Vrije dagen beperkt houdbaar
4l binnen
Een
voorbeeld:
Achmea
TQ0S PAULKUSTERS SIRE: hulpverlener is soldaat in
oorlogstijd tijdens de jaarwisseling
dinsdag 27 december 2011
Met ingang van 2012 verandert
de Nederlandse vakantiewetge
ving.
De vervaltermijn van wettelijke
vakantiedagen wordt korter.
En langdurig zieken krijgen meer
vakantierechten.
door Yvonne Jansen
illustratie Job van Celder
Nederlanders zijn hamsteraais. Ook
als het gaat om verlofdagen. Samen
hebben werknemers 83 miljoen
vrije dagen 'opgepot' (stand van za
ken 1 januari 2010). Die zee van
vrije tijd is voor bedrijven ongun
stig, want niet opgenomen vakan
tiedagen staan als schuld aan het
personeel op de jaarbalans. Gemid
deld had een werknemer per 1 ja
nuari 2010 een tegoed van 18,5 va
kantiedagen. Het stuwmeer verte
genwoordigt een gezamenlijke waar
de van 15 miljard euro volgens werk
geversvereniging AWVN.
Ervan uitgaand dat een arbeidsuur
gemiddeld 22 euro kost en dat een
werkdag gemiddeld 8 uur telt, staan
bedrijven gemiddeld 3256 euro 'in
het krijt' per fulltime werknemer.
Voor een bedrijf kan zo'n last de fi
nanciële positie van het bedrijf ne
gatief beïnvloeden. Daarom willen
werkgevers graag van de stuwme
ren af
Wat is het verschil tussen wette
lijke en bovenwettelijke vakantie
dagen?
Het wettelijk aantal vakantiedagen
per jaar bedraagt vier keer het aan
tal wekelijkse werkdagen. Heb je
een 38-urige werkweek, dan heb je
recht op 152 vakantie-uren ofwel 20
vakantiedagen. Die moet je binnen
zes maanden na het opbouwjaar ge
bruiken.
Daarna vervalt je recht op deze da
gen. In veel cao's krijgen werkne
mers extra vakantiedagen bovenop
het wettelijke minimum. Dit zijn
bovenwettelijke vakantiedagen.
Tot wanneer mag ik vakantieda
gen sparen?
Op dit moment mag je vakantieda
gen opsparen tot vijfjaar na de laat
ste dag van het opbouwjaar. Heb je
nog ongebruikte vakantiedagen uit
2006, dan vervallen die per 1 janua
ri 2012. Deze regel verandert straks
voor wettelijke vakantiedagen. Die
zijn voortaan zes maanden na het
jaar van opbouw geldig, tenzij in de
cao afwijkende afspraken staan.
Wettelijke vakantiedagen die je in
2012 opbouwt, moet je in beginsel
opnemen vóór 1 juli 2013.
Hoe gaat het met mijn bestaande
saldo?
Dagen die je nog tegoed hebt als de
nieuwe wet ingaat, houden hun ver
jaringstermijn van vijf jaar. Ze ver
vallen dus uiterlijk 1 januari 2017.
Wat nou als ik niet in staat word
gesteld vakantie op te nemen?
Ie behoudt je recht als je werkgever
je geen gelegenheid geeft (voldoen
de) vrij te nemen. Laat dit vastleg
gen, om discussie achteraf te voor
komen.
Hoe wordt er opgebouwd als ik
langdurig ziek ben?
Nu blijft bij langdurige ziekte je va-
kantieopbouw beperkt tot de laat
ste zes maanden van de ziekteperio
de. Per 1 januari 2012 krijgen langdu
rig zieke werknemers dezelfde wet
telijke vakantierechten als gezonde
collega's. Ze hebben dan recht op
minimaal vier weken vakantie per
jaar.
Wat als ik tijdens mijn ziektepe
riode met vakantie ga?
Vanaf 2012 ben je verplicht dat door
te geven aan je baas. Die kan de da
gen van je verlofsaldo afboeken.
Mag ik van mijn werkgever eisen
dat hij niet opgenomen wettelij
ke dagen uitbetaalt?
Nee, het uitbetalen van wettelijke
vakantiedagen is verboden, om te
voorkomen dat mensen nooit rust
nemen en hun gezondheid scha
den. Aan het eind van het dienstver
band mag het wel.
Ik heb een vakantiestuwmeer,
wat nu?
Als je nog veel vakantiedagen uit
voorgaande kalenderjaren over
hebt, is het verstandig te overleggen
met je baas. Je kunt bijvoorbeeld va
kantiedagen inplannen, waardoor
je tijdelijk minder gaat werken. Of
dagen gebruiken voor een sabbati
cal of studieverlof Let dan wel even
op de nieuwe spelregels.
