot schapen
houders en één geitenfokkerij 'be
perkt'. „Als het ook tot de melk
veehouderij doordringt, verandert
dat misschien. Dan komt de econo
mie in het geding."
Het Schmallenbergvirus is 18 no
vember 2011 voor het eerst aange
toond in bloedmonsters van runde
ren uit het Duitse Schmallenberg.
In Nederland kwamen begin de
cember de eerste meldingen bin
nen; het virus is op 15 december
aangetroffen in hersenen van twee
Nederlandse lammeren.
Het tot nu toe onbekende virus
wordt verspreid door stekende in
secten, vermoedelijk knutten, en
lijkt op het Akabane virus, een be
kende ziekteverwekker bij herkau
wers in Azië en Australië.
Dè kans op infectie bij mensen is
zeer onwaarschijnlijk, maar niet he
lemaal uit te sluiten.
■nOHMMW
Tip? redactie@pzc.nl
zou vallen. Een Terneuzense collega
zette hem echter meteen op zijn plek.
Hij haalde daarvoor iets uit de oude
doos. „ja ja, nu heb je praatjes, hè.
Maar die doos met erotische artike
len uit Walsoorden, die je een paar
jaar geleden kreeg, heeft jouw eega
helemaal nooit gezien, hè. Die stond
drie maanden later nóg op jouw bu-
MEEST GELEZEN
1. 'Winkels Terneuzen zondag open'
2. Windmolens mogelijk in Sluis
3. Verkiezing beste winkel in Hulst
TIPS NAAR redtern@pzc.nl
Zet uw foto in een album op
www.pzc.nl/foto
BRESKENS - Het eerste zichtbare
werk voor de kustversterking bij
Breskens begint volgende week.
Waterschap Scheldestromen be
gint dan met de sloop van de voor
malige werkloods van Rijkswater
staat. De loods 'siert' sinds men
senheugenis het Veerplein.
't ZWINKOOR HEEFT ER NOG NIET GENOEG VAN!
't Zwinkoor (Sluis-Cadzand), het klassieke concert-koor uit W-Zeeuws-
Vlaanderen wil de gelederen met nog enkele Bassen Baritons en
Tenoren versterken.
Op weg naar ons Kerstconcert (17/12) werd het koor al versterkt met
enkele mannenstemmen, waaronder bassen en tenor. Mede door deze
aanwinsten werd het kerstconcert een succesvol muziekgebeuren.
In 2012 heeft 't Zwinkoor een een aantal belangrijke koorwerken/
projecten op het programma staan. Naarmate het koor de muzikale lat
hoger legt, wordt een goede klankbalans steeds belangrijker.
Daarom zijn wij op zoek naar gemotiveerde zangers (bassen en
tenoren), liefst met koor ervaring.
Is zingen Uw hobby, stap dan gerust eens binnen. Vanaf 18 januari repe
teren we weer iedere woensdagavond in het Zwingebouw, naast de kerk
in Cadzand-dorp. Aanvang 19.30 uur. De kans is groot dat U er bij wilt
horen. Het 1ste jaar lidmaatschap is gratis.
Voor verdere inlichtingen kunt U zich richten tot onze voorzitter,
Sonja v.d. Hooft-De Meyer Tel 0117-461790) of onze dirigent,
Ad van de Wege (Tel 0117-493336)
U vindt onze website op www.zwinkoor.nl
ZINGENHET DOET JE GOED!
