Steeds weer struikelen over
spectrum 6
Zaterdag 17 december 2011
Machteloosheid: dat woord keert telkens terug in gesprekken met gedetineerden. „Wat
als er thuis iets misgaat? En jij zit in die cel? Je kunt niks."
RELATIE Dat eerste weekendverlof sla
pen in zijn eigen bed: wat heeft Remco
daar naar uitgekeken. Buiten blijkt dat de
wereld door is blijven draaien: „Opeens zie
je iedereen lopend en fietsend met een
Blackberry bezig. Ie praat met mensen die
ondertussen aan het pingen zijn. Hele stuk
ken stad zien er opeens anders uit. De eer
ste keer naar buiten, toen mijn vriendin
me op kwam halen, dat was echt even
heel raar." Met zijn vriendin was het con
tact aanvankelijk heel goed. „Ze was zo
sterk. Zij was er echt voor mij. Elke week
kwam ze op bezoek, ze schreef veel brie
ven. Ik dacht: wij gaan het redden. Ik was
al ver over de helft van mijn straf toen ik
werd overgeplaatst naar de BBI. Eens per
maand had ik verlof Op een dag, na zo'n
verlof, deed ze opeens zo anders aan de te
lefoon. Ik voelde dat er iets was. Zeg me
wat er is, drong ik aan. Toen vertelde ze
het. Dat ze niet meer verder kon met mij.
Dat brak me wel, dat het zo moest, over
de telefoon. Het maakte mijn tijd veel
zwaarder."
In de gevangenis bezocht hij af en toe kerk
diensten, om een kaarsje te branden voor
zijn familie. „Ik zocht kracht. Af en toe had
ik het nodig, terwijl ik buiten nooit naar
de kerk ga. Best bijzonder."
Hij heeft veel kunnen nadenken over din
gen. „Wat ik gedaan heb, is mijn eigen
fout. Ik ben nu bijna dertig en één ding
weet ik zeker: ik wil geen draaideurcrimi
neel worden. Dit is geen leven voor mij."
Van BBI naar ZBBI is weer een stapje naar
de vrijheid toe. Remco wordt daar niet
meer gewekt; hij moet zelf zorgen dat hij
op tijd opstaat, net zoals straks in de vrije
maatschappij. Maar na de werkdag moet
hij wel linea recta terug naar de ZBBI.
Boodschappen doen in het winkelcentrum
van Dauwendaele mag, mét toestemming:
maximaal drie kwartier. En elk weekeinde
gaat hij met verlof
September 2011 werkt Remco hele dagen
'buiten de deur', bij een fietsenmaker ter
voorbereiding op zijn terugkeer naar de
maatschappij. Het leven buiten, hele da
gen werken - dat is best even wennen, na
de rust en het ritme van het gevangenisle
ven, zegt Remco. „Zeker als je lang zit. In
het begin kreeg ik het gewoon benauwd
van de drukte om me heen; dat was ik niet
meer gewend. Als ik terugkwam van week
endverlof ook, dan was ik gebróken."
Nu nog een normale baan. „Werk, dat is
de eerste stap. Ik moet werk hebben. Erva
ring en papieren heb ik genoeg. Maar hoe
reageert een werkgever als hij hoort dat ik
heb vastgezeten?"
HET ENKELBANDJE Oktober 2011.
Remco zit, de benen gestrekt, op de bank
bij zijn moeder thuis. Onder zijn broeks
pijp, net boven zijn schoen, is een zwarte
kunststof band te zien: het 'enkelbandje'.
Dat staat elektronisch in verbinding met
een apparaatje in de hoek van de kamer.
Net een telefoontoestel, maar het is een
soort alarmcentrale. „Ik heb huisarrest van
11 uur 's avonds tot 6 uur 's ochtends", zegt
Remco gelaten. Dat is heel soepel, voor ie
mand die net begint met elektronische de
tentie. Omdat Remco zich in de ZBBI voor
beeldig heeft gedragen, heeft Justitie de
teugels wat laten vieren. Het is de bedoe
ling dat hij overdag werkt. Maar dat vlot
niet erg. Intussen doet hij vrijwilligers
werk, want een zinvolle dagbesteding is
verplicht.
Het valt hem erg tegen, hoe moeilijk het is
om werk te vinden. „Dat enkelbandje
schrikt af, maar ik kan het niet verzwijgen.
Eerst zijn ze enthousiast, vanwege de goe
de papieren. Maar als ik met het enkel
bandje kom, gaat de deur dicht."
Hij zwijgt weer berustend. „Je gaat eraan
wennen. Er zit een flink gat in mijn cv.
Het zal heus nog wel eens gebeuren dat ik
een leuke baan kan krijgen en dat het op
het laatste moment niet doorgaat. Vanwe
ge dat ene moment van niet nadenken. Ik
heb een strafblad, en dat gaat nooit meer
weg. Dat blijft levenslang."
Remco's moeder zit er stilletjes bij. Zij
heeft geen enkelbandje, maar lijdt mee.
Voor haar komt Remco op de eerste
plaats, nu meer dan ooit. Daar kon haar
vriend niet in meegaan. De jarenlange rela
tie is voorbij. „Ik loop ook tegen allerlei
vooroordelen op. Eigenlijk durf ik het te
gen niemand te zeggen. We hebben alle
maal zwaar moeten boeten voor die mis
stap. En wie weet wat ons nog te wachten
staat." Remco zit in een speciaal program
ma, dat moet voorkomen dat hij terugvalt:
'Terugdringen Recidive'. Elke week moet
hij zich melden bij de Reclassering. „Urine
controles, gesprekken.. Het hoort er alle
maal bij. Het enkelbandje mag er, bij goed
gedrag, op 5 juni af Dat is de datum van
mijn voorwaardelijke invrijheidstelling.
Daarna heb ik nog vijftien maanden lang
elke week een gesprek. In september 2013
hoop ik alles achter de mg te hebben. En
dan wordt er een feestje gebouwd. Zeker
weten."
WEER VRIJ Bram (60) heeft die eerste
dag in volledige vrijheid alweer achter de
rug. „Die eerste dag, na twee jaar deten
tie... Ik weet het nog precies."
Laatst droomde Bram dat hij weer in de
cel zat „Wat weet ik niet meer. Maar pret
tig was het niet."
Modernisering Cevangeniswezezn
Justitie is bezig met een omvangrijke operatie Modernisering Gevangeniswe
zen'. De 25 verschillende soorten penitentiaire inrichtingen zijn teruggebracht
tot zes typen:
Voorlopig gehechten (Huis van Bewaring)
Kortverblijvenden met minder dan 4 maanden straf.
Langverblijvenden met meer dan 4 maanden strafrestant.
Vrouwen.
Minder beveiligde inrichtingen.
Psychiatrische Penitentiaire Centra.
Schoffelen rond Torentijd, in afwachting van een werkgever die een ex-gedetineerde een kans
geeft.
