In Turkije ben je al snel
i5 spectrum
'Verdachten worden in de media neergesabeld. Als je uiteindelijk
wordt vrijgesproken, ben je door het publiek al veroordeeld'
Zaterdag 17 december 2011
'terrorist'
haalde pas nog fel uit en beschuldigde criti
ci van het KCK-proces ervan 'op deze ma
nier zelf de terroristen te steunen'.
Egemen Bagis, de minister van Europese
Zaken, verklaarde al gepikeerd dat er geen
journalist vastzit om wat hij heeft gezegd
of geschreven. „Zowel de premier als ik
worden er moe van keer op keer dezelfde
vragen over dit onderwerp te moeten be
antwoorden. Zaken moeten sneller wor
den behandeld door justitie. Dat zal veel
problemen oplossen."
Maar volgens advocaat Guclu Sevimli is
het probleem groter. „Van onafhankelijke
rechtspraak is geen sprake. Het zit niet al
leen in het lange voorarrest. De regering
heeft haar greep op politie en justitie ver
stevigd. Rechters en aanklagers worden
midden in een proces overgeplaatst en ver
vangen."
Volgens hem is het een 'traditie' van Turk
se politiek om eigen mensen in allerlei in
stituten te plaatsen. „Niet alleen typisch
voor de AKP van Erdogan. Ook in het ver
leden met andere partijen zagen we dit ge
beuren. We hebben nu eenmaal geen de
mocratische traditie in dit land. Maar de
rechteloosheid nu is groot, de antiterreur
wet wordt op grote schaal misbruikt."
Onderzoeker Emma Sinclair-Webb van
Human Rights Watch is teleurgesteld in
de internationale gemeenschap. „Het lijkt
wel of de EU en de VS verblind zijn door
de economische groei van Turkije en er
daardoor maar het zwijgen toe doen over
de schendingen van de mensenrechten."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Maar volgens onderzoeker Emma Sinclair-
Web van Human Rights Watch is het niet
alleen de werkdruk van de rechters die het
voorarrest van terreurverdachten zo lang
maakt. „Het lijkt meer op snelle terechtstel
ling zonder dat er een rechter aan te pas
komt. Politie en aanklagers lekken enorm
veel informatie naar de pers. Verdachten
worden in de media volledig neergesabeld.
Als je na twee jaar voorarrest wordt vrijge
sproken, ben je door het publiek al veroor
deeld."
Niet alleen studenten krijgen te maken
met de antiterreurwet. Wekelijks zijn er
nieuwe arrestatiegolven. Academici, advo
caten, vakbondvertegenwoordigers; alle
maal krijgen ze het stempel 'terrorist'. Ook
journalisten moeten oppassen. De arresta
ties in oktober van journalist en uitgever
Ragip Zarakolu en professor Busra Ersanli,
adviseur van de Koerdische partij voor Vre
de en Democratie, schokten het land. Zara-
kolu's arrestatie brengt het aantal journalis
ten dat vastzit op 64, meer dan in Iran of
China. Liefst 55 van hen worden verdacht
lid te zijn van een terreurbeweging.
Mediaprofessor Esra Arsan van de Bilgi
Universiteit in Istanbul maakt zich grote
zorgen. „Uit alle geledingen van de samen
leving worden mensen gearresteerd. De
oppositie wordt zo tot zwijgen gebracht.
We zijn hard op weg een totalitaire staat
te worden." Ze zucht: „Het ergste is dat de
man in de straat niet wakker ligt van alle
arrestaties. De economie doet het goed, de
overheid investeert in goedkope wonin
gen, nieuwe wegen. Erdogan gedraagt zich
als dictator en het volk vindt het wel best."
De AKP van Erdogan won in juni, voor de
derde keer op een rij, de verkiezingen met
bijna 50 procent van de stemmen. La
chend: „En dan wordt Turkije een voor
beeld genoemd voor de Arabische we
reld." De meeste slachtoffers van de antiter
reurwet vallen in het Koerdische zuidoos
ten. Zoals Murat Buran (21) uit Mersin. Hij
werd twee jaar geleden opgepakt na een
demonstratie. Dat hij een halve citroen in
zijn hand had, was voor de politie reden
hem te arresteren. Demonstranten probe
ren zichzelf met citroensap te beschermen
tegen het traangas van de politie. Ook de
rechter vond de halve citroen voldoende
bewijs en veroordeelde Murat Buran tot
negen jaar en negen maanden gevengenis-
straf voor het maken van propaganda vóór
en het lidmaatschap van de PKK.
Dan is er nog het onderzoek naar de KCK,
de Democratische Federatie van Koerdi-
stan, volgens justitie de civiele arm van de
PKK. Sinds 2009 zijn in het kader van dit
onderzoek drieduizénd Koerden gearres
teerd. Vorige week werd een van de vele
KCK-processen in Diyarbakir hervat. In de
zaak staan 152 verdachten terecht, onder
wie 12 burgemeesters; 104 van de verdach
ten zitten al 33 maanden in voorarrest.
In de rechtszaal veel internationale waarne
mers, onder wie ook vier advocaten van
de Utrechtse firma 'Schoolplein Advoca
ten'. Advocaat Hans Langenberg noemt
het een 'groot circus'. „We zijn voor de
vierde keer in Diyarbakir. Van een eerlijk
proces is geen sprake, het heeft alles van
een politieke zaak." Dat advocaten geen
volledige inzage hebben in de stukken en
dat belangrijke documenten als de gerech
telijke toestemming voor de telefoontaps
ontbreken, noemt Langenberg veelzeg
gend.
De Turkse regering reageert gepikeerd op
de groeiende internationale kritiek op de
antiterreurwet en de gevolgen voor de vrij
heid van meningsuiting. Premier Erdogan
ilLANïYOR
