cultuur 113
Zeeuwse Slikken kieuren interieur
Vroegere poëzie Jotianna Kruit uit de schaduw
Caroline de Ligt laat zich inspireren door 'schatten uit oma's laatjes'
dinsdag 3 januari 2012
Beschrijving pas verschenen Zeeuwse boeken:
www.pzc.nl/zeelandgeboekt
mmmmmmmmmmmmmssmassm
-
Caroline de Ligt in haar atelier bezig met het beschilderen van een van haar Zeeuwse Stikken.
door Als Pankow
Foto's uit de tijd van haar
voorouders toen de men
sen nog dagelijks in kle
derdracht liepen, maar
ook de schatten uit haar oma's
doosjes en laatjes inspireren Ca
roline de Ligt uit Baarland tot
het maken van Zeeuwse Stik
ken. Zij exposeert tot eind deze
maand in de brasserie van De
Drukkerij aan de Markt in Mid
delburg.
Zeeuwse Stikken staat voor kunst
objecten in de vorm van een
Zeeuwse knop, maar dan wel in
grote afmetingen. Geen sieraden
dus met als doel om je nek te han
gen of als broche op te spelden.
Zeeuwse Stikken zijn bedoeld als
wanddecoratie of om als kunstob
ject te worden neergezet.
„De stikken zijn minstens een hal
ve meter in doorsnee en soms
zelfs groter. Ik ben nu bezig met
een exemplaar van circa zeventig
centimeter. Daar heb ik als een
soort basisraamwerk een oude' sate-
lietantenne voor gebruikt. Een vol
gende stik wordt nog wat groter.
Daar ga ik een oud verkeersbord
voor gebruiken", vertelt De Ligt.
Zij kneedt vele lagen oude kranten
voor de opbouw, want papier-
maché geldt als basismateriaal
voor deze sierobjecten. „In mijn
Zeeuwse Stikken zitten heel veel
PZC's verwerkt", lacht De Ligt.
Die oude kranten zie je er overi
gens niet in terug, want na het
kneden en drogen wordt dè basis
beschilderd met zilver- of goud
kleurige verf en worden in .de
vorm van bloedkoralen de details
beschilderd.
Elke stik is uniek en vergt heel wat
uren van de maakster. Door het ge
bruik van lichte materialen zijn de
objecten gemakkelijk op te han
gen. Hoewel de Zeeuwse Stikken
gebaseerd zijn op tradionele vorm
geving, komen ze zowel in een
klassiek als in een modern interi
eur goed tot hun recht.
„De naam is ontleend aan de ij
zers die vrouwen in klederdracht
op een hoofd droegen. Ook de gro
te knopen op de broeken bij de
mannendracht werden stikken ge
noemd", aldus De Ligt.
Zij koos destijds bewust voor een
opleiding als docente Tekenen,
Textiel en Handvaardigheid. Dat
bood haar de mogelijkheid met
veel verschillende materialen aan
de slag te gaan.
Nadat zij jarenlang werkzaam is ge
weest in het basisonderwijs, be
sloot zij anderhalf jaar geleden als
zelfstandig ontwerpster aan de
slag te gaan. „Sinds ik de beschik
king heb over een eigen atelier bij
onze woning heb ik ook de ruimte
om grote objecten te maken én
om ter plekke cursussen te geven."
De aandrift kennis en vaardighe
den aan anderen te willen overdra
gen, blijft er volgens haar in zitten.
foto Ronald den Dekker
Zo geeft zij vanaf 16 januari een ba
siscursus tekenen en schilderen
voor volwassenen. Ook verzorgt
ze teken- en schilderlessen voor
kinderen van tien tot veertien jaar.
Het creëren van Zeeuwse Stikken
wil ze voorlopig echter voor zich
zelf houden. De expositie in De
Drukkerij betekent voor De Ligt
dat ze voor de eerste keer officieel
naar buiten treedt met haar werk.
Daar zal het echter niet bij blijven.
Binnenkort prijken haar Zeeuwse
Stikken ook in het trappenhuis
van het Museum voor Noord- en
Zuid-Beveland in Goes als bijdrage
aan de expositie Boerenbling. Ver
der exposeert ze in maart deze ob
jecten in restaurant De Kleine To
ren in haar woonplaats Baarland.
door Rolf Bosboom
BIGGEKERKE - De wat oudere poë
zie van Johanna Kruit (1940) uit
Biggekerke was lange tijd nauwe
lijks nog verkrijgbaar. Dat gemis is
goedgemaakt. Eerder werden haar
gedichten uit de jaren zeventig al
verzameld in Landgrens. Nu is ook
Zeegrens verschenen, dat de perio
de van 1980 tot 2000 beslaat.
Die periode is ruim genomen,
want de vijf bundels die Kruit in
deze twee decennia uitbracht, ver
schenen in een tijdsbestek van
slechts zeven jaar: van Omtrent het
getij (1985) tot de bibliofiele uitga
ve De Waterveren (1992). Daarna
bleef het tot 2005 stil rond Kruit.
Op het gebied van poëzie voor vol
wassenen tenminste, want in die
jaren publiceerde ze wel een groot
aantal boeken voor kinderen en
jongeren.
Zeegrens vestigt terecht opnieuw
de aandacht op haar gedichten. De
verzamelbundel laat andermaal de
grote eenheid zien in haar sterk
persoonlijke - veelal geschreven in
de ik-vorm - poëzie. Al wandelend
door de omgeving versmelten bij
Kruit werkelijkheid en herinne
ring (vaak aan haar jeugd en haar
ouders), waarneming en verbeel
ding, realiteitszin en melancholie.
Het water, de wind, de vogels, de
duinen - de (Walcherse) natuur
vormt steevast de plaats van han
deling, maar uiteindelijk vooral als
waarneming van de geestesoog
van de dichter, als decor van haar
gedachten. Kruit verliest zich zel
den in mooischrijverij en overdadi
ge lyriek. Haar taal is toegankelijk,
al is het niet zelden een ogen
schijnlijke eenvoud. Menig gedicht
vraagt erom herlezen te worden.
Onder de noemer Vermoeden van
tijd bevat Zeegrens ook een aantal
niet eerder gepubliceerde gedich
ten uit dezelfde periode. Zoals
'Vliegeren':
Je hield je staande in een veel te wij
de
dag waarin je opging als een vlieger.
Geen touw ooit te strak leken dro
men te
bereiken en ieder huis bewoonbaar.
Soms sprak men over alles en niets
dan knipte je volwassen taal in stuk
ken.
Staarde je blind op een woordtot
dat
betekenis zich vormde in je hoofd.
Nu zoek je haast wanhopig naar het
kind
dat als een vreemde uit je leven liep.
Voordatje opgaat in een lange verte.
En er is geen terug.
Het genoegen dat de gedichten
zijn gebundeld wordt helaas enigs
zins tenietgedaan door de uitgave
zelf Die is wel erg alledaags en di
verse bladzijden laten al bij eerste
lezing los.
Kruits poëzie had iets mooiers ver
diend.
Johanna Kruit, 'Zeegrens - Gedichten
1980-2000'. Uitgeverij WEL, 128 pag.,
20,-. ISBN 90-6230-097-9.
Omslag van poëziebundel Zeegrens.
