Niet iedereen was geschikt voor
een loopbaan in het aluminium
321 zeeland
zaterdag 24 december 2011
Vloeibaar aluminium wordt uit de oven in een vuurvaste pan gegoten.
Onbekende werknemers.
tekst: Nadia Berkelder
fotografie: Wim Riemens
Een heleboel mannen bleven
maar één dag. Sommigen wa
ren voor de koffiepauze van
tien uur al weer weg. Die trok
ken het niet. De damp, de hit
te, de viezigheid. Wie wel bleef] bleef
vaak lang. Jaren. Je verdiende er goed,
bij Pechiney. En dat moest ook wel.
Als je in 'de serie' werkte, één van de
twee hallen met de aluminiumovens,
moest je een wollen pak aan. Wol vat
namelijk geen vlam. Katoenen kleren
waren verboden op de elektrolyse, zoals
de serie officieel heette. Nylon ook. Le
vensgevaarlijk, met die hitte en de vlam
men. Om de hitte lichamelijk aan te
kunnen, kregen werknemers extra zout
toegediend: aanvankelijk door middel
van pillen, later met behulp van bouil
lon. En het was niet alleen heet in de
hal, het rook er ook vies, een typische,
prikkelende geur die oud-werknemers
er zó uitpikken als ze later nog eens
voorbij het bedrijf fietsten. En waar
sommige mensen écht niet tegen kon
den. Niet iedereen was geschikt voor
een loopbaan in het aluminium.
Aluminiumfabriek Pechiney was het
soort bedrijf dat de Zeeuwen niet ken
den: eind jaren zestig en begin jaren ze
ventig maakte Zeeland kennis met zwa
re industrie. Het Franse Pechiney kwam
naar Vlissingen-Oost, het Duitse
Hoechst ook. Aan de andere kant van
de Schelde was het Dow, een Ameri
kaans chemisch bedrijf Er was volop
werk. Vooral jonge mensen trokken
naar Zeeland voor een baan. Deze foto's
moeten gemaakt zijn in die begintijd,
eind 1972, of begin 1973. Er zaten nog
geen kappen op de ovens, die zijn later
pas gekomen. De serie werd zo ge
noemd omdat de ovens allemaal achter
elkaar geschakeld waren: de stroom
werd via aluminium geleiders rond de
ene oven, naar de andere oven gestuurd:
512 ovens in totaal. Om aluminium te
maken is veel elektriciteit nodig, heel
veel elektriciteit: 450 megawatt per dag
slurpte Pechiney op, bijna de volledige
capaciteit van de nabij gelegen kerncen
trale in Borssele.
De serie was een ongewone om
geving: door de hoge' stroom
spanning ontstond in de hal
een heel sterk magnetisch veld: horloges
gingen geheid stuk. IJzeren gereedschap
kon niet gebruikt worden, een ijzeren
steekleutel vloog alle kanten op als je
hem om een moer wilde leggen. Men
sen met pacemakers mochten er al hele
maal niet naar binnen.
De ovens zaten onder de werkvloer: dat
zijn bakken, bekleed met vuurvaste
steen. De mensen die in de serie werk
ten, gebruikten vuurvaste pannen om
Vloeibaar aluminium wordt in gietoven zeven gegoten.