Ik verander van werkgever. Wat
zijn dan mijn rechten?
Het bedrijf mag van je eisen dat je
blijft tot het eind van de arbeids
overeenkomst als het werk eerder
vertrekken niet toelaat. De vakantie
dagen die je nog over hebt, moeten
dan worden uitbetaald. Bij je nieu
we baas mag je dan, als je dat wilt,
zo veel dagen onbetaald vakantie
opnemen als je oude baas heeft uit
betaald.
reageren?
geld@wegener.nl
f I n bijna de helft van de geval-
I len behelst de overeenkomst
I niet meer dan dat iets afge
sproken moet worden. In 24 cao's
is overeengekomen de verval- en
verjaringstermijn van de nieuwe
wet te volgen en in 14 cao's om de
oude verjaringstermijnen aan te
houden. In overige cao's zijn afwij
kende afspraken gemaakt," zegt
Marco Veenstra, juridisch adviseur
bij werkgeversvereniging AWVN.
Bij Achmea is al sprake van een
duidelijk verlofbeleid en dat zal
door de nieuwe wet niet echt ver
anderen, volgens Jan Bakker, se
nior manager van de afdeling die
bij de verzekeraar verantwoorde
lijk is voor de personeels- en sala
risadministratie.
„Vakantiedagen zijn om bij te ko
men en fit te blijven. Dat op zich
zelf is voldoende aanleiding om er
als werkgever op te sturen dat me
dewerkers hun verlofdagen opne
men en niet eindeloos laten
staan."
Bij Achmea zijn de vakantiestuw
meren volgens Bakker bescheiden
van omvang: gemiddeld circa 9 da
gen per medewerker. Van de mede
werkers werkt 80 procent met een
geautomatiseerde 'verlofkaart'. „Ei
genlijk moeten volgens de nieuwe
vakantiewetgeving de oudste da
gen eerst opgenomen worden,"
zegt Bakker. „Je moet dan 'stick
eren' uit welk jaar onder welk regi
me vakantiedagen stammen. Dat
is heel lastig te automatiseren."
Achmea koerst daarom volgens
hem voorlopig op pragmatisme en
overleg.
Werkgeversvereniging AWVN
constateert eveneens dat het on
derscheid tussen 'oude' en 'nieu
we' rechten administratief lastig
bij te houden is. Het staat bedrij
ven en werknemers volgens
Veenstra vrij eigen afspraken te
maken over het opmaken van
oude rechten. Ook mag voor de
wettelijke vakantiedagen een lan
gere verjaringstermijn worden af
gesproken dan de wettelijke ter
mijn. „Als er geen sprake is van
stuwmeren, zie ik niet waarom je
niet op de oude voet verder kunt
gaan. De wet verbiedt dat niet en
het scheelt een hoop administra
tieve rompslomp. Een bedrijf dat
krap in het personeel zit, kiest mis
schien liever voor uitbetalen of
het handhaven van de oude verja
ringstermijn van vijfjaar."
DEN HAAG - Met een nieuwe cam
pagne van SIRE wordt deze week
aandacht gevraagd voor de hulpver
leners. Het geweld tegen hen
neemt af, maar af en toe blijft het
oorlog.
Soms voelen de hulpverleners zich
als hospikken op het slagveld. Er
lijkt niemand te zijn die hun le
vensreddende werk waardeert.
Sterker nog, soms zijn politiemens
en, ambulancemedewerkers en
brandweerlieden zelf het doelwit
van agressie en geweld. Gewonden
worden volgens omstanders niet
snel en goed genoeg geholpen. En
de brandweer is juist weer te voort
varend en effectief met het doven
van het vreugdevuur tijdens de
jaarwisseling. Daarom presenteert
SIRE vandaag een bezweringscam
pagne. Want juist tijdens de jaar
wisseling neemt de agressie toe.
Het aantal werknemers met een
publieke taak dat te maken heeft
met agressie en geweld, is gedaald
van 66 procent in 2007 naar 59 pro
cent in 2011.
Ron Berkhout van de Nederlandse
Vereniging voor Brandweerzorg
en Rampenbestrijding erkent dat
het aantal incidenten daalt. Toch
mag het geweld niet worden geba
gatelliseerd. Zo is vorig jaar een
steen door het open raam van een
rijdende brandweerauto gegooid.
Bij het bestrijden van de vreugde
vuren tijdens de jaarwisseling zal
samen met de politie worden op
getreden. Berkhout: „Dat waren
we vroeger niet gewend. We de
den ons werk en het publiek viel
ons niet lastig. Nu leren we goed
om te gaan met geweld. Dat is on
derdeel van de dagelijkse gang van
zaken geworden. Wat dat betreft
werken we als hulpverleners een
beetje als soldaten in oorlogstijd."
